-----------------------------
همه خبرها و ديدگاهاي سانسور شده و پشت فيلتر جمهوري اسلامي مانده را يكجا و بي درد سر در "هستي نيوز" بخوانيد... http://groups.google.com/group/hasti-news/
تحریم ها در «جنگ اقتصادی» علیه حکومت روحانیون تأثیر خود را نشان می دهند: ارزش ریال کم می شود. قیمت ها تا هفتاد درصد در ماه افزایش می یابند. کشور را از هم گسیختگی تهدید می کند.
قصاب ها در تهران می گویند که مشتری از کنار مغازه های آنها می گذرد: گوشت در ایران کالای تجملی شده است، مردم از آن چشم می پوشند و به جایش نان می خرند. کاسب ها می گویند مردم شروع به انبارِ مواد غذایی کرده اند.
مغازه دارها به نوبۀ خود دیگر نمی دانند چه قیمتی می توانند برای جنس های خود مطالبه کنند، چه قیمتی باید مطالبه کنند. از این رو خیلی از بازاریان این هفته مغازه های خود را در بازار بزرگ بستند، نیروی انتظامی با حضوری سنگین کوشید آنان را به باز کردن مغازه هایشان وادارد.
از هم گسیختگی اقتصادی در ایران دامن می گستراند. پول هرچه بیشتر سقوط می کند. آمار دولتی قیمت ها دست بالا در هفته های گذشته گویایی خود را از دست داده است.
اکنون تحریم ها تأثیر خود را نشان می دهند
یک کارشناس بین المللی و شناخته شدۀ ارز، اقتصاددان آمریکایی استیو هنک، حتی بر این باور است که ایران دچار تورم افسار گسیخته شده است. تحریم های اقتصادی که غرب می خواهد با آنها حکومت ایران را به کوتاه آمدن در مناقشۀ اتمی وادارد: در این فاصله تأثیر گذاشته اند. و چه تأثیری.
جنگ اقتصادی که آمریکایی ها و اروپایی ها ضد ایران انجام می دهند تا جلوی جنگ نظامی را بگیرند ممکن است اکنون زندگی اقتصادی عادی را در کشور ظرف چند هفته یا دست بالا چند ماه از هم فروپاشد.
اقتصاد صادراتی ایران به علت تحریم کمتر می تواند ارز وارد کشور کند. در این فاصله تحریم ها جلوی صادرات نفت را هم گرفته اند که مهمترین منبع درآمد ایران بوده و تاکنون به سرپایی اقتصاد کمک کرده است.
دولت اسرائیل تخمین می زند که ایران تاکنون بین ۴۵ تا ۵۰ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی خود را از دست داده است. به همین نسبت پول برای واردات کم است.
آلمانی ها مدتهاست که رفته اند
برای نمونه بازرگانی بین آلمان و ایران بدون این تحریم ها هم از سالها پیش روند کاهشی داشته است، در نیمۀ اول سال ۲۰۱۲ به میزان ۲۷ درصد هم از سال گذشته کمتر بود. بسیاری از شرکت های مهم آلمانی از جمله بنز و لینده و زیمنس و نیز توسن کروپ دیگر فعالیتی در ایران ندارند – احتمالاٌ نیز به این دلیل که نگران وجهۀ خود بوده اند.
شرکت های کوچک تر آلمانی نیز خود را کنار می کشند. فِلیکس نویگارت، کارشناس اتاق صنعت و بازرگانی آلمان در برلین می گوید: «در این فاصله نظام پیچیدۀ تحریم ها فراتر از توان بسیاری از شرکت های ردۀ متوسط است. بسیاری از ترس اینکه مبادا مقررات را نقض کنند از معامله با ایران چشم می پوشند.»
از زمان سرکار آمدن رئیس جمهورمحمود احمدی نژاد در سال ۲۰۰۵ اقتصاد کشور که اصولاٌ هم در وضعیت نامناسبی بود همچنان روند کاهشی داشته است. در سه دهه ای که از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ گذشته است حکومتِ دین سالارِ ایران کوشیده اقتصاد کشور را مطابق تصورهای خود شکل دهد: نظارت بر قیمت و یارانه و دیوان سالاری و سامان دهیِ بیش از حد – فهرست اقدام هایی که سیاست با آنها قدرت اقتصاد آزاد را کم کرده طولانی است.
ثبات بنا شده بر پایۀ نفت
نتیجه، اقتصادی بود که گرچه رسماٌ اقتصاد بازار قلمداد می شد اما در واقع به اقتصاد برنامه ای شبیه بود. اقتصادی که به این گونه ابتر شده بود تنها با تزریق درآمد نفت سرپا نگاه داشته می شد و آن هم خوب انجام نگرفت.
هنک به «ولت» می گوید: «بانک مرکزی در ایران حجم نقدینگی را به شدت افزایش داده است. تورم های افسار گسیخته اما همیشه نتیجۀ انتظارات هم هستند. در مورد فعلی ظاهراٌ ایرانی ها انتظار این را دارند که تحریم ها هرچه بیشتر شوند. بنابراین فرض را بر این می گذارند که قدرت خرید ریال کم می شود، و از این رو حتی الامکان ریال را به ارز تبدیل می کنند.» بنابراین از آن پیش بینی هایی که خود به خود به وقوع می پیوندد.
والترپوش از مؤسسۀ علم و سیاست در برلین می گوید: «اقتصاد ایران ضعیف است. آتش از قبل بود. تحریم ها به آتش دامن زدند.» وضعیت اقتصاد ایران خود را از همه آشکارتر در برابریِ ریال نسبت به ارزهای خارجی نشان می دهد. ریال از ژوئن ۲۰۱۱ در مقابل دلار به شدت دچار کاهش ارزش شده است، روندی که که در هفته های گذشته بار دیگر سرعت یافته است.
در سه شنبۀ گذشته صرافی های تهران برای هر دلار سی و هفت هزار و پانصد ریال مطالبه کردند، تنها هشت روز قبل از آن قیمت بیست وهزار ریال بود. نیروی انتظامی می کوشد با بازار سیاه مبارزه کند و به صراف ها فشار می آورد.
صرافی ها می بندند
صرافی ها اصولاٌ در مرز بین قانون و بی قانونی فعالند. زیرا رسماٌ هر دلار تنها دوازده هزار و دویست شصت ریال قیمت دارد. اما به این قیمت تنها برخی از واردکنندگان ارز می گیرند، دیگر شرکت ها و بخش خصوصی به بازار سیاه مراجعه می کنند.
به این شکل تورم وارد می شود. میزان تورم رسماٌ ۲۵ درصد است که بالاست – در سال. استیو هنک می گوید در واقع بسیار بالاتر است. این استاد اقتصاد در دانشگاه جان هاپکینز در بالتیمور از مدتها پیش به مطالعۀ روند تورم می پردازد – و روشی علمی ایجاد کرده که به او اجازه می دهد از روند قیمت ارز نتیجه گیری هایی دربارۀ روند قیمت ها بکند.
به باور هنک دولت ایران می تواند جلوی روند تورمی را بگیرد – اگر که بخواهد. وی می گوید: «تورم افسارگسیخته در بلغارستان در سال ۱۹۹۷ بدتر هم بود، میزان تورم در این کشور تا ۲۴۲ درصد در ماه بود.» در آن زمان دولت صوفیه، در مشورت با هنک، یک به اصطلاح کارنسی بورد (هیئت مدیرۀ ارزی) ایجاد کرد که در آن پول ملی تا ۱۰۰ درصد با ارز ذخیره، در این مورد مارک آلمان، تضمین شد: «به این شکل واحد پول ملی بلغارستان (لِف) یک شبه به کلونِ (همتایِ) مارک آلمان تبدیل شد و میزان تورم ظرف یک ماه یک رقمی شد.»
تازگی به این نتیجه رسیده که تورم در ایران به میزان سرگیجه آور ۶۹/۶ رسیده است – در ماه. اقتصاد دانان میزان تورم پنجاه درصدی را تورم افسار گسیخته می نامند.
هنک به «ولت» می گوید: «بانک مرکزی در ایران حجم نقدینگی را به شدت افزایش داده است. تورم های افسار گسیخته اما همیشه نتیجۀ انتظارات هم هستند. در مورد فعلی ظاهراٌ ایرانی ها انتظار این را دارند که تحریم ها هرچه بیشتر شوند. بنابراین فرض را بر این می گذارند که قدرت خرید ریال کم می شود، و از این رو حتی الامکان ریال را به ارز تبدیل می کنند.» بنابراین از آن پیش بینی هایی که خود به خود به وقوع می پیوندد.
ارز کمیاب می شود
به باور هنک دولت ایران می تواند جلوی روند تورمی را بگیرد – اگر که بخواهد. وی می گوید: «تورم افسارگسیخته در بلغارستان در سال ۱۹۹۷ بدتر هم بود، میزان تورم در این کشور تا ۲۴۲ درصد در ماه بود.» در آن زمان دولت صوفیه، در مشورت با هنک، یک به اصطلاح کارنسی بورد (هیئت مدیرۀ ارزی) ایجاد کرد که در آن پول ملی تا ۱۰۰ درصد با ارز ذخیره، در این مورد مارک آلمان، تضمین شد: «به این شکل واحد پول ملی بلغارستان (لِف) یک شبه به کلونِ (همتایِ) مارک آلمان تبدیل شد و میزان تورم ظرف یک ماه یک رقمی شد.»
مشکلِ مورد ایران تنها کمبود ارز به دلیل تحریم است. ایجاد هیئت مدیرۀ ارزی یا شکل دیگری از تغییر سیاست پولی فقط به قیمت کاهش شدید بازدهی اقتصادی ممکن است – که البته رنج بخش وسیعی از مردم را بیشتر خواهد کرد.
حتی بازاریان اعتراض می کنند
گرفتاری روزانه در این هفته خود را به شکل اعتراض های خشونت بار نشان داد، نیروی انتظامی گاز اشک آور به کار بست در حالیکه تظاهرکنندگان سطل های زبانه را آتش می زدند و فریاد «مرگ بردیکتاتور» سر می دادند. برای اولین بار تعداد زیادی از بازاریان هم دست به تظاهرات زدند، طبقه ای که از دهها سال پیش همواره یک ستون محافظه کار و مورد اعتماد حکومت دین سالار بوده است.
اینکه اروپا و آمریکا به این اوج گیری تن می دهند نشانگرآن است که منظورشان از تهدید ایران تا چه میزان جدی است. والتر پوش می گوید: «برای همۀ دست اندرکاران آشکار بود که تحریم ها تنها محدود به چند قشر از مردم نخواهد ماند. ایرانی ها در سال های گذشته همواره موضع معتدل اروپایی ها را ضعف آنها دانسته بودند. از این رو آمادگی اروپا برای راه آمدن با ایرانی ها خیلی کم است.»
در این فاصله آمریکا و اروپا درنظر دارند پیچ تحریم ها را باز هم سفت تر کنند، صحبت از این است که جلوی واردات گاز ایران را نیز بگیرند. پوش می گوید: «گسترش تحریم ها به وارادت گاز اقدام شدیدی است. تاکنون از این کار خودداری شده تا بیشتر به واردات گاز از روسیه وابسته نباشند.»
به باور پوش این اقدام می تواند برای برخی از کشورهای اروپایی سخت باشد. برای نمونه یونان.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر