-----------------------------
همه خبرها و ديدگاهاي سانسور شده و پشت فيلتر جمهوري اسلامي مانده را يكجا و بي درد سر در "هستي نيوز" بخوانيد... http://groups.google.com/group/hasti-news/
جنگ در سوریه وارد مرحلۀ تعیین کنندۀ خود می شود. اما سرنگونی اسد آرامش دلخواه را برای منطقه به همراه نخواهد آورد. کاملاٌ برعکس: باید انتظار وضعیت از هم گسیخته تری را داشت، خونریزی ادامه خواهد یافت. زیرا طایفه ها و پیروان دین ها و مذهب های مختلف هنوز با هم خرده حساب هایی دارند. نتیجۀ جنگ داخلی بر سیاست جهانی هم تأثیر دارد.
وقتی جنگ داخلی سوریه به سقوط رئیس جمهور بشار اسد منجر شود که طایفه اش بیش از چهار دهه است بر این کشور محوری در منطقه حکم می راند خاور نزدیک چگونه خواهد بود؟ این پرسش با توجه به رخدادهای مهم در سوریه به ذهن متبادر می شود. با حمله به کانون مرکزی قدرت اسد و نبردها در پایتخت و شهر میلیونی آلپو و با بهتر شدن روزافزون توان تسلیحاتی شورشیان جنگ بر سر قدرت وارد مرحلۀ تعیین کنندۀ خود می شود.
البته نباید به کیفیت تغییر امید واهی بست. جای اسد و دیکتاتوریش را دمکراسی از نوع غربی و حکومتی مبتنی بر قانون نخواهد گرفت بلکه باید انتظار وضعیتی از هم گسیخته تر و خشونت آمیزتر را داشت. با سقوط حکومت اسد خونریزی پایان نخواهد گرفت. بلکه بیشتر احتمال دارد که موقع تصفیه حساب با پایه های حکومت و حامیان آنها شروع شود. و در این میان نه فقط حساب های قدیمی بین هواداران و مخالفان که بین طایفه ها و مذهب ها و دین های مختلف تصفیه خواهد شد.
حکومتی دین جداگر و مبتنی بر زور، همانند دیگر کشورهای عربی، جای خود را به اخوان المسلمین خواهد داد که در سوریه همچون مصر و تونس اکثریت را نمایندگی می کنند. اما برخلاف تونس و مصر تغییر حکومت در سوریه با جنگ داخلی صورت خواهد گرفت ؛ از اینرو این پرسش دلهره آور بی جواب می ماند که این تغییر حکومت با چه میزان خشونت و از هم گسیختگی و خودکامگی انجام خواهد شد. احتمال اعمال نفوذ از خارج بر این روند ناچیز می ماند.
سقوط حکومت سوریه تأثیرات گسترده بر منطقه و در نتیجه بر تقسیم قدرت منطقه ای بین ترکیه و ایران و عربستان سعودی و نیز بر بحران های منطقه ای و همچنین بحران خاورمیانه خواهد داشت. از آنجایی که روسیه و سوریه در عمل متحد بودند پیامدها در سراسر جهان به چشم خواهد خورد.
سوریه در زمان حافظ اسد و پسرش بشار ستون فقرات جبهۀ مخالف افراطی علیه اسرائیل بود و هست. از این رو اسدها همواره با شبه نظامیان شیعۀ حزب الله در لبنان، نزدیکترین متحد تهران در این بخش از خاورمیانه، همکاری می کرده اند. با تغییر حکومت در دمشق، مؤلفه های اصلی بحران بین اسرائیل و اعراب تغییر نخواهد کرد یعنی ایجاد کشور فلسطین و در پشت آن مسئلۀ بنیادینِ پذیرش اسرائیل. با وجود همۀ دشمنی ها حکومت اسد برای اسرائیل پیش بینی پذیر بود. اسد می دانست مرزش کجاست و آن را مادام که کفۀ ترازو به نفع اسرائیل سنگین نمی شد می پذیرفت.
آیندۀ پیش بینی ناپذیر
اما برعکس، به سختی بتوان گفت آینده چگونه به نظر می رسد. در این نامعلومی خطر جنگ منطقه ای وجود دارد، از جمله به دلیل سلاح های شیمیایی در کشور. اما چنین می نماید که معلوم است اسرائیل در آینده بیشتر به طور اخص با اخوان المسلمین و به طور اعم با اسلام سیاسی (سنی) سر – و - کار خواهد داشت. بحران خاورمیانه بیشتر و بیشتر بار دینی خواهد گرفت. در نتیجه انجام مصالحه دشوارتر می شود؛ و حماس، اسلام گرایان فلسطینی، از این طریق بسیار تقویت می شوند.
نگرانی غرب از اینکه ایران پیروز بزرگ «بهار عربی» خواهد بود چرا که جمعی از دیکتاتورهای غرب گرا سقوط کرده اند احتمالاٌ ارزیابی غلطی بوده است. تهران نیز دچار پیامدهای این بیداری ملت ها در خاورمیانه و نزدیک خواهد شد. و آخرین امید برخی خودکامگان نیز به همین شکل در حال حاضر در سوریه به باد می رود. معلوم است که پیمان با روسیه دیگر برای بقای سیاسی کافی نیست.
تغییر حکومت در سوریه آشکارا به ضرر تهران و بازوی سیاسی نظامیش در لبنان حزب الله خواهد شد. بنابراین تغیر حکومت می تواند نفوذ ایران را در بحران خاورمیانه تا میزان زیادی کاهش دهد. سقوط اسد برای خاورمیانه تنها خطر به همراه نمی آورد بلکه امکان هایی را هم برای حل بحرانِ تلخ منطقه ایجاد می کند. بی خردی است که نخواهیم این امکان ها را بررسی و از آنها استفاده کنیم. البته خطرها همچنان زیاد می مانند.
سوای این موضوع، تغییر حکومت در دمشق تأثیرات گسترده ای برنقش و موقعیت راهبردی ایران دارد. تهران مهمترین متحدش را در جهان عرب از دست می دهد و به این تریب تقریباٌ منزوی می شود. و در رویارویی سلطه طلبانه با دو قدرت سنی برای فرادستی در منطقه – ترکیه و عربستان سعودی – و نیز قدرت حامی آنها آمریکا، ایران شکستی می خورد که به سختی بتواند آن را جبران کند.
این شکست قابل پیش بینی و انزوا در منطقه بر موضع تهران در مسئلۀ هسته ای نیز تأثیر خواهد کرد. خردمندانه است که حکومت ایران اکنون دنبال راه حلی در مذاکرات باشد. اما بیشتر می توان فرض را بر این گذاشت که نیروهای اصول گرا – افراطی در کشور هر چقدر ایران با تغییرات در سوریه و تحریم های مؤثر اقتصادی توسط شورای امنیت بیشتر به تنگنا رانده شوند با جدیت بیشتری دنبال برنامۀ هسته ای باشند.
پیروزِ «بهارعربی» کیست؟
نگرانی غرب از اینکه ایران پیروز بزرگ «بهار عربی» خواهد بود چرا که جمعی از دیکتاتورهای غرب گرا سقوط کرده اند احتمالاٌ ارزیابی غلطی بوده است. تهران نیز دچار پیامدهای این بیداری ملت ها در خاورمیانه و نزدیک خواهد شد. و آخرین امید برخی خودکامگان نیز به همین شکل در حال حاضر در سوریه به باد می رود. معلوم است که پیمان با روسیه دیگر برای بقای سیاسی کافی نیست.
از اینرو می توان با کنجکاوی منتظر ماند که این ماجراجویی سوری چه پیامدی بر سیاست خارجی روسیه خواهد گذاشت. زیرا چنین می نماید سیاست خارجی جدید رئیس جمهور فعلی و سابق روسیه ولادیمیر پوتین که هدفش بازگرداندن قدرت جهانی روسیه و نفوذ این کشور است از همین ابتدا محکوم به شکست است.
بنابراین پایان جنگ داخلی سوریه تأثیرات گسترده ای دارد: برای کشور و مردمش، برای منطقه و بحران هایش و از این گذشته برای سیاست جهانی. اما از نظر بین المللی ایران از همه بیشتر دچار تأثیرات این تحولات خواهد بود.
فقط به مدد جورج بوش و دیک چینی و دونالد رامسفلد و پیروانِ نو محافظه کار آنها است که در آیندۀ قابل پیش بینی برای ایران تنها یک دوست در منطقه می ماند – دست بر قضا عراق. در آخر حتی شاید در ایران مجسمۀ دشمنان قدیمی را هم بسازند. اما این ماجرایی دیگر است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر