-----------------------------
همه خبرها و ديدگاهاي سانسور شده و پشت فيلتر جمهوري اسلامي مانده را يكجا و بي درد سر در "هستي نيوز" بخوانيد... http://groups.google.com/group/hasti-news/
بیش ازحدود 31 سال پیش، درهفتم ژوئن 1981، نخست وزیر وقت اسرائیل مناخم بگین فرمان تاریخی را مبنی بر نابودی برنامۀ اتمی حاکم عراق صدام حسین صادرکرد. هشت هواپیمای جنگندۀ اف 16 نیروی هوایی اسرائیل در«عملیات بابل» درکمتراز دو دقیقه 16 بمب را به وزن هرکدام هزار کیلوگرم بر روی رآکتورِ در دست ساخت اوسیراک درجنوب بغداد انداختند. خبرِ قصد انجام حمله را در بوق و کرنا نکرده بودند. از ماهها تهدید هم خبری نبود. با این عملیات اولین حملۀ هوایی به یک تأسیسات اتمی با مؤفقیت به پایان رسید. بگین بعدها گفت برای این که از هولوکاست بعدی به کمک بمب های اتمی عراق جلوگیری کرده باشد.
سه دهۀ بعد همچنان به این حمله به عنوان الگوی حملۀ اسرائیل به ایران استناد می شود. اسرائیل موجودیت خود را با برنامۀ اتمی ایران و تهدیدهای این کشور مبنی بر نابودی اسرائیل در خطر می بیند و می خواهد به هر ترتیبی شده نگذارد ایران به بمب اتمی دست یابد. استدلال اصلی نظریه پردازان اسرائیل برای تکرارِ عملیاتی مانند حملۀ سال 1981 این است که عراق بعد از این حمله هیچگاه دیگر برنامۀ اتمی خود را از سرنگرفت.
اما رهبران اسرائیل می دانند که سال 2012 سال 1981 نیست و ایران امروز را نمی توان با عراق آن روزگار سنجید. ایران در سال های گذشته با توفیق نسبی کوشیده قدرت خود را در منطقه پیوسته بگستراند. به دلیل تغییرات و گرفتاری های آمریکا در عراق و افغانستان ایرانی ها نه که بر نفوذشان افزوده شده بلکه بی مانعی نیز از به اصطلاح هلال شیعی از بحرین تا لبنان حمایت کرده اند تا در خاورمیانه و نزدیک جلوی اکثریت سنی – خوش بین به آمریکا – را که از ریاض هدایت می شوند بگیرد.
از این گذشته ایران توانست به گونه ای حزب الله وحماس را بسیج کند و مورد حمایت قرار دهد که در اطراف اسرائیل گوش خوابانده اند و آن گونه که رهبر حزب الله حسن نصرالله این هفته گفت «هر زمان آماده اند هزاران اسرائیلی را درصورت حمله به ایران بکشند.» تصادفی نیست که رئیس جمهور اسرائیل شیمون پرز می گوید وقتی به تکروی احتمالی اسرائیل علیه ایران می اندیشد شب ها خواب به چشمانش نمی آید. زیرا وی برخلاف نخست وزیربنیامین ناتانیاهو به شدت مخالف هرگونه اقدامی بدون آمریکاست چرا که کاملاٌ نگران است ایران احتمالاٌ با موشک هایش از حملۀ اسرائیل انتقام بگیرد.
تسایت آنلاین: خانم عبادی، شما نامه ای به نهاد زنان سازمان ملل متحد نوشته اید تا علیه اجازه ندادن به زنان برای تحصیل در برخی رشته های دانشگاهی اعتراض کنید. گوهرِنامۀ شما چیست؟ شیرین عبادی: درنامه خاطر نشان می کنم که جمهوری اسلامی تصمیم های سیاسی تبعیض آمیزعلیه زنان می گیرد. حاکمان درایران معتقدند جای زنان درآشپزخانه است و با همۀ وسایل می کوشند آنها را از زندگی فعال اجتماعی برانند. تازه ترین اقدام دولت اجازه ندادن به زنان برای تحصیل در 77 رشتۀ دانشگاهی است. وزارت علوم وآموزش عالی این تبعیض را با تنظیم بازار کار توجیه می کند. وزارتخانه می گوید دانش آموختگان بیکار زیادی در برخی رشته ها وجود دارند. اما چرا باید برای حل این مشکل فقط زنان دچار محرومیت بشوند؟
تسایت آنلاین: وزارت علوم مسئولیت این تصمیم را رد کرده و اعلام کرده دانشگاه ها مستقل عمل کرده اند. عبادی: درست نیست. 36 مؤسسۀ آموزش عالی که قراراست جلوی تحصیل زنان را در برخی از رشته ها بگیرند دانشگاه های دولتی هستند که زیرمجموعۀ وزارت علوم محسوب می شوند. این دانشگاه ها اجازه ندارند چنین تصمیم های مهمی را بدون تأیید وزارت علوم و آموزش عالی و یا دولت بگیرند.
تسایت آنلاین: رئیسان دانشگاه های مربوط دلیل های مختلفی را برای کنارگذاشتن زنان آورده اند. ازجمله گفته می شود رشته های مشخصی " مردانه" هستند و برای زنان مناسب نیستند. برداشت زنان ایران چیست؟ می خواهند برای مثال اصولاٌ مهندس کشاورزی بشوند؟ عبادی: زنان ایرانی نشان داده اند که در تمام رشته ها نه تنهامی توانند با همدرس های مرد رقابت کنند بلکه حتی قادرند ازآنها پیشی گیرند. درسال های گذشته به تخمین بیش از 60 درصد دانشجویان زنان بوده اند. اینان زنان تحصیلکرده و فرهیخته هستند که تبعیض های جنسیتی را دیگر برنخواهند تابید. به این دلیل جنبش هایِ زن– آزاد- خواهی ( برابرنهاد برای فمینیسم از داریوش آشوری – م) نیز درایران توسعۀ بسیار زیادی داشته است.
تسایت آنلاین: یعنی زنان تحصیلکرده باعث گستردگی جنبش زن-آزاد- خواهی شده اند؟ عبادی: جنبش زن-آزاد-خواهی به دیگرجنبش ها مانند جنبش دانشجویی وکارگری پیوسته و توانسته در تمام قشرهای اجتماع پا بگیرد. دولت اما به ویژه از زنان تحصیلکرده وحشت دارد. ازاین رو می کوشد با اقدام ها و ترفندهای مختلف جلوی پیشرفت زنان را بگیرد. یکی ازاین اقدام ها کنار گذاشتن آنها از برخی رشته های دانشگاهی است.
تسایت آنلاین؟ می توانید از اقدام دیگری نام ببرید؟ عبادی: حتماٌ. ما رشته ای دانشگاهی داشتیم به نام " مطالعات زنان". این رشته ازجمله به امکان شکوفایی زنان می پرداخت. اکنون نام رشته را " مطالعۀ حقوق زنان دراسلام" گذاشته اند و محتوای درس را کاملاٌ تغییر داده اند. تحصیل دراین رشته فقط به نقش زن به عنوان مادرمی پردازد و به دیگرنقش های اجتماعی بی توجهی می کند.
تسایت آنلاین: این اقدام ها زنان را به بی کوششی وا می دارد؟ عبادی: بله، تعداد زنان تحصیلکرده به سرعت کم می شود و بسیاری مجبورخواهند شد از زندگی عمومی کنار بکشند. دولت فکر می کند با این کار می تواند گریبانش را از دست تعداد زیادی از زنان مخالف درآورد. اما من مطمئنم که زنان به شدت ازخود دفاع خواهند کرد. تسایت آنلاین: چرا اکنون این کاررا نمی کنند؟ خبری ازاعتراض های علنی نیست. عبادی: دولت با خشونت تمام باهرصدای انتقادی برخورد می کند. هراعتراضی با زندان وشکنجه پاسخ داده می شود. ازاین رو زنان هنوزبه خود جرأت نمی دهند علناٌ انتقاد کنند. اما دراینترنت اعتراض علیه این اقدام جدید حکومت بسیار آشکاربیان می شود.
تسایت آنلاین: چه انتظاری از سازمان ملل دارید؟ امید دارید که سازمان ملل علیه کنارگذاشتن زنان ازبرخی رشته های دانشگاهی اعتراض کند؟ عبادی: دراین مورد دچار وهم نمی شوم. می دانم که قدرت واختیارات سازمان ملل در مورد احترام به حقوق زنان بسیارمحدود است. اما با باید توجه جامعۀ جهانی را به این نکته جلب بکنیم که زنان ایران براثراین محرویت چه رنجی خواهند کشید. پروندۀ مفصل نقض حقوق بشرجمهوری اسلامی قطورتر می شود. من مطمئنم که توجه زیاد روزی هم به تصمیم های مؤثر سازمان ملل متحدعلیه حکومت ایران منجرخواهد شد.
«در طول پنج سال کردستان به جایی می رسد که امارات در طول 20 سال رسید. طوری که نشود شناخت.» جم صفاری، از طبقه 23 هتلی که در آن کار می کند به چشم انداز روبرو می نگرد که در آن جرثقیل ها و مجتمع های ساختمانیِ در حال قد برآوردن به چشم می خورند. غرور و شادی اش را پنهان نمی کند. وقتی از او می پرسم چرا یک زندگی راحت در لندن را به خاطر شغلی در منطقه خودمختار کردستان در شمال شرقی عراق رها کرده است می گوید: «پیشگامان همیشه برنده اند.»
صفاری مرد ترک میانسالی است که کت و شلوار تیره ای به تن دارد. وی مدیر توسعه بازرگانی هتل لوکس پنج ستاره «دیوان»است؛ در اربیل، پایتخت کردستان عراق. ساخت هتل دیوان با 228 اتاق 80 میلیون دلار هزینه در بر داشته است. هزینه اتاق های این هتل شبی از 500 تا 15 هزار دلار متغیر است و مسافران و مشتریانش را شمار رو به افزایش بازرگانانی تشکیل می دهند که می خواهند در منطقه ای با 45 میلیارد بشکه ذخیره نفتی سرمایه گذاری کنند. منطقه ای که یکی از سریع ترین نرخ های رشد اقتصادی بر روی زمین را داراست.
دلارهای نفتی و رشد سریع، نام مستعار «دوبی جدید» را برای اربیل به ارمغان آورده اند. با این همه مقامات ترجیح می دهند کرستان را «وجه دیگر عراق» بنامند. امنیتی که دولت منطقه ای کردستان توانسته فراهم کند یکی از دلایل اصلی رشد اقتصادی شگفت انگیز و انفجاریِ آن جاست. به لطف همگونی قومی و نیروهای خود مختار مسلح این منطقه، کردستان عراق به پناهگاه امنی برای بسیاری از عراقی ها و گروه های اقلیت تبدیل شده است. بیشترین اقلیت ها مسیحیانی هستند که از ادامه خشونت ها در موصل و بغداد گریخته اند.
پیشینه خودمختاری این منطقه به پایان جنگ اول خلیج فارس بر می گردد، هنگامی که سازمان ملل متحد برای حفاظت از کردها در برابر انتقام صدام منطقه پرواز ممنوع را در آن منطقه به اجرا درآورد. تنها از سال 2003 با رفع تحریم هایی که علیه عراق وضع شده بود کردستان توانست اولین گام های شکوفایی را تجربه کند. ترکیه و ایران سریع تر از همه دست به کار سرمایه گذاری شدند. به گفته فاتح علی المدرس، مشاور روابط اقتصادی در وزارت بازرگانی و صنعت آن منطقه، از 1170 شرکت خارجی ثبت شده در کردستان، بیشتر از نیمی از آنها ترک اند. آنکارا هزینه ها را، از ساخت و ساز گرفته تا تأسیسات نفتی، از بوتیک جواهرات تا محصولات غذایی، همه را تامین مالی می کند. المدرس می گوید: «هنگامی که ما آغاز به کار کردیم به همه چیز نیاز داشتیم و ترکیه، با ارائه تخصص و کیفیت به یاری ما شتافت.»
شاید سرمایه گذاری ترکیه در یک منطقه خودمختار کرد، با موضع مخالف ترکیه نسبت به خودمختاری کردستان به نظر همسو نرسد. دولت آنکارا به هر چیزی که جمعیت بزرگ کرد داخل ترکیه را تحریک و تشجیع کند همچنان به شدت حساس است. اما شرکت های ترکیه از سال 1996 و پیش از هر رقیب دیگری سرمایه گذاری در کردستان را آغاز کرده اند. سرمایه گذاران اربیل، استراتژی هوشمندانه و بلند مدت دولت ترکیه را در این ماجرا سهیم می بینند، به ویژه اگر ادعای خود مختاری در میان 28 میلیون ترک ترکیه، ایران و سوریه افزایش یابد، نبض اقتصادی این منطقه در دست ترکیه است.
«طرح ترکیه بسیار هوشمندانه بود: ایجاد وابستگی اقتصادی برای خنثی کردن بلندپروازی های سیاسی.» بازرگان خارجی در اربیل که نخواست به دلیل حساسیت موضوع نامش فاش شود چنین می گوید.
هر چند تا کنون، ، ایجاد یک دولت کرد برای مقامات محلی، که سرگرم کار و تلاش برای حفظ رشد سریع منطقه اند اولویت به شمار نرفته است. نبود نیروی متخصص یک مشکل جدی است و حکومت اقلیم کردستان را واداشته است که با وضع قوانین و مقررات شرایط چشمگیری برای جلب و حضور شرکت های خارجی فراهم کند: ده سال معافیت مالیاتی، مالکیت کل شرکت و بازگشت سود، کاهش قیمت زمین برای پروژه های سرمایه گذاری و فلسفه اقتصادی که محدوده سیاست های دولت محور حکومت پیشین عراق و کردستان را در نوردیده است. با وجود فرصت های بی تردیدی که در این منطقه نهفته است ولی هنوز عواملی هستند که مانع سرمایه گذاری خارجی در کردستان می شوند؛ یکی از آن موارد اختلافات نفتی بین کردستان و دولت مرکزی عراق است که بر آینده منطقه سایه انداخته و آن را در محدوده کنونی نگه داشته است. در حالی که قانون اساسی حق ملی کردستان را 17 درصد از کل درآمدهای نفتی عراق تشخیص داده است ولی اربیل و بغداد، مدام برای اجازه امتیاز قراردادهای اکتشاف نفت در منطقه بیش از اختیارات خود مجادله می کنند. سهم اربیل از درآمد نفتی عراق در سال 2011، سال پیش میلادی 83 میلیارد دلار بود.
وزارت نفت بغداد ادعا می کند که دو معامله اخیر امضا شده بین حکومت اقلیم کردستان و دو غول نفتی آمریکا، اکسون موبیل و شِورون غیر قانونی است، و هر دوی این شرکت ها از مشارکت در مزایده های آینده ملی و اکتشاف نفت منع شده و از سوی دولت عراق مورد تحریم قرار گرفته اند. چنین ممنوعیتی، سایر شرکت های بزرگ نفتی را دور نگه داشته است.
با وجود چنین ماجراهایی که حاکی از عدم قطعیت اند، کردها خوش بینانه سرمایه گذاری خارجی را ممکن می دانند و به نتایج آن دل خوش دارند. جمال پنجونی، 30 ساله می گوید: «این جا سرزمین بکری است». وی 10 سال پیش چوپانی می کرد. اکنون از شغلی به شغل دیگر می پردازد؛ از مشاوره شرکت های نفتی گرفته تا عکاسی و کارهای دیگر. وی مدیریت یک کافه کوچک در سلیمانیه، مرکز فرهنگی آن منطقه را نیز به عهده دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر