عابر پیاده
می‌رفتم تهران از مانیتور صندلی اتوبوس با کنجکاوی آلبومی از محسن چاووشی را گوش می‌کردم. می‌خواند "کجاست دلبر من دخترای تهرونی" نیم نگاهی هم روی مانیتور مسافر کناری‌ام داشتم که یک فیلم ایرانی انتخاب کرده بود. افسانه بایگان؟ من بچه بودم این در سریال "سربداران" عروس ارغون شاه بود و همین شکلی بود که حالا هم هست.
از زمان «سربداران» تا حالا... اتوبوس‌های بین شهری هم تغییر کرده‌اند.
خبری از پذیرایی نبود. دست بالا کمک راننده یکی دو بار در طول سفر یک پارج آب و یک لیوان پلاستیکی یا شیشه ای دستش می‌گرفت و با همان لیوان به مسافران آب می‌داد. خیلی مانده بود تا لیوان‌های یک بار مصرف به بازار بیایند.
در حاشیه: آن ظروف یک بار مصرف پلاستیکی هم حالا با انواع قابل بازیافت جایگزین می‌شوند.
موسیقی هم در ید قدرت راننده بود که من متاسفانه همیشه به طور جدی مشکل داشتم. در ابتدا به خاطر مسایل شرعی و گناه آلود بودن "ترانه" و بعدتر به خاطر سلیقه.
ولوو ها که آمدند پذیرایی اتوبوس‌های بین شهری هم شروع شد. حتا گاهی قبل از حرکت به آدم خوش‌آمد هم می‌گفتند. آب‌سردکن داشتند و کمک راننده هم که هنوز لباس‌اش چرک بود، یک صندوق نوشابه را کف اتوبوس هل می‌داد و به ما نوشابه و کیک می‌داد و بعد هم بر می‌گشت و شیشه‌هایش را جمع می‌کرد.
در ابتدا به هر کس یک لیوان یک بار مصرف می‌دادند و بعدن لیوان‌ها را کنار آب‌سردکن گذاشتند.
صدا و سیما هم تکمیل شد و یک تلوزیون کوچک آن جلو گذاشتند و فیلم پخش می‌کردند.
اصلاحیه‌ی اول: پذیرایی‌ها از کیک و نوشابه تبدیل شد به یک بسته با چند تا خوراکی مضر مثل شکلات و بیسکوییت‌های مانده و آب‌میوه‌های ارزان.
اصلاحیه‌ی دوم: یک مانیتور کوچک هم وسط اتوبوس نصب شد تا عقبی‌ها هم فیلم را ببینند. من باز هم مشکل داشتم و فیلم‌ها را با زحمت و رنج تحمل می‌کردم.
اصلاحیه‌ی سوم: دیگر در توقف‌های بین مسیر، گدا ها را راه ندادند و گداها هم ظاهرن رفتند.
غلط مصطلح: ما به همه‌ی این اتوبوس‌های گنده می‌گوییم ولوو. اسکانیا مسکانیا حالی‌مان نمی‌شود.
صندلی‌ها:
بدتر شدند. به نظرم راحت‌ترین صندلی‌های تاریخ اتوبوس‌های بین شهری، صندلی بنزهای ایران‌پیما بود. صندلی‌های ولوو ها خیلی بد بود ولی ما هنوز تحت تاثیر اتوبوس‌های جدید بودیم و متوجه نبودیم. فاصله‌ی صندلی‌ها در محور x , y کم بود. الان که اصلن نمی‌توانم آن صندلی‌ها را تحمل کنم.
صندلی روی چرخ:
موقع خرید بلیت تذکر می‌دادن «صندلی‌اش رو چرخ نباشه.» ولوو ها صندلی روی چرخ را هم به تاریخ بردند. من راضی نبودم چون بر خلاف تمام مردم ایران از صندلی روی چرخ بنز ها خوشم می‌آمد.
کم‌کم آن تخت آخر اتوبوس و صندلی روی بوفه هم جمع شد. گاهی روی بوفه نشسته‌ام . یک بار زن و شوهر جوانی هم کنارمان روی بوفه بودند و مرده خیلی غیرتی بود و اجازه نمی‌داد راننده برود روی تخت بخوابد و گفت : نمی شه که! زن من این جا نشسته. راننده هم گفت: تو دیگه چه خری هستی! و دعوا شد.
VIP
من شک دارم که اتوبوس‌های VIP را یک نسل جدید بنامم یا یک اصلاحیه روی صندلی نسل ولوو ها. مشکل صندلی‌ها تا حدودی حل شد و باز اتوبوس‌های تک‌صندلی برگشتند و فاصله‌ی صندلی‌ها بیشتر شد. این بار یک تکیه‌گاه هم برای زیر پا گذاشتند کمک می‌کند مسافر راحت‌تر باشد گرچه من هنوز هم در آرزوی صندلی‌های مخملی ایران پیماهای تک صندلی‌ام.
اصلاحیه: بعد از یکی دو سال برای هر صندلی اتوبوس‌های vip ، یک مانیتور گذاشتند. حالا می‌شود بین چند فیلم و چند آلبوم موسیقی، چیزی انتخاب کرد. همه‌شان شجریان را دارند. هدفون هم می‌دهند. شاید در آینده اینترنت هم به این مانیتورها اضافه شود. گرچه پیش از این هم من دیگر چیزهای روی گوشی تلفنم را گوش می‌کردم و چندان درگیر بخش رسانه‌ای اتوبوس نبودم.
یک اصلاحیه هم روی بخش پذیرایی آمد. حالا بطری‌های کوچک آب معدنی را در یخچال می‌گذارند و به جای بسته‌های کوچک پفک، بادام زمینی بو داده می‌دهند. کمربند ایمنی دارند و بالش می‌دهند با روکش تمیز و یک بار مصرف.
فکر می‌کردم این راحتی، ناز پرورده‌مان نمی‌کند؟ در خرمشهر پیش از جنگ، در بعضی مدارس وایت‌برد داشتند. وقتی می‌شنیدم نمی‌توانستم تصور کنم یعنی چه؟ سال‌ها بعد تازه وایت‌برد به کلاس‌های درس رسید و بساط گرد و خاک تخته سیاه کلاس‌ها را جمع کرد. گاهی زمان به عقب بر می‌گردد. به خانواده‌هایی فکر می‌کردم که آبادانی و خرم‌شهری‌شان را با همه‌ی امکانات و رفاهی که داشتند، یک شبه از دست دادند و آواره‌ی دهات و صف‌های طولانی و سرد نفت کوپنی شدند. اعتباری به جزایر ثبات نیست. یک شبه آتش جنگ وانقلاب و انتقام سر می‌کشد. نمی دانم! شاید این بدبینی تاثیر اخبار سوریه است که در هرج و مرجی خون آلود می‌رود.
ظهر که بر می گشتم زیر کولر اتوبوس «سرزمین من» همشهری را ورق می‌زدم پر از تصاویر رنگی از تمدن و علایق شهرنشین‌ها روی کاغذ مرغوب. زیر چشمی مانیتور مسافر کناری‌ام را هم می‌دیدم. باز هم افسانه بایگان در فیلمی دیگر ناز می‌کرد. فکر کنم خانم بایگان هم مثل شجریان کلاسیک شده. من پیر شدم و کم‌کم تاریخ می‌نویسم و ایشون از سربداران تا حالا آخ نگفته.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر