کلمه – گروه اجتماعی: با گذشت بیش از یک هفته از زمین لرزه آذربایجان شرقی، بیشتر گزارش ها حاکی از این است که اهالی این منطقه نیاز مبرم به حمام و دستشویی های سیار و در عین حال نیاز فوری به پزشک، بهیار، پرستار و ماما دارند.
به گزارش کلمه، کمبود این اقلام و نبود پزشک به اندازه کافی سبب شده بیماری های عفونی در مناطق زلزله‌زده شیوع پیدا کند. به طوری که رئیس یکی از بیمارستان های صحرایی شهر ورزقان می گوید: “موج اسهال و استفراغ شروع شده است.” دکتر صادق رییس بیمارستان صحرایی شهرستان ورزقان به ایسنا گفته است: “با توجه به فصل تابستان و بحران حمام و دستشویی در مناطق آسیب دیده، احتمال شیوع اسهال و استفراغ وجود دارد که لازم است از این موضوع پیشگیری کرد. ”
همزمان، گزارش می شود که در حال حاضر آسیب‌های روحی و روانی مردمی را که خانواده های خود را از دست داده اند را تهدید می کند.
تناقض گویی درباره خطر شیوع بیماری عفونی و وضعیت امکانات توزیعی
به گفته رییس این بیمارستان صحرایی، در حال حاضر از نظر تجهیزات درمانی هیچ‌گونه مشکلی ندارد اما آنچه بیماران را تهدید می‌کند، بیماری‌های عفونی همچون اسهال و استفراغ است.
اما خبرگزاری فارس در گفت و گو با محمدمهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، شیوع هر گونه بیماری عفونی و واگیر در مناطق زلزله‌زده را رد کرد و نوشت: ” آب، غذا و توالت بهداشتی وجود دارد و تنها نگرانی، سرد شدن هوا در روزهای آینده است که باید زلزلهزدگان از چادر به کانکس (اتاق پیش‌ساخته) منتقل شوند.
در عین حال ایسنا گزارش داده که روستاها آب شرب کافی ندارند و تنها بسته‌های آب معدنی یا “تانکرهایی که گاه و بی‌گاه از راه می‌رسند”، منبع تامین آب مورد نیاز ساکنان منطقه هستند.
محمود مظفر، رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر ایران هم از سویی دیگر به خبرگزاری فارس گفته که “تا ساعت ۱۲ روز یکشنبه ۲۹ مرداد، حدود ۱۰۰ هزار و ۳۴۰ نفر از زلزلهزدگان آذربایجان شرقی اسکان اضطراری یافتند و ۲۵ هزار و ۸۵ چادر امدادی برای اسکان زلزلهزدگان برپا شده و ۸۶۹ دستگاه سرویس بهداشتی نصب شده است.”
رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر همچنین از توزیع ۲۹۶ هزار و ۷۰۳ بسته غذایی و همچنین اقلام زیستی مانند موکت، پتو، کلمن آب، چراغ والور، پودر لباسشویی، صابون، برنج، روغن، قند و شکر، چای، حبوبات ، انواع کنسرو، تن ماهی و بطری آب معدنی نیز میان زلزله زدگان خبر داده است.
محمدجواد جعفریان، رئیس سازمان جوانان جمعیت هلال احمر نیز در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه اردوهای نیکوکاری جوانان هلال احمر به مناطق زلزله زده اعزام شده‌اند، گفت: ۲۹۰ نفر از جوانان در غالب تیم‌های مختلف از ۹ استان وارد مناطق زلزله زده شده‌اند. وی با بیان اینکه این جوانان ۲۰۰ دستگاه خیمه نماز و روستا مهدها را با همکاری بهزیستی نصب کرده‌اند، گفت: با توجه به نیاز شدید مردم زلزله زده به سرویس بهداشتی سیار و همچنین وسایل بهداشتی، سازمان جوانان هلال احمر یک هزار و ۱۰۰ چشمه سرویس بهداشتی سیار را تأمین و در مناطق مختلف نصب کرد.
در عین حال رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر نسبت به احتمال بارش باران در مناطق زلزله زده هشدار داد و گفت: “هلال احمر آماده است ولی برای جلوگیری از آب گرفتگی و مشکلات دیگر مسئولان باید زودتر اقدام کنند این درحالی است که هنوز کانکسهای اسکان موقت تامین نشده است. چادرهای امدادی ضد باران است و کاورهای نایلونی هم برای این مواقع دیده شده ولی برای جلوگیری از آب گرفتگی یا بروز مشکلات دیگر در هنگام بارش باران باید مسئولان زود تر وارد عمل شوند.”
رئیس سازمان امداد و نجات همچنین با انتقاد از عدم ارسال به موقع سرویس های بهداشتی گفت: “وقتی دیدیم کسی برای تامین سرویسهای بهداشتی کاری نکرد به هر زحمتی بود توانستیم ۱۳۰۰ سرویس بهداشتی را تامین کرده و به منطقه ارسال کنیم. الان هم بسته های بهداشتی ویژه خانواده و پوشاک و البسه کودک به مقدار کافی توزیع شده است. همچنین کلمنهای آب و یخ هم به مقدار لازم تامین شده است.”
وزیر مسکن و شهرسازی نیز وعده پرداخت وام به زلزله زده گان برای ایجاد ۲۰ هزار واحد مسکونی داده است. وزیر راه و شهرسازی همچنین گفت: “بازسازی همه واحدهای مورد نیاز در مدت ۴۵ روز امکان‌پذیر است.” اما در کنار این وعده رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر خبر داده است که تاکنون حتی اتاق‌های پیش‌ساخته مورد نیاز زلزلهزدگان تامین نشده است و در شرایط کنونی هر گونه بارندگی در منطقه مشکل‌آفرین خواهد بود.
تخریب ۱۳ هزار دار قالی در زلزله
از طرفی دیگر مرکز ملی فرش اعلام کرد که به دلیل زلزله اخیر در شهرستان های اهر، ورزقان و هریس؛ بالغ بر ۱۳ هزار دستگاه دار قالی در ۱۸۰ روستا تخریب شده است.
به گزارش مهر، سازمان صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان شرقی به کمک اتحادیه‌ها و زیرمجموعه‌های خود در آخرین آمار به دست آمده اعلام کرده است که در زلزله اخیر این استان حداقل ۱۲ هزار واحد مسکونی در ۱۸۰ روستای شهرستان‌های اهر، ورزقان و هریس و ۱۵ روستا در تبریز بین ۳۰ تا ۱۰۰ درصد تخریب شده‌اند. بافت این روستاها که بیشتر به صورت سنتی و از خشت و گل بوده، سبب شده تا زلزله ای حدود ۶ ریشتر خرابی عظیمی را بر جای بگذارد به طوری که در این روستاها که اغلب قالیباف بودند به اهالی همراه دارهای قالی دفن شدند.
آمار به دست آمده از دارهای شکسته شده به این شرح است:در شهرستان اهر ۲۶۰۰ دستگاه دار قالیبافی، در شهرستان هریس ۵۳۰۰ دستگاه دار قالیبافی،در شهرستان ورزقان ۳۵۰۰ دار قالیبافی، در شهرستان تبریز ۵۰۰ دستگاه دار قالیبافی و در بخش خواجه هریس ۱۱۵۰ دستگاه دار قالیبافی تخریب شده است.
فقط مساله آب و حمام و دستشویی مشکل زلزله زدگان این منطقه نیست، گزارش ها حاکی از این است خطر حمله گرگ نیز در حال حاضر برای مردم منطقه وجود دارد. در واقع به دلیل نبود سرپناه لازم، دام‌های زلزلهزدگان در فضای باز نگهداری می‌شوند و هر از گاه مورد حمله گرگ قرار می‌گیرند و از این رو مجبورند خودشان شب تا صبح نگهبانی گله‌شان را بدهند.
خبرها همه بد نیستند؛ ادامه کمک ها
اما آذربایجان فقط خبر بد نیست، در کنار تمام این کمبودها و نارسایی ها هنرمندان، روزنامه نگاران، ورزشکاران و فعالان اجتماعی و احزاب و گروه های سیاسی در کنار هموطنان آذری خود قرار گرفتند و سعی کردند تا کمبودهای انان را جبران کنند به طوریکه سایت روزنامه ایران نوشت که پرداخت هزینه‌های ساخت یک مدرسه در مناطق زلزله‌زده توسط عوامل فیلم سینمایی «چ» تامین شده است. بر اساس این گزارش مهدی کریمی تهیه‌کننده و ابراهیم حاتمی‌کیا کارگردان «چ» به عوامل کار پیشنهاد داده‌اند تا در کنار یکدیگر قرار گرفته و هزینه ساخت یک مدرسه در مناطق زلزله زده را تامین نمایند. بنا شده برای ادای دین به شهید چمران این مدرسه به نام این شهید بزرگوار نامگذاری شود.
همچنین احسان لشگری صاحب مدال برنز المپیک ۲۰۱۲ لندن نیز به منظور همدردی با مناطق زلزله‌زده عازم شهرستان هریس شده است.
پیش از این نیز کمک های نقدی و غیرنقدی رضا کیانیان، مهران مدیری، رضا عطاران، بازیگران و عوامل مجموعه «قلب یخی» نیز به منطقه زلزله زده آذربایجان شرقی ارسال شده است. پگاه آهنگرانی هنرپیشه جوان کشورمان نیز در منطقه زلزله زده اذربایجان حضور پیدا کرده و در میان کودکان کتاب و لوازم بازی توزیع کرده است.
اما در کنار کمک های داخلی و بسیج مردم برای کمک به هموطنانشان وقوع زمین‌لرزه ی آذربایجان شرقی سبب شد تا موج همدردی بین‌المللی نیز برای مردم این منطقه بوجود آید و کشورهایی چون ترکیه، روسیه، امارات متحده عربی، آلمان، سوئیس، تایوان، سنگاپور و پاکستان آمادگی خود را برای ارسال کمکهای بشردوستانه برای زلزلهزدگان اعلام کردند.
هرچند که در روزهای نخست ایران اعلام کرد که که عملیات امدارسانی با استفاده از توان و نیرو های داخلی انجام می‌شود و نیازی به دریافت کمکهای خارجی نیست اما در نهایت ایرنا از حضور گروهی از امدادگران سوئیسی در تبریز خبر داد. بنا بر این گزارش، هواپیمای حامل کمکهای مردم سوئیس شامل یک هزار دستگاه چادر مجهز ضدسرما به همراه بخاری مخصوص چادر و یک هزار بسته کمکهای اولیه است.
پایان رمضان و آغاز عید فطر در میان مردم عرب خوزستان با دو رسم “ام الوسخ” و “ام الحلس” همراه است.
به گزارش ایسنا، قاسم‌منصور آل‌کثیر، از فعالان عرصه میراث فرهنگی، در این باره گفت: ماه مبارک رمضان همواره در کشورمان و در میان اقوام هم‌میهن‌مان با آیین‌های مختلف برگزار می‌شود. عرب‌های ایران در سایر شهرستان‌ها و به خصوص در خوزستان آیین خاصی دارند. مردم عرب خوزستان جدای از تبریکات حلول ماه مبارک رمضان و آیین “گرگیعان” در شب پانزدهم رمضان در روزهای پایانی نیز برخوردار از آدابی زیبا و سنتی هستند.
وی افزود: از جمله این مراسم سنتی می‌توان به روزهای پایانی ماه مبارک رمضان اشاره کرد. دو روز پایانی ماه رمضان در بین مردم عرب خوزستان اسامی خاصی دارند. مردم عرب خوزستان دو روز قبل از عید را “ام الوسخ” و یک روز مانده به عید را “ام الحلس” می‌نامند. “ام الوسخ” به معنای “روز چرکین” می‌باشد که در این روز مردم عرب به نظافت خانه‌ها خود می‌پردازند، اجناس جدید برای منزل خریداری می‌کنند و خانه را برای فرارسیدن عید و اکرام مهمان تمیز و آماده می‌کنند. روز بعد از “ام الوسخ” را “ام الحلس” می‌نامند. ام الحلس نیز که نامی محلی و قدیمی از ایام رمضان است به معنای روز نظافت و رسیدگی شخصی بوده که جوانان در این روز به ظاهر خود رسیدگی می‌کنند. می‌توان گفت “ام الحلس” متضاد و نقطه مقابل “ام الوسخ” است.
تبریک عید فطر در اهواز
او خاطرنشان کرد: در این روزها تمامی بازارهای شهرستان‌های مختلف از بازار دانیال در شوش دانیال و خرید شوشی‌ها و روستاهای اطراف همچون سرخه و چعب تا “سوگ الکویت” یا بازار کویت و بساطی‌های آخر شب در سوسنگرد، شوشتر، بازار امیدیه، شادگان و حمیدیه تا بازارهای خرمشهر و کوره و آبادان و دیگر شهرها تا شب عید فطر ادامه دارد.
این دوستدار میراث فرهنگی توضیح داد: یکی از نکات جالب در این ایام این است که بسیاری از خریدهای عید فطر در شهر اهواز صورت می‌گیرد و بسیاری از شهرستانی‌ها به اهواز آمده و بعد از اتمام خرید به شهر خود برمی‌گردند. شاید همین رفت و آمدها نوعی رسم است که از دیرباز در خوزستان مانده است. برای نمونه در تاریخ طبری به نام “سوق الاهواز” اشاره کرده که به معنای بازار اهواز بوده و از آن زمان به عنوان بازار بزرگ در بین شهرستانی‌ها و روستاها جا افتاده بود. با نگاهی به تاریخ طبری و همچنین خریدهای عید فطر این تردد میان شهرستان‌ها با اهواز را می‌توان رسمی دیرین در نظر گرفت.
بازارهای اهواز در آستانه عید فطر
وی ادامه داد: “بازار عبدالحمید” اهواز هم که حکایتی برای خود دارد. زیبایی و تنوع سنتی این بازار به قدری بوده که احمد محمود یکی از بزرگ مردان ادبیات کشورمان از آن دریغ نکرده است. در این بازار از آجیل و خشکبار گرفته تا ماهی و لباس‌های محلی عربی، عود، بخور و دله قهوه (قهوه جوش عربی) در آن یافت می‌شود. طنین و ترنم موسیقی عربی محلی را از گوشه و کنار دکان و مغازه و دست فروش‌ها می‌توان شنید. “بازار کیان” نیز به همین شکل. در اهواز خوشبختانه اندکی مرکزیت بازارها از میان رفت است و در حال حاضر در ایام عید فطر بازارهای مناطق زیتون و کیانپارس و بازار کوروش نیز به جمع بازارها افزوده شده‌اند.
او یادآور شد: از دیگر رسم‌های مردم عرب خوزستان این است که در روز عید فطر بعد از به جا آوردن فرایض ماه مبارک همگی خود را برای خواندن نماز عید آماده می‌کنند. مصلی و تمامی مساجد محلات اهواز و شهرستان‌ها مملو از مشتاقان عید می‌شود. بعد از خواندن نماز و دادن فطریه همگی خود را برای دید و بازدید آماده می‌کنند. در ابتدا افراد یک محله برای تبریک عید به خانه و همسایه‌های مصیبت‌زده محله خود می‌روند و برای آنان دعای سالی خوش و نکو می‌کنند. خانواده عزادار نیز رسم است که لباس سیاه خود را به احترام عید یک روز از تن بیرون می‌کند. بعد از آن نوبت به بزرگان محله می‌رسد.
بازار کیان اهواز در شب عید فطر
آل‌کثیر گفت: از جمله اعمال زیبایی که در روز عید فطر شاهد آن هستیم باز بودن در خانه‌ها است. اگر درب خانه‌ای بسته بود نوعی بی‌احترامی به عید تلقی می‌شود. همسایه‌ها با شعارهای”یا الله”، “عیدکم مبارک یا اهل البیت” (عید شما مبارک ای صاحب خانه) وارد خانه‌ها می‌شوند و با جملات “عیدکم مبارک” و “ایامکم سعیده” (عیدتان مبارک و روزهایتان نیک باد) عید را به هم تبریک می‌گویند.
او تصریح کرد: بسیاری از مردم اهواز روز عید سفره پهن کرده و برخی از تنقلات را در سینی‌های گرد قرار می‌دهند. در این سفره میوه، آجیل و تنقلات و قرآن کریم را می‌بینیم. این رسم در برخی مناطق اندکی تفاوت دارد. مثلا در امیدیه و شهرستان‌های اطراف آن به جای انداختن سفره از سینی استفاده می‌کنند و تنقلات خود را بنا به رسم آن مناطق در سینی‌های گرد می‌گذارند.
وی اظهار داشت: مهمانان بعد از چند دقیقه نشستن همگی از جا برخاسته و با گفتن “الله ایعوده علیکم بلخیر و العافیة” به این معنا که “خداوند این روز را دوباره با خیر و عافیت برایتان برگرداند” به خانه بعدی می‌روند. دید و بازدید عید فطر باید از ریش سفید محله شروع شود و تا کوچک‌ترین فرد از نظر سنی به پایان رسد. خانم‌ها نیز به دلیل مهمان‌نوازی مجبور به ماندن در خانه هستند و دید و بازدید خود را بعد از اتمام دید و بازدید آقایان یعنی تقریبا عصر شروع می‌کنند. در میان عشایر نیز مردم با هوسه (نوعی پایکوبی محلی عربی) کوچه‌های محلات را طی می‌کنند و به سراغ بزرگ محله و قبیله رفته و در مضیف (اتاقی مخصوص مهمان‌ها) گرد هم جمع می‌شوند و بعضی به شعرخوانی می‌پردازند و ترنم شنیدن صدای شعرهای شعبی (شعرهایی با زبان گفتار) گوش‌ها را نوازش می‌دهد.
او بیان کرد: بد نیست اشاره کنم که جهان‌شمول‌گرایان معتقد به وجود مشترکات زیادی میان جوامع گوناگون بشری بودند و هستند. کشور ما نیز دارای اشتراکات فرهنگی زیادی است. اشتراکات فرهنگی و اهمیت عید فطر در بین بیشتر اقوام کشورمان مشابه است و این به عنوان پتانسیل فرهنگی به شمار می‌رود که متاسفانه از آن دور بوده‌ایم. برای نمونه ترکیه، مصر و برخی از کشورهای مسلمان را ببینیم که چه گونه از ظرفیت فرهنگی خود در ماه مبارک رمضان و عید فطر برای جذب گردشگران استفاده می‌کنند. از نظر بسیاری از صاحب نظران توسعه انسانی و توسعه فرهنگی بسیار مهم‌تر از توسعه فناورانه و اقتصادی است و چنین توسعه‌هایی نیز باید بنا بر فرهنگ‌های مختلف تعاریفی متفاوت داشته و به صورتی انعطاف‌آمیز به عمل درآیند.
خروج مردم برای دید و بازدید عید فطر
این دوستدار میراث فرهنگی افزود: باید پذیرای فرهنگ دیگری باشیم و نگریستن به سایر فرهنگ‌ها را در خود درونی کنیم تا مبادا دچار پوسیدگی فرهنگی شویم. پتانسیل و توانایی فرهنگی در خوزستان فوق‌العاده است و می‌توان با هدفمند کردن متخصصانه آن به بسیاری از اهداف فرهنگی‌مان دست یابیم. نباید فراموش شود که عید فطر از اعیاد اسلامی در کشورمان است. با این حال نگاه به این عید اسلامی در مناطق مختلف ایران متفاوت است. به عنوان مثال در تهران و مناطق مرکزی و شمال غرب ایران عید فطر حداکثر عید اسلامی ساده و عادی است و آیین‌های آن نیز به برگزاری نماز عید فطر و تبریک معمولی آن خلاصه می‌شود.
او خاطرنشان کرد: اما در دیگر مناطق ایران عید فطر یک عید معمولی و یک روز عادی نیست بلکه مراسم و آیین‌های سنتی بسیاری همان گونه که پیشتر ذکر کردم برای این عید وجود دارد. همه اینها جزیی از فرهنگ، هویت و باورهای این بخش از مردم کشور است. وجود این آیین‌ها و استحاله نشدن آنها نشان دهنده فرهنگ و هویت ریشه‌دار آنان است. خوزستانی‌ها همواره تمایل دارند که تعطیلات این عید اندکی افزوده شود تا حداقل با خیالی آسوده به خریدها، خانه تکانی و اجرای آیین و مراسم قبل و بعد از عید برسند زیرا این دید و بازدیدها تا دو الی سه هفته پس از عید ادامه پیدا می‌کند.
آیت الله العظمی یوسف صانعی گفت: راه رهایی از مشکلات فعلی جامعه این است که شرایط به گونه ای باشد که همه انسان های متفکر و اندیشمند و دلسوز کشور که سال ها با تدبیر و سیاست و عملکرد صحیح خود مملکت را به پیش برده، فرصت اظهار نظر داشته و از نظریات آن ها برای اداره بهتر جامعه استفاده شود؛ چرا که این افراد ذخائر کشور و انقلاب اسلامی هستند.
به گزارش ایلنا، این مرجع تقلید شیعیان صبح امروز در خطبه های نماز عید فطر که با حضور جمعی از مردم در محل دفتر خویش در قم برگزار شد، اظهار داشت: باید در همه حال خدا را ناظر بدانیم و مطمئن باشیم که خدا اعمال خوب را پاداش خوب و اعمال بد را جزای بدی خواهد داد.
وی افزود: البته نباید هیچ گاه از رحمت خدا نا امید و همچنین نباید مغرور شد و به این امر نیز یقین داشته باشیم که بزرگترین گناهان تجاوز به حقوق مردم است.
آیت الله صانعی با بیان این که باید برای رفع مشکلات خود و دیگر انسان ها تلاش کرد، گفت: تنها عامل در این همه مشکلاتی که گرفتار آن شده ایم و از جمله فقر و بیکاری، گرانی و دیگر مشکلات در جامعه، این است که حقوق مردم در برخی موارد نادیده گرفته شده است.
وی خاطرنشان کرد: اگر امروز به متخصصین اعصاب و روان جامعه مراجعه کنیم می بینیم تا چه میزان، مراجعه به آن ها زیاد شده، در حالی که باید پرسید چرا باید جوان جامعه مسلمان ایرانی گرفتار بیماری های اعصاب و روان باشد؟
این دادستان منصوب امام خمینی (س) خاطرنشان کرد: زمانی مرحوم آیت الله فلسفی در مراسم ترحیم آیت الله العظمی بروجردی(ره) سخنرانی داشت و می گفت امتیاز خاص ملت ایران نسبت به سایر ملت ها این است که این ملت به واسطه اعتقاد و ایمان به خدا و اهل بیت(ع)، بیماری های فکری و روحی و روانی ندارند، اما امروزه کار به جایی رسیده است که حدود ۴۰ درصد از جوانان ما گرفتار افسردگی و بیماری های فکری و روحی و روانی هستند و مخصوصا این آمار در میان جوانان آگاه و متوجه جامعه بیشتر است در حالی که باید پرسید چرا این گونه شده است؟ چرا امروزه در جامعه ما همه چیز گران است،
وی گفت: پیامبر اسلام(ص) و آل او همواره برای جان و وقت مردم ارزش قائل بوده و هیچ گاه راضی نبودند به خلاف انسانیت با کسی برخورد شود که نمونه آن رفتار امام علی(ع) با خوارج است که وقتی در مسجد کوفه علیه ایشان صحبت می کنند و هواداران امام(ع) قصد برخورد با آن ها را دارند، امام علی(ع) می فرماید تا زمانی که دست به شمشیر نبرده و فقط حرف می زنند نباید با آن ها کار داشت و حتی در این شرایط سهم آن ها را از بیت المال نیز قطع نمی کرد.
این مرجع تقلید تأکید کرد: راه رهایی از مشکلات فعلی جامعه عمل به سیره ائمه اطهار(ع) به معنای واقعی کلمه است؛ راهش این است که شرایط به گونه ای باشد که همه انسان های متفکر و اندیشمند و دلسوز کشور که سال ها با تدبیر و سیاست و عملکرد صحیح خود مملکت را به پیش برده، فرصت اظهار نظر داشته و از نظریات آن ها برای اداره بهتر جامعه استفاده شود؛ چرا که این افراد ذخائر کشور و انقلاب اسلامی هستند.
ایشان تأکید کرد: باید برای حل مشکلات جامعه و کشور از همه سلیقه ها و افراد دلسوز استفاده کنیم چرا که همه افراد و گروه ها در اداره مملکت حق دارند و این مسئله ای است که در عقل و فقه ما تثبیت شده است.
آیت الله صانعی، در خطبه دوم نماز عید فطر با اشاره به تهدیدات اخیر رژیم صهیونیستی مبنی بر حمله نظامی به ایران، اظهار داشت: نمی خواستم وارد این مسئله شوم اما شاهدیم که امروز صهیونیست غاصب، جنایت کار و لجوج، گاهی سخن از جنگ نظامی با ایران می زند که متأسفانه این قدر هم جرأت پیدا کرده اند که از تهدیدات خود کوتاه نمی آیند.
وی افزود: رژیم صهیونیستی در تهدیدات نظامی خود چهره کاسه داغ تر از آش را نشان می دهد و ادعا می کند که می خواهد از ساخت تسلیحات اتمی جمهوری اسلامی جلوگیری کرده و ملت ایران به حقوق خود دست یابند در حالی که او اگر می خواهد کاری کند اول باید برود جنایات خود بر مسلمانان و به ویژه ملت مظلوم فلسطین را جبران کند.
این مرجع تقلید گفت: اگر رژیم صهیونیستی جنگی نظامی علیه ایران را عملی کند، بالاترین جنایت را علیه ملت ایران انجام داده است.
وی تأکید کرد: اسرائیل غاصب برای این که می خواهد انتقام ۳۰سال مقاومت جمهوری اسلامی و عدم رابطه با ایران را بگیرد، در صدد آن است که با حمله نظامی به ایران، تمام رنج های انقلابیون اصیل، زحمات امام و یاران باوفایش، خون شهداء و تمام زحمات ۱۰۰ساله طرفداران آزادی در ایران از زمان مشروطه تا کنون را از بین ببرد.
آیت الله صانعی گفت: رژیم صهیونیستی در صورت حمله نظامی به ایران، ننگی را برای خود می خرد که هیچ گاه از تاریخ اسلام و ذهن مسلمانان پاک نخواهد شد.
وی افزود: اقدامات رژیم صهیونیستی با باروت بازی کردن است و علاوه بر آن ضربات سختی از نظر فیزیکی و جغرافیایی خواهد خورد و همچنین ننگی بزرگ را در تاریخ اسلام برای خود ثبت می کند که قابل جبران هم نیست و ایران و تمام مسلمانان آن را فراموش نخواهند کرد.
این مرجع تقلید گفت: به رژیم صهیونیستی اخطار می کنم و می گویم که اگر دست به اقدام نظامی علیه ایران بزند، با باروت بازی کرده و تصمیمی که در مقابلش گرفته می شود که دیگر توانایی قد علم کردن نداشته باشد؛ و در آن جا دیگر مسئله حقوق بشر هم مطرح نیست.
وی با بیان این که ما فرزندان امام خمینی هستیم که برخی ها را سرجایشان نشاند، افزود: بنده طرفدار آزادی انسان ها و حقوق بشر و رعایت آن هستم، اما ما در مقابل حمله احتمالی رژیم صهیونیستی، به ایران موظف به عکس العمل هستیم، به گونه ای که این رژیم دیگر نتواند به چنین مسائلی فکر کند.
آیت الله صانعی خطاب به حاضران در نماز عید فطر گفت: باید همه به هر نحو ممکن تلاش کنیم تا این جنگ احتمالی رژیم صهیونیستی بر علیه ایران رخ ندهد، چرا که در صورت رخ دادن این اتفاق، اگر چه رژیم صهیونیستی بیشتری صدمه و لطمه را خواهد دید، کشور ایران نیز صدمه می بیند، چرا که در جنگ نان و حلوا تقسیم نمی کنند.
وی با بیان این که باید از سخنان تنش زا پرهیز کرد، گفت: نباید خدای ناکرده ما نیز در داخل کشور آتش بیار معرکه باشیم و باعث شویم که این جنگ احتمالی خدای ناکرده روی دهد.
این مرجع تقلید گفت: شرایط امروز کشور شرایط خاصی است و عمده این است که دهان رژیم صهیونیستی را با فکر و قلم و اندیشه و سعی و تلاش صحیح، ببندیم.
وی در پایان تأکید کرد: اگر چه رژیم صهیونیستی با حمله احتمالی به ایران جنایت می کند، اما ضرری که خود این رژیم خواهد دید، قابل مقایسه با ایران نیست.
رئیس مرکز فرماندهی و کنترل ترافیک پلیس راهور ناجا از تردد پرحجم در جاده هراز خبر داد.
سرهنگ رضا سلبی افزود: در آزادراه قزوین رشت محدوده رودبار و منجیل نیز تردد پرحجم همراه با ترافیک نیمه سنگین گزارش شده است. همچنین در محورهای خروجی به سمت تهران، کرج و قزوین حجم تردد زیاد اعلام شده است.
به گزارش مهر، وی ادامه داد: همچنین از میدان امیرکبیر تا تونل کندوان در محور کرج چالوس ترافیک سنگین و از تونل کندوان تا سیاه بیشه به سمت مرزن آباد نیز ترافیک نیمه سنگین گزارش شده است.
به گفته سلبی، محورهای ورودی به مشهد و قم نیز دارای ترافیک پرحجم است اما در محورهای منتهی به اصفهان و شیراز تا کنون مشکلی گزارش نشده است.
رئیس مرکز فرماندهی و کنترل ترافیک پلیس راهور ناجا توصیه کرد: رانندگان تهرانی و سایر هموطنان که قصد مسافرت به شمال کشور را دارند از محور فیروزکوه برای تردد استفاده کنند زیرا در این محور بار ترافیکی خاصی گزارش نشده است.
وی در مورد وضعیت ترافیکی محورهای منتهی به شهرهای زلزله زده آذربایجان شرقی گفت: در این محورها نیز مشکل ترافیکی گزارش نشده و تردد در آن روان است.
دبیر کانون سراسری پیمانکاری عمران گفت: قراردادهای مقطوع مناسب شرایط اقتصادی کشور نیست به طوری که در ۵ سال گذشته ۷۰ درصد شرکتهای ساخت و ساز در قالب این قراردادها ضررهای مالی زیادی کرده‌اند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران، احمدرضا چابک با بیان اینکه این کانون دارای ۲۵ هزار عضو است گفت: متأسفانه در پنج سال گذشته قراردادهایی وارد بخش ساخت و ساز شده است که به ضرر ساخت و ساز و مصلحت کشور است.
وی افزود: در این قراردادها پیمانکارانی که در مناقصات شرکت می‌کنند یا به صورت زیر بنا یا کلیدی قیمت را اعلام می‌کنند در حالیکه با توجه به رشد تورم و نمودار سینوسی تورم در چند سال گذشته این قراردادها از همان ابتدا مورد اعتراض پیمانکاران بود.
وی ادامه داد: این تیپ قراردادها مناسب شرایط اقتصادی کشور نیست به طوری که در ۵ سال گذشته ۷۰ درصد شرکتهای ساخت و ساز در قالب این قراردادها ضررهای مالی زیادی کرده‌اند.
وی تأکید کرد: وقتی نمی‌توان برای یک سال آینده عدد دقیقی از نرخ تورم ارائه کرد چطور می‌توان قراردادهای مقطوع امضا کرد هر چند معتقدیم این نوع قراردادها در کشورهایی که آینده اقتصادی مشخصی دارند مناسب است.
وی اضافه کرد: درخواست کتبی به دولت ارائه کرده‌ایم تا قراردادها به روال قبلی یعنی همان قرارداد تعدیل بازگردد.
بدهی ۱۵ هزار میلیاردی شرکت های خصوصی به بانک ها
براساس این گزارش محمد احمدی با اشاره به اینکه هزینه‌های وارد شده از قبال هدفمندی یارانه‌ها به فهرست بهای شرکت های خصوصی از سوی دولت مورد توجه نیست گفت: نادیده گرفته شدن قوانین مربوط به مالیات بر ارزش افزوده نسبت به پیمانکاران، مطالبات معوقه پیمانکاران و مشکلات بانکی از سوی دولت مشکلات بسیار عمده ای برای پیمانکاران بخش خصوصی ایجاد کرده است.
رئیس انجمن شرکتهای پیمانکاری تأسیسات و تجهیزات صنعتی ایران ادامه داد: اگر چنانچه دولت هرچه سریعتر به مشکلات پیمانکاران صنعت احداث رسیدگی نکند روزی خواهد رسید که حتی در ساخت درب و پنجره ساختمان هم به مشکل برخواهیم خورد.
احمدی یاد آور شد: اگر بخواهیم مقایسه‌ای داشته باشیم باید بگویم اگر ۵ میلیارد تومان از دولت طلبکار باشیم به خاطر تأخیر در پرداخت این بدهی‌ها ۱۵ میلیارد تومان به بانک‌ها بدهکار شده‌ایم.
کلمه- علی بردبار:
زلزله تلخ آذربایجان شاید سیاسی ترین زلزله طبیعی بوده که تاکنون در منطقه زلزله خیز ایران اتفاق افتاده است. بحث ها راجع به عملکرد صداوسیما در این باره، پیام های تسلیتی که داده شد و داده نشد، حتی حساسیت نسبت به تاخیر در ارسال پیام ها، رفتار معنی دار مردم درباره کانال های انتقال کمک های خود به مناطق زلزله زده و برخی بحث های قومیتی در حاشیه این حادثه، ابعادی سیاسی به آن بخشید.
در اینجا به اجمال و گذرا به دو موضوع حول این حادثه اشاره می شود؛ “اعلام وجود دوباره شبکه های اجتماعی” و “بی اعتمادی مردم به دولت”.
۱- درباره شبکه های اجتماعی به خصوص بعد از جنبش سبز حرف های زیادی زده شده. بسیاری نمود عینی این شبکه ها را با وقوع اعتراضات خیابانی و اطلاع رسانی آنها و پرداختن شعارهای مردمی و انتشار آنها و ایجاد زمینه خلاقیت برای چگونگی اعتراض ها می دیدند. به موازات کاهش این اعتراض ها و سرکوب دولتی آنها، برخی به اصل کارایی و یا وجود این شبکه ها ابراز تردید کردند و باز گشت به شیوه های کلاسیک مرسوم پیش از جنبش سبز که مبتنی بر سازمان های کاملا عمودی و سلسله مراتبی بود را وجهه همت خود قرار دادند. گویی شبکه ها دیگر وجود ندارند یا نمی توان به آنها اتکا کرد.
وقوع زلزله اهر و حجم وسیع ارتباطات، راهکارها، خلاقیت ها، و بده بستان های خارج از شبکه رسمی حکومت و یا سازمان های کلاسیک در این مدت، مهر بطلان بر تلقی مرگ شبکه های اجتماعی بود.
در واقع در این مدت مشخص شد انتظار آمرانه و نگاه از بالا به پایین ما به شبکه های اجتماعی و طرح های پیشنهادی برای اجرا در این شبکه بوده که ایراد داشته اند و نه خود شبکه. شهروندان پراکنده در این شبکه ها بدون برگزاری جلسه های رسمی، با هم در تبادل نظر مستمرند، بررسی خودشان را دارند و تابع نظام ارزشی غیر رسمی ولی قدرتمند خود هستند.
اگر جریانی روی این شبکه ها حساب باز کرده باید خود را جزیی از آن قرار دهد و از رفتار آمرانه با این شبکه ها بپرهیزد. در این صورت از رفتار غالب در این شبکه دچار سرخوردگی نمی شود و کارایی یا اصل وجود آنها را زیر سوال نمی برد!
۲- مردم اهل فعالیت های خیریه سازمان مند، عموما در شبکه هایی فعالند که در بالا به آن اشاره شد. فضای عمومی این شهروندان تاکنون به زبان های مختلف و در مواقع گوناگون حرف مهمی را به گوش همه از جمله حکومت رسانده و آن اینکه ما به شما اعتماد نداریم.
این بی اعتمادی البته جایی باعث اتفاق مثبت خوداتکایی مردم و جایی باعث عامل منفی افزایش هزینه ها می شود، مثل همین اتفاق اخیر در اهر. افراد بسیاری با چشم تردید به کمک های دولتی نگاه می کردند، این تردید که ریشه در شکاف قدیمی دولت – ملت در ایران دارد، با واکنش سرد رسانه های حکومتی مثل صداوسیما، افزایش یافت به حدی که میل به کمک رسانی از کانال های غیر حکومتی به اصراری معنی دار و کم سابقه بدل شد.
واکنش رسانه های حکومتی مثل روزنامه کیهان به این جریان که مایل به انحصار هر کاری در چارچوب حکومت است تا جامعه اتمیزه و غیر متشکل را تحت سلطه خود نگه دارد، همان رویکرد همیشگی تخریب و سنگ اندازی بود. حاصل این تقابل، اصرار مردمی بر ارسال کمک ها از کانال های معتمد خود بود و از سوی دیگر بخشی هم مشکل تراشی برای کمک های واقعی حکومتی.
ناظران منصف مستقل در مناطق زلزله زده بارها گزارش دادند که بخشی از کمک رسانی های دولتی البته تحت فشار افکار عمومی، قابل قبول بود ولی انگار باور آن برای هرکسی میسر نبود. در نتیجه تداخل کار و هرز نیرو و انرژی در کاری که سازمان و تخصص خاص خود را نیازمند است، بسیار مشاهده شد. زیر سوال رفتن برخی زحمات نیروهای زحمتکش هلال احمر، اغراق درباره برخی آسیب های زلزله در واکنش به سکوت اولیه و مشکوک حکومت و خلاصه بی بهره منده ماندن از امکان هم افزایی سازمان مند کمک های دولتی و مردمی، هرز برخی منابع را در پی داشت.
در ایجاد این وضعیت بی گمان کمترین تقصیر سهم جامعه است و حکومت باید ایراد اصلی را در خود جستجو کند که از سوی مردمش غیر قابل اعتماد است. نه به کمک رسانی اش اعتماد می شود و نه حتی به اخبار رسانه هایش. عدد و رقم و آمارهایش کمترین وجاهتی نزد مردم ندارد، آنها می گویند فلان عدد کشته داشتیم، مردم می گویند کدام آمارشان راست بوده که این راست باشد؟ می گویند امدادرسانی در حال انجام است، می گویند مثل ایجاد اشتغالی است که شعارش را می دهند و ما با تمام وجودمان دروغ بودنش را می بینیم. می گویند این تعداد خانواده تحت پوشش قرار گرفته اند پاسخ می شنوند تورم را هم می گویند بیست و چند درصد است ولی هزینه های واقعیمان دو برابر شده. مردم حق دارند در برابر تجسم واقعی دروغ، حرف های دیگرش را نپذیرند. لذا آن نیروی مخلص و دردمند هلال احمر که جزیی از همین مردم است باید درک کند که چرا درباره تلاش هایش تردید می شود. او ذیل مجموعه ای زحماتش نادیده گرفته می شود که دروغگوست. این حکومت فربه همه نظام های معتبر را رو به ویرانی برده و سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی را زایل کرده است.
نتیجه چنین وضعیتی در وقایعی مثل زلزله اهر معلوم می شود که ایرانیان در داخل و خارج با زبان بی زبانی گفتند، این حاکمان را قبول نداریم، حتی در سطح رساندن فلان مبلغ اندک کمک مالی به هموطن زلزله زده مان.
حکم ۱۰ سال محکومیت امید کوکبی فیزیکدان زندانی در شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر عیناً تایید شده است.
به گزارش جرس، هنوز به وکلای او اجازه ملاقات با وی داده نشده است و سیر دادرسی واجد ایرادات فراوانی از لحاظ آیین دادرسی است که در شرایط عادی هر کدام ازاین ایرادات به تنهایی برای نقض یک دادنامه و تعلیق قاضی کافی بود .
امید کوکبی، فیزیکدان ایرانی و دانشجوی دکترا در دانشگاه تگزاس آمریکا، اردیبهشت ماه سال جاری پس از ۱۵ ماه بازداشت موقت، به اتهام توطئه‌گری با کشورهای خارجی علیه ایران، به ۱۰ سال زندان محکوم شد.
گفته می‌شود کوکبی در دادگاه رسیدگی به اتهام‌های ۱۳ تن که به «جاسوسی برای اسرائیل» متهم شده است.
امید کوکبی ۲۹ ساله، بهمن ماه سال ۸۹ به هنگام بازگشت به آمریکا برای ادامه تحصیل، در فرودگاه، به اتهام «ارتباط با دولت‌های متخاصم» و «کسب درآمد نامشروع» بازداشت شد.
سعید خلیلی، وکیل امید کوکبی، پیشتر اتهام‌های موکل خود را «غیرمنطقی و بی‌اساس» دانست و گفت که در جلسه دادگاه اجازه پیدا نکرده تا با وی گفت‌وگو کند.
برنامه نماز عید فطر انجمن اسلامی مهندسین با تماس ماموران نهادهای امنیتی لغو شد.
به گزارش میزان خبر، این نماز را که معمولا در مکانی خارج از شهر تهران برگزار می‌شد برای چندمین بار لغو کردند.
نهادهای امینتی از زمان به دولت رسیدن محمود احمدی‌نژاد به فشار بیشتر به نهادهای غیر دولتی پرداختند و از سال ۱۳۸۶ به صورت متناوب از برگزاری این مراسم مذهبی جلوگیری می کردند.
انجمن اسلامی مهندسان از سال ۱۳۳۶ هر سال به برگزاری نماز عید فطر و قربان اقدام می‌کرد و در برنامه‌های آن چهره‌هایی نظیر مهندس بازرگان، آیت الله طالقانی، دکتر سحابی، دکتر شریعتی، آیت الله مطهری و…. شرکت می‌کردند.
استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران که معتقد است ایران هنوز وارد دنیای بعد از دنیای قدیم نشده است و هنوز قرن ۵ و ۶ را تکرار می کند، برخی مشکلات و ریشه تاریخی بدفهمی های موجود در ایران را تشریح کرد و زمان فعلی ایران را قابل مقایسه با دوره پایانی صفویه دانست چرا که به اعتقاد او بنا نیست حکومتی که مذهبی می شود، هر روز سماجت بیشتری برای مذهبی شدن کند زیرا حکومت های مذهبی این وضعیت را دارند که وقتی می بینند به نام دین آمده اند، به مردم می گویند که ما متدین تریم و این خصلت بسیار بد است. او گفت که همانند دوره آخر صفوی به خواب دیدن و غیبت گفتن و استخاره کردن می پردازیم.
حجت الاسلام والمسلمین رسول جعفریان، مورخ برجسته ایرانی در گفت وگو با شفقنا، علاقه اش به تاریخ صفویه را نشان داده و با بیان اینکه چندی قبل فردی در بخارا قصد چاپ نقدی از مطلبش را داشت و برای چاپ آن اجازه می خواست، اظهار کرد: ایشان (مدیر بخارا) حرمت نگه داشت و گفت که چون نقد شماست، می خواستم قبل از چاپ شما خوانده باشید. بنده هم اجازه دادم. مطلب بنده در مورد تفاوت های کوروش و شاه عباس بود و بیان کرده بودم که اگر ما بخواهیم بین پادشاهان یک فرد شاخص را با رعایت همه مناسباتی که لازم است انتخاب کنیم، بهتر است کوروش را انتخاب کنیم یا شاه عباس را؟ بعد چند پرسش مطرح کرده بودم که ما به چه میزان نسبت به این دو شناخت داریم؟ یا کدام یک برای ایران بهتر است؟ به لحاظ دین اگر بخواهیم این مساله را معیار و اصل قرار دهیم، برای ما کوروش مهم تر است یا شاه عباس مسلمان؟ هم چنین اگر مناسباتشان با فرهنگ هایی جز فرهنگ ایران را در نظر بگیریم، سوال اینجاست که کوروش به عنوان فردی باز و اهل مراوده بهتر است یا شاه عباس که همانند او بود و نسبت به مسیحیان و ارمنی ها و فرنگی ها به عنوان فردی باز و روشن مطرح می شد؟
او افزود: اگر بخواهیم ایران را از اجنبی ها خالی کنیم و این مساله معیاری برای ما باشد، می توانیم بگوییم که شاه عباس به تنگه هرمز تسلط یافت و از دست پرتغالی ها نجات داد و ضمن اینکه به مراودات تجاری و فرهنگی احترام می گذاشت، پرتقالی ها را از ایران بیرون کرد. هم چنین در مطلب خود بیان کرده بودم که ما تمام اطلاعاتی که از کوروش داریم تقریبا از ناحیه فرنگی هاست و ما در متون ایرانی و دینی خود، بجز تورات، اطلاعاتی در مورد کوروش نداشتیم و هنوز هم ابهاماتی در مورد این شخص وجود دارد اما همه چیز را در مورد شاه عباس می دانیم و معتقدیم که وی با دیدگاه و فکرش و جنگ با ترک ها و ازبک ها، ایران را ایران کرد اما فردی که نقد بر مطلب بنده نوشته بود، تاکید داشت که نمی توان کوروش را با شاه عباس مقایسه کرد.
جعفریان دوره شاه عباس را نقطه اوج و مهمی در تاریخ گذشته تشیع خواند و تصریح کرد: اگر ما به این اصل اعتقاد داشته باشیم که یک مجموعه بزرگی به نام ایران وجود دارد که تشیع هم در حول آن شکل گرفته و بدون آن حرف مستقل ندارد و شیعه دارای قدرت و اصولی است که از خود در جامعه ایجاد می کند، لذا همان حرف هایی است که در زمان شاه عباس زده می شد یعنی ما به نوعی آدم صفوی هستیم و این حرف چندان عجیب نیست.
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه تشیع از قبل هم مسایل بسیاری دارد که ویژگی ها، شخصیت و مولف های ما را از حیث فکر و روحیات و عقاید و اصول تشکیل می دهد، افزود: اگر اعتقاد داشته باشیم که اینها یک صنف واحد هستند لذا باید روی دوره صفوی و به ویژه شاه عباس، به صورت تجربی بیشتر کار کنیم و با توجه به ۳۰۰ – ۴۰۰ سال گذشته اصولی را استخراج کنیم تا ببینیم که چه بلایی سر آنها آمده و منتج به چه نتایجی شده است. به عنوان مثال آمدن علمای جبل عاملی در دوره شاه عباس از تجربیات مهمی است که به ایران وارد و در جامعه حل شدند؛ یا با آمدن علمای عرب به قم، تلفیقی از روحیات و تاثیر متقابل فرهنگ شیعه بین حوزه عربی و فارسی به وجود آمده است. هر چند که به عقیده بنده، قبل از صفویه هم، شیعه میان فارس و عرب در رفت و آمد بود و مشابه آن را در دوره علامه حلی و شیخ طوسی هم می بینیم.
او بیان کرد: ما باید بدانیم که این داد و ستدهای فکری در روحیات مردم ایران و نوع زندگی آنها چه تاثیری داشته است که حدود هزار است، همچنان روی اصول ثابت مانده ایم و هزار سال دیگر هم خواهیم بود. بدون شک آینده هم به همین شکل خواهد بود، یعنی دوره شاه عباس و فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه تکرار خواهد شد. چراکه موج های فکری ۳۰ – ۴۰ سال اخیر مشابه دوره های قبل است و ما همواره زیر نظر و تحت فشار یک سری تجربه های عملی – فکری جا گرفته در جامعه هستیم.
این استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ در ادامه، برپایی جشن نوروز در شیراز را هم نمونه این مطلب دانست و گفت: اگر عید نوروز به محرم بیفتد، قطعا ما هم همانند زمان شاه عباس عمل می کنیم، یعنی سه روز عزا می گیریم و بعد به تعطیلات می پردازیم زیرا با اینکه ۲۰ سال با نوروز درافتادیم، باز هم به نقطه اول بازگشته ایم و دوست داریم مراسمی که در زمان محمدرضا شاه در فارس برگزار می شد، مجددا تکرار شود.
جعفریان با بیان اینکه برخی رخدادها و اصول در جامعه ثابت شده و خروج از آنها مقدور نخواهد بود، اظهار کرد: بخشی از آینده را می توان کنترل کرد، اما بمتاسفانه خیلی وقت ها آنهایی که باید کنترل کنند، خود غرق در این اوضاع می شوند. هم چنین عده ای هستند که برخی قسمت ها را پررنگ می کنند و می خواهند روحیات رسوب شده در متون و تجربه ها را با مدلی دیگر ارائه کنند لذا این مسایل هرچه زیادتر شود، بند و بست جامعه هم سخت تر خواهد شد تا اینکه به شرایط انفجار می رسد.
او افزود: البته در همه جوامع چنین است اما هر کس بسته به شرایط خود و جامعه عمل می کند که یا مدیریت می شود یا جایی برای نفس کشیدن ندارد و تعارض ایجاد می کند.
او با طرح این سوال که چرا درنیمه اول قرن سیزدهم سه جریان بزرگ انحرافی در شیعه رخ داد که هر سه فرقه شدند، گفت: اعلام وجود دو فرقه اخبارگری و شیخی ها و بابی ها که تاکنون هم معضل آنها وجود دارد، در همین فاصله زمانی بود. این نشان می دهد که جامعه ایران در آن زمان دچار معضل بزرگی شده بود و آن رسوبات به صورت سنتهایی هنوز بین ما هست. ما هنوز در علوم اجتماعی ضعیف هستیم و به صورت روشمند هیچ اطلاعات و شناخت درست و تفصیلی از جامعه خود نداریم که بدانیم چرا این اتفاق افتاده است.
رییس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس، با تاکید بر اینکه ابتدا ما باید اطلاعات لازم را داشته باشیم و سپس به لحاظ اجتماعی قواعد تحلیل را پیدا کنیم، افزود: متاسفانه ما همانند عصر قدیم در شناختی که داریم، بسیار ابتدایی عمل می کنیم. چراکه تاریخ ضعیف است و به عنوان مثال ما اطلاعات درست و کافی از قبل از جامعه قاجاری یا ناصرالدین شاه و فتحعلی شاه نداریم و هر چه هست، تحریف شده و بدون چارچوب و اصول است.
او با بیان اینکه یکی از نظریه پردازان غربی تاریخ را در سه سطح خلاصه کرده، اظهار کرد: یک سطح تاریخ سیاسی امروزه که مربوط به تحولات سیاسی است. یک سطح عمیقتر صد ساله ساله که میانی است و یک سطح زیرین که فرهنگ و تمدنی است که هزاران سال دوام می آورد. ما در تاریخ ایران، لایه های زیرین که فشرده هستند را نمی شناسیم.
او با یادآوری اینکه طبق علایم معتقدیم که تاریخ در حال تکرار همان اصول نهادینه شده است، بیان کرد: مدیریت جامعه در چارچوب همان اصول پیشین با ملاحظه نوعی خلاقیت و ابتکار باید باشد. اما بسیاری از کسانی که مدعی خلاقیت هستند به مرور در گذشته غرق می شوند چون نفوذ خود را در بقای همان اصول می بینند. خیلی از کسانی که زمانی نگاه روشنفکرانه داشتند به تدریج سنت گرا شدند. البته یکی سری مسایل در دنیای جدید عوض شده، در تاریخ ایران عوض شده است. هر موقع وضع مردم بدتر شده، رسوبات قبلی و راه حل های کهنه فعال تر شده است. ما دوره صفویه خلاقیت داشتیم اما وقتی صفویه رفت، جامعه ضعیف شد. اصفهان یک میلیون نفری به دویست هزار نفر رسید. بدترین چیزهای دوره صفوی ماند. مردم فقیر شدند و همه به روستاها رفتند و به جای استفاده از علم بازگشت دوباره ای به سنت های شفاهی و تجربی خود داشتند. در زمان زند یک قدری بالا آمدیم و مجددا تا قد علم کردیم ملوک الطوایفی شدیم چراکه همیشه اصول قبیله ای مهم تر است و رسومات اهمیت بیشتری دارند. تا این اواخر که تجدد آمد و صورت زندگی ما را تغییر داد.
جعفریان با اشاره به خصلت های منفی تاریخ ایران که در حال تکرار است و ما را به پایین می کشد، گفت: ایران در دوره صفویه از نظر توسعه فرهنگی و سیاسی و مشارکت مردم در حکومت رشد بسیار زیادی داشت. همانند دوره سلجوقی که یکی از بهترین دوره های تاریخی ایران است اما نتوانستیم بر جامعه غلبه کنیم و مدیریت خلاق درست کنیم. در دوره سلجوقی همه چیز تحت تاثیر قبایل ترک قرار گرفت و نگذاشتند فرهیختگی در ایران رشد کند. هم چنین نسبت به دوره ساسانیان، حساسیت مثبت داریم چراکه این دوره هم با وجود سیستم روحانیون و دبیران و حتی سلطنت، دوره فرهیختگی بود، چون نظامیان قوی نبودند اما در قبایل ترک نظامیان همیشه قوی بودند و این مساله ماند یعنی دولت ما همانند دولت ترک شد و تا آخر قاجار ترک باقی ماند. به گونه ای که مظفرالدین شاه و شاه سلطان حسین لهجه ترکی شدید داشتند. توجه داشته باشید که دولت صفوی ترکی بود، اما قدرت دبیران و عالمان زیاد بود. این یک نقطه پیشرفت بود. بخشی از دوره قاجار هم این طور بود. اما اشکال بر سر تولید اقتصادی بود که پایین بود. دنیا هم عوض شد ما نتوانستیم خود را پیش ببریم.
مورخ و پژوهشگر تاریخ با یادآوری اینکه برای حل مشکل باید نوعی آگاهی ملی و تاریخی داشته باشیم، تصریح کرد: حل این معضلات بستگی به قوی بودن عقل و خرد در ایران دارد و اینکه بتوانیم نوعی ارتباط بین گذشته و آینده ایجاد کنیم که تاکنون قادر به پیشین بینی نبوده ایم.
جعفریان با بیان اینکه ما باید مؤلفه های فرهنگی خودمان را به خوبی تجزیه و تحلیل کرده و جایگاه هر کدام را در فرهنگ حالی خودمان بشناسیم گفت: به عنوان مثال علمای فعلی دعوای اخباری و اصولی یا به عبارتی دعوای عقل و نقل خیلی در کشور ما مهم بوده است. من البته می دانم که در ایران، دانش عقلی همیشه حرف اول را می زده اما دینداری هم خواسته مردم بوده و دایما نوعی دعوای عقل و نقل، موافق و مخالف فلسفه داشته ایم. هنوز هم داریم. می بیند اصحاب معارفی ها در ایران قدرتمند شده اند و الان فعال هستند. این دعواها ریشه دار است.
او گفت: در ایران شیعی، قدرت فلسفه قوی تر بوده است در حالی که در میان اهل سنت، بیشتر حفظ قرآن و نقل روایت اهمیت دارد. اخباری گری واقعا قوی است. الان در میان اهل سنت ابوحنیفه عقل گرا حکومت نمی کند، احمد بن حنبل حدیث گرا سلطه دارد. الان وهابیت رنگ تسنن را عوض کرده است. هم مبانی حنفی گری اعتقادی را از میان برده هم تصوف را. در ایران مجال نفس کشیدن تفکر بیشتر است. فرهنگ ما بسیار مترقی است و قابل قیاس با کشورهای عرب و اردوزبان همسایه نیست.
این پژوهشگر با تاکید بر اینکه هیچ کشور عربی، ایران نخواهد شد، تصریح کرد: شاید روشنفکران و آنهایی که از تسنن رسمی خارج شدند، به ایران برسند اما هیچ جا ایران نمی شود. چراکه حتی آخوندهای سنتی ما هم روشنفکرتر از اخوانی ها هستند یا لااقل بستر آن را دارند. ما صد سال است کشورمان مشروطه کردیم و معتقدیم که چنین مساله ای در هیچ جا نمی توانست رخ دهد. در عین اینکه ایران با بنیادهای فکری و فلسفی حرفی برای گفتن در دنیا دارد اما هند با داشتن یک میلیارد آدم، دو فیلسوف درجه یک جهانی ندارد.
او با بیان اینکه ما باید از دوره هایی که خوب مدیریت کردیم، الگو بگیریم، اظهار کرد: شاه عباس یک الگوست. شاه عباس نگاه فراایرانی داشت. او اولین پادشاه ایران بود که فرق بین پروتستان و کاتولیک را فهمید. وی در سوالی از کشیشان فرنگی که در دربارش بودند می پرسد که کدام یک از شما به ما نزدیک تر هستید که کاتولیک ها می گویند که چون شما مهر می گذارید، ما به شما نزدیک تر هستیم اما شاه عباس تاکید می کند که مهر برای این است که ما در برابر خدا سجده کنیم و پیشانی خود را بر خاک بگذاریم. ما به پروتستان ها نزدیک هستیم. شاه عباس وقتی دید ایرانی نمی تواند تجارت جهانی کند ارامنه را وارد مدار کرد. این مشکل ایرانی است که نمی تواند از خانه اش بیرون برود. اگر برود توان بالایی دارد. حالا البته رفته اند به فرنگ و این آینده خوبی را برای تفکر ایران نوید می دهد. ایرانی ها در فرهنگ جهانی می توانند مؤثر باشند. اما ما در زمان صفویه و قاجار، یک متری مان را می دیدیم و شاه عباس از این مسأله رنج می برد.
جعفریان در پاسخ به این سوال که ایران در دوره ۳۰ ساله اخیر به کدام دوره نزدیک تر شده است؟ تصریح کرد: من در یادداشتی نوشتم که ما خیلی زود به دوره آخر صفویه می رسیم. چراکه هر روز مذهبی تر می شویم اما بنا نیست حکومتی که مذهبی می شود، هر روز سماجت بیشتری برای مذهبی شدن کند زیرا حکومت های مذهبی این وضعیت را دارند که وقتی می بینند به نام دین آمده اند، به مردم می گویند که ما متدین تریم این خصلتی است که اوضاع را متعصبانه تر می کند ووقتی گنجایش نداشته باشد نسل جدید را از دین بیزار می کند. می بینید که ما همانند دوره آخر صفوی به خواب دیدن و غیبت گفتن و استخاره کردن می پردازیم. بحث های ظهور که نیمه آخر صفوی خیلی باب شده بود حالا بین ما باب شده است. فلان روحانی را می بینید در منبرهایش چه قدر از ظهور می گوید. برخی از اینها گویا ایدئولوگ ایران امروزی شده اند. با این که من می دانم، روحانیون فراوانی هستند که این افکار را قبول ندارند. اما به هر حال توده مردم به اینها گرایش دارند.
این مورخ برجسته با تاکید بر اینکه ایران آن طور که همه تصور می کنند واحد نیست، بیان کرد: ایران یک فرهنگ واحد دارد که با مشارکت اقوام مختلف پدید آمده است. عرب ها و ترک ها و هندی ها در آن سهیم هستند که یا ما فرهنگ را از آنها اقتباس کردیم یا آنها به ایران آوردند. اما از لحاظ داخلی فرهنگ منسجمی است کما این که ملت ایران هم انسجام شگفتی دارد.
او با بیان اینکه ایران همانند سیم های برق فراز و نشیب دارد و هربار که فرود می آید دوباره اوج می گیرد گفت: البته من معتقدم که قرن ۵ ایران دیگر تکرار نشده است. دوره سلجوقی بدون شک یکی از بهترین دوره ها به لحاظ تمدن و عقل است اما ما از یک حدی بالاتر نرفتیم و زمانی که در غرب یک انفجار علمی رخ داد، ما این رخداد را نداشتیم و هنوز وارد دنیای بعد از دنیای قدیم نشده ایم. در بهترین حالت هنوز قرن ۵ و ۶ را تکرار می کنیم و گاهی هم افت داریم. به نحوی که متون قرن ۵ و ۶ ما، به مراتب علمی تر از قرن ۷ و۸ است. مفهوم علم هنوز بین ما خام است. قدرت علم در میان ما شناخته شده نیست چون مفهوم علم را درست درک نمی کنیم. همین که در امور تقدیرگرا هستیم معنایش این است که علم و دانش را نشناخته ایم تا بتوانیم بر دنیا و اطراف خودمان تسلط داشته باشیم. عقب ماندگی همین جا پشت این حرفها و در همین نزدیکی ما پنهان شده است.
جعفریان، حل چنین مساله ای را منوط به توسعه علم و شرایط سیاسی و اجتماعی دانست و بیان کرد: علم و دانش ما در دوره صفوی بسیار رشد کرده بود اما یک گیرهای ذهنی وجود داشت و دارد که دست آدمیزاد و اشخاص نیست، بلکه بیشتر به شرایط فرهنگی و سیاسی باز می گردد. همانند داستان فرانسیس بیکن درخصوص شمردن دندان های اسب به نوعی دیگر برای شاه عباس هم رخ داد. شاه عباس در قفقاز در مجلسی نشسته بود. به او می گویند که کندوهای زنبور عسل مسدس هستند. او هم می گوید که بروید بیاورید تا ببینیم. بعد از اینکه کندوها را می آورند، می بینند که چنین نیست لذا آنها می گویند که کندوهای اردبیل اینگونه هستند، زیرا زنبورهای اردبیل حکیم هستند. از آنجا هم می آورند و می بینند این جور نیست. اما این تجربه مثل تجربه فرانسیس بیکن عمل نکرد. چون شرایط علم و تحول علمی آماده نبود.
جعفریان در بخش دیگری از این گفت وگو، با بیان اینکه تشکیل جامعه المصطفی برای ایجاد تعامل فکری با جهان اسلام، تشکیل دانشگاه و حوزه برای ترقی و امثالهم، از جمله مسایلی است که رشد ایران را در جهان اسلام نشان می دهد، گفت: متاسفانه ما هنوز نقاطی که باید تصمیم اساسی و تحول زا بگیرند را نمی شناسیم و فکر می کنیم که حاکمیت تنها جایی است که باید تصمیم بگیرد. البته حاکمیت نقش دارد و یک انسان در مجموعه حاکمیت، می تواند هزار برابر آن حاکمیت تحول ایجاد کند اما ما کسانی را در درون جامعه نداریم که تحول ایجاد کنند یا به ذهنشان برسد که تحولی ایجاد شود. تحول از حاکمیت نیست، از دل جامعه است. از آموزش و پرورش از دانشگاه از مراکز علمی و تحقیقاتی است.
او افزود: یک روز به ذهن بنده رسید که کتابخانه تخصصی در قم درست کنم که به واسطه این کار شش کتابخانه درست شد و کسانی که پژوهش می کنند به آنجا مراجعه می کنند. این یک تحول مختصر اما مهم در عرصه خاص تاریخ بود. ما باید شرایط علمی و فرهنگی و سیاسی خود را بشناسیم. در همه این حوزه ها باید مراکز تحقیقاتی داشته باشیم. یک مرکز تحیقیقات استراتژیک با بینش جهانی که جای ما را در دنیای بزرگ امروز و هم در عالم اسلام در یابد.
جعفریان با اشاره به اینکه اگر ما نسبت به اصول کلی و نسبت به شناخت جامعه یک جامعه شناسی قوی داشته باشیم، به راحتی می توانیم تصمیم بگیریم، تصریح کرد: وظیفه نظام آموزشی است که جامعه را خوب بشناسند و مجموعه شرایط فکری را به همه بدهند که این مساله می تواند با ارائه دو واحد درس، انتشار کتاب یا فرصت دادن برای حرف زدن باشد اما به نظر می رسند که تصمیم گیرندگان از این آگاهی بی بهره اند و نتیجه آن این می شود که بسیاری از نخبگان منزوی می شوند.
رییس کتابخانه و مرکز اسناد مجلس با تاکید بر اینکه اگر روحانیون هم جریان شناسی داشته باشند و به صورت تجربی از تغییرات اعمال شده و انسان هایی که تاثیر داشتند خبردار شوند، بهتر می توانند برنامه ریزی کنند، گفت: مساله مهم کنترل بخشی است که قابل کنترل است تا بتوانند راه های جدید را کشف کنند.
او افزود: متاسفانه شرایط امروز جامعه به نحوی است که نخبه ها هم سیاسی شده اند و حوزه علم و سیاست به هم آمیخته است. این شرایط موجب عقب ماندگی سیاسی کشور است زیرا آنها دیگر به حق خود قانع نیستند و جایگزینی نیروهای سیاسی را به راحتی نمی پذیرند و قبول ندارند که باید در یک چارچوب تعریف شده، تغییراتی رخ دهد، لذا تصور می کنند که با این تغییرات حقشان خورده شده است. یک دانشمند در آزمایشگاه به حق خودش می رسد نه که وزیر یا رئیس جمهور شود.
جعفریان در پایان در پاسخ به این سوال که آیا ۴۰ سال قبل می توانستیم پیش بینی کنیم که انقلاب رخ می دهد؟ بیان کرد: تاریخ را هیچگاه نمی توان پیش بینی کرد، اما می توان بین گزینه هایی که در هزار سال تاریخ گذشته ما تکرار شده و بین صورت هایی که داشته حدس زد که کدام یک اتفاق خواهد افتاد و تکرار خواهد شد. من تصور می کنم که امروز هم به دوره صفوی بازگشته ایم و یک جریان خرافه در لباس تصوف و زهد که باطنش آرام آرام به سمت تشیع تغییر هویت داده، دوباره شروع شده است. ما باید وضعیت فرهنگی جامعه را مدیریت کنیم و اسیر آنچه صرفا از قبل بوده نشویم. سنت گرایی در همه حالات آن خوب نیست. ما برای ماندن راهی جز تحول نداریم، تحولی آگاهانه و مدبرانه که بتواند مسیری روشن را برابر ما باز کند.
سایت الف، وابسته به احمد توکلی، با انتشار یادداشتی از بی‌اعتمادی مردم به حاکمان خبر داد و نوشت:
چند روزی از زلزله آذربایجان می گذرد اما کمکهای مردمی همچنان ادامه دارد.موضوعی که در این دو روز اخیر بیش از همه نمود پیدا کرده است؛ تلاش مسوولین محلی برای جلوگیری از اقدامات انفرادی مردم و رساندن کمک به زلزله زدگان می باشد.اما کاملا مشهود است که مردم می خواهند که خود، راسا” برای رساندن اقلام اهدایی به زلزله زدگان پیش قدم باشند وکمتر کسی (حداقل در شهرتبریز که ما در آنجا ساکن هستیم) اعتنایی به توصیه های مسولین دارد.
اکثر مساجد تبریز با نصب پلاکارد، اقدام به جمع آوری کمک های مردمی کرده و کمکها را خودشان به منطقه زلزله زده رسانده اند،معتمدین محلات نیزاز در وهمسایه کمک جمع آوری کرده و خودشان به مناطق زلزله زده می برند،در ادارات دولتی نیز به همین شیوه عمل می شود،جالب تر اینکه کریم باقری(فوتبالیست سرشناس) در بازار تبریز دوره افتاده وبا اعتمادی که مردم به او دارند مبلغ قابل توجهی کمک مالی جمع آوری کرده و قصد دارد به زلزله زدگان برساند.
سوال:چگونه می توان این پدیده اجتماعی را تحلیل کرد؟ آیا نمی توان نتیجه گرفت که یکی از دلایل عمده آن، صدمه دیدن اعتماد عمومی و بی اعتمادی مردم نسبت به عملکرد صحیح دستگاههای مسوول می باشد.در هر صورت، این سوال ذهن خیلی از مردم این مرز وبوم را به خود مشغول کرده است ولازم است است مسوولین نسبت به سیاستها ورفتارهای خود تجدید نظر کنند. وعده های بی پایه واساس مسوولین، عدم وجود آمارهای درست و “نبود شفافیت” در ادارات ایران از دلایل بی اعتمادی عمومی است که در اینگونه مواقع خود را نشان می دهد. کمکهایی که (چه نقدی و چه غیر نقدی) در هیچ جا ثبت نمی شود و نسبت به محل مصرف و توزیع آنها گزارشی به مردم ارایه نمی گردد، ضعف نظارتها نیز از سوی دیگر.
آیا با این دلایل می توان از رسیدن کمکها به مردم آسیب دیده مطمین بود؟ بهتر نبود سازمانهای دولتی با حاکم کردن فرهنگ شفافیت، موجبات تقویت اعتماد در جامعه ونسبت به خود را فراهم کنند؟ آیا بهتر نبود مسوولین اجرایی ما زمینه ای را فراهم می کردند که مردم وگروههای اجتماعی فعال تر می شدند وامکانات آنها بکار گرفته می شد،تا امکانات دولتی؟ متاسفانه انحصار دولتی ،می خواهد خود را به همه بخشها تحمیل کند و نقش کمی برای مردم قایل می شود.
درآخر: آقایان دولتی، نقش مردم(در تمام امور) را جدی بگیرید و خود نظاره گر باشید. مطمین باشید که نتیجه کارها خیلی بهتر از آنی خواهد شد که فکرش را می کردید.اگر شفافیت را نمی توانید بر سازمانهایتان حاکم کنید، حداقل طوری سازمان دهی کنید که با مشارکت وفعال شدن خودِ مردم در اینگونه امور، هم احساس مسوولیت شان در قبال همنوعان تقویت شود وهم خیالشان از رسیدن کمک به مردم مستحق راحت باشد.به امید بازگشت اعتماد بر جامعه ایرانی.
عید سعید فطر در کشورهای اسلامی با رسوم گوناگون برگزار می شود. صرف نظر از اشتراکات کشورهای اسلامی در برگزاری این عید سعید، هر یک از کشورهای اسلامی به فراخور فرهنگی خاص، با جلوه های ویژه ای از آداب وسنن به استقبال این عید مشترک دینی می روند.
نمازی به سپاس از توفیق الهی برای انقلاب درون، بوی خوراکی های مخصوص، ظواهر آراسته و مرتب، دید و بازدیدهای پی در پی و صدای شادی کودکان مسرور از دریافت عیدی بخشی از جلوه های آشکار و مشترک عید سعید فطر در کشورهای اسلامی هستند. روزی که نماز و شادی مشترک آن دل های مسلمانان را به یکدیگر نزدیک تر می کند، شادی سرشار از امید به آمرزش و رحمت پروردگار پس از یک ماه عبادت و مراقبت برای ترک محرمات.
مردم در کشورهای اسلامی جشن و سرور یکی از بزرگترین عیدهای دینی خود را با آدابی خاص برپا می کنند. برخی از این رسوم در ۱۳ کشور اسلامی عبارتند از:
* اردن
عید سعید فطر از بزرگترین اعیاد اردن است. مردم از چند روز پیش از فرا رسیدن عید در تکاپوی خانه تکانی، خرید لباس و سایر مایحتاج عید هستند. آنها در این روز به دید و بازدید اقوام، دوستان ، همسایگان و زیارت اهل قبور می پردازند. وزارتخانه ها، اداره های رسمی و موسسه های عمومی به مناسبت عید سعید فطر در این کشور چهار روز تعطیل هستند.
* افغانستان
مردم افغانستان قبل از فرا رسیدن این روز بزرگ، با خانه تکانی کردن منازل، خریدن لباس های نو، تهیه ی غذاهای مخصوص و انواع شیرینی و… خود را برای استقبال از این روز بزرگ آماده می کنند. در روز عید و قبل از بر پایی نماز عید، به زیارت اهل قبور می روند و برای آنها از پروردگار طلب مغفرت و آمرزش می کنند. صبح اول وقت روز عید، نماز را به جا می آورند و بعد از آن هریک از خانواده های فامیل با تهیه غذا، در منزل بزرگ خانواده جمع می شوند و ناهار را در کنار اعضای فامیل می خورند. تعطیلات این عید در افغانستان سه روز است.
* امارات
مسلمانان امارات در آخرین روزهای ماه مبارک رمضان با خرید لباس نو و تغییر برخی از لوازم منزل به استقبال عید سعید فطر می‌روند. بر اساس یک سنت دیرینه مردم امارات عید را در کنار اعضای خانواده، دوستان و دیگر مسلمانان با شکرگزاری به درگاه خداوند سپری می‌کنند. در روز نخست عید فطر بعد از خوردن خرما و برخی شیرینی های سنتی لباس‌های نو به تن کرده و به مسجد می‌روند تا نماز عید را اقامه کنند. بازی‌های دسته جمعی، نقاشی حنا بر روی دست و داستان سرایی از دیگر مراسم این روز است. عید فطر در این کشور سه روز تعطیل و یک روز قبل از فرارسیدن عید نیز جزء تعطیلات قرار می گیرد.
* اندونزی
ماه مبارک رمضان در کشور اندونزی با برگزاری مراسمی به نام "حلال به حلال" به معنی روز مصالحه و آشتی که در مساجد همراه است به استقبال این عید سعید می روند. در شب عید مسلمانان اندونزی به کوچه و خیابانها می‌روند و ندای الله اکبر را سر می‌دهند و با زدن طبل و نواختن موسیقی رسیدن عید و اطاعت خدا در ماه مبارک رمضان را به یکدیگر تبریک می‌گویند. در اندونزی سه روز پیش و دو روز پس از عید فطر تعطیل رسمی و عمومی است. ارسال کارت تبریک به آشنایان در ایام عید مرسوم است.
* پاکستان
مسلمانان پاکستان روز عید را با اقامه نماز عید فطر و صرف صبحانه ای ساده آغاز می کنند. سپس به دیدار بزرگان خانواده می روند. جشن اصلی عید در پاکستان، از ظهر این روز شروع می شود. مردان به فرزندان و همسرخود عیدی می دهند.با تهیه غذای خوش طعم و ویژه ‘خرمای شیرین شده’ به استقبال از این روز می روند و همه اعضای خانواده با هم به هنگام صرف ناهار، روز عید را جشن می گیرند. تعطیلات عید فطر در پاکستان سه روز است .
* ترکیه
عید فطر در ترکیه به دلیل مصرف زیاد شیرینی و آب نبات در این روز به ‘شکر بایرامی’ یعنی عید شکر معروف است. چند روز مانده به عید خانه تکانی و پخت و پز شیرینی های مخصوص عید شروع می شود. نماز عید با شکوه تمام و با حضور برخی سران سیاسی و دولتی ترکیه در مساجد محل در سراسر کشور برگزار می‌شود. مردم در این روز به زیارت اهل قبور می روند، لباس‌های نو استفاده می کنند و به دید و بازدید از خویشان و آشنایان می پردازند. در ترکیه تعطیلات رسمی به مناسبت این عید سه روز است.
*سودان
مردم در سودان نیز مانند تمام کشورهای اسلامی ابتدا به نماز عید فطر در مکان های سرباز می ایستند و پس از آن به دید و بازدید از بستگان و آشنایان مشغول می شوند. در سودان آمادگی برای عید سعید فطر از دهه آخر رمضان آغاز می شود و پخت شیرینی جات و تهیه خوراکی ها از چند روز پیش تر از رسیدن عید آغاز می شود. افزایش تحرک مردم در بازار برای خرید مواد خوراکی و پوشاک جدید در روزهای آخر ماه رمضان کاملا مشهود است. سودانی ها همچنین با شستن فرش ها، نظافت منازل و تعویض اثاثیه به استقبال عید می روند. بسیاری از مردم این بخش از آفریقا مراسم ازدواج خود را در روزهای عید سعید فطر برگزار می کنند و این ایام را خوش یمن می دانند.
* سوریه
مردم سوریه چند روز قبل از عید با خانه تکانی به استقبال آن می روند، اعضای خانواده تا صبح بیدار مانده و منزل را رنگ و فضایی تازه می بخشند. آنها برای عید لباس نو می خرند و فضای بازار دراین ایام بسیار دیدنی است. یکی از عادات مردم سوریه خرید انواع شیرینی قبل از رسیدن عید است تا با آن در ایام تعطیلات عید از میهمانان خود پذیرایی کنند. از جمله شیرینی های سوری می توان به ‘معمول’، ‘عجوه ‘ ، ‘برازق’، ‘مبرومه’، ‘بقلاوه’ و ‘بلوریه’ اشاره کرد. بر اساس بخشنامه دولت سوریه همه ارگان ها، نهادها و موسسه های دولتی به مناسبت عید فطر سه روز تعطیل هستند.
*عراق
پس از برگزاری نماز در روز عید، بزرگتر ها به کودکان عیدی می دهند. عراقی ها به این مبلغ اهدایی عیدیه می گویند. بازار دید و بازدیدها در ایام تعطیات مناسبتی این عید در عراق داغ است. از خوراکی های متمایز عراقی ها در روز عید فطر نوعی شیرینی به نام’کلیجه’ است که از ترکیب آرد،روغن،شکر،برخی آجیل ها، خرما و کنجد در قالب های کوچک تقریبا با اندازه گردو طبخ می شود. این شیرینی هم با نوشیدنی های داغ مانند چای و هم با نوشیدنی های سرد، بسته به همزمان شدن عید با فصل گرما یا سرما صرف می شود. در عراق رسمی وجود دارد که از عید جداشدنی نیست. عراقی ها در ایام عید به زیارت اهل قبور می شتابند. بر مقبره ها شمع روشن می کنند و قرآن می خوانند.
* عربستان
صبح روز عید، مردم با لباس های نو برای اقامه نماز به مسجد می روند. آنها سپس، به ملاقات اقوام و آشنایان خود می روند و صله رحم را به جا می آورند. در این عید مردم تدارک جشن های عیدانه می بینند. این جشن ها نیاز به امکانات خاصی دارند و با بازی های خاص کودکان شروع می شوند. این بازیها میراث گذشتگان است که مظاهر و نشانه های خود را تا کنون حفظ کرده اند. این بازی ها از روز ۲۸ ماه رمضان شروع و تا ۶ و یا ۷ شوال ادامه دارد . آنها از صبح بسیار زود و روز عید فطر بعد از ادای نماز عید، به بازی کردن می پردازند و بعد از پایان مراسم و جشن ها همه مردم اعم از کودکان و بزرگسالان، اماکنی را که جشن در آنجا برگزار شده است، را نظافت می کنند. این کشور در سال ۱۳۸۹ به مناسبت عید فطر ۱۶ روز را تعطیل اعلام کرد که این ایام نسبت به سال ماقبل آن شش روز بیشتر بود. همچنین وزارت کار عربستان نیز با انتشار دستور العملی زمان تعطیلات سازمان ها و شرکت های غیردولتی را چهار روز اعلام کرد که از ۲۹ ماه مبارک رمضان آغاز شد.
* لیبی
اگرچه مردم در لیبی در شش ماهه گذشته به دلیل منازعات داخلی و حملات هوایی ناتو روزهای بسیار سختی را گذرانده اند، اما آداب ویژه عید فطر دراین کشور ریشه ای قدیمی دارد و به همین علت این رسوم ممکن است درعید فطر امسال لیبی کمرنگ تر از سال های قبل مطرح باشد. آنچه در تاریخچه آداب این روز از مردم لیبی نقل شده این است که ۱۰ روز آخر ماه مبارک رمضان به شب زنده داری سپری می شود. بسیاری از فروشگاه ها به طور تمام وقت فعال هستند، به ویژه عرضه کنندگان پوشاک که صرفا دقایقی به هنگام اذان صبح تعطیل می کنند. پوشیدن لباس نور درروز عید فطر دراین کشور نیز مرسوم است. دیدار از بستگان و همسایگان عرف رایج این ایام است و پس از اقامه نماز عید فطر نمازگزاران به مصافحه و تبریک گویی حلول ماه شوال می پردازند. اهل خانه دراین روز نوعی خوراکی به نام ‘الفطیره’ مهیا می کنند. این خوراکی از مقداری خمیر آرد گندم بسیار نازک شده و طبخ شده در روغن حیوانی تهیه شده و با مقداری عسل همراه می شود. با توجه به عادت دستگاه گوارش به روزه داری نوعی خوراکی سبک به شمار می رود اما در کنار آن برخی شیرینی جات دیگر همراه با قهوه عربی استفاده می شود. پس از آن دید و بازدیدها با پوشیدن لباس های نو آغاز می شود. عیدی دادن به ویژه به کودکان دراین روز رایج است. برخی دیگر ازخوراکی های مردم لیبی در ایام عید سعید فطر عبارتند از: ‘الدبله’ نوعی شیرینی مرکب از عسل و کنجد، ‘الغریبه’ کلوچه ای که در آن بادام ترکیب می شود،’ المقرود’ نوعی شیرینی سرشار از خرما که به عسل آغشته می شود، ‘الصویبعات’ نوعی کیک که با پسته و بادام مخلوط و با لایه ای از شکلات پوشانده می شود.
* مالزی
عید فطر در این کشور به ‘هری رایا’ معروف است. در این روز، مسلمانان پس از یک ماه روزه داری، جشن می گیرند. جشن هری رایا، همزمان با لحظه رؤیت هلال ماه شوال آغاز می شود. مسلمانان مالزی، شب عید را در منازل خود سپری می کنند و صبح روز عید، اول وقت برای نماز هری رایا به مساجد می روند. آنها سپس با حلقه های گل، به مزار عزیزان از دست رفته خود و سپس به بازدید بزرگان خانواده می روند. همچنین با پخت غذاهای مخصوص، آن را به عنوان خیرات در بین کوچه ها و معابر، میان دیگران تقسیم می کنند. عید فطر، دانشگاه‌ها و مدارس مالزی یک هفته تعطیل و ادارات و موسسه های دولتی دو روز تعطیل هستند.
* مصر
مسلمانان مصر یک هفته پیش از فرا رسیدن عید فطر به استقبال این روز رفته و مراسم خاصی که برگرفته از میراث گذشتگان آنها است و با گذشت زمان نیز آن را حفظ کرده‌اند برگزار می‌کنند. شب عید فطر مصری‌ها اشعار خاصی که یکی از آنها "این شب عید" است را می‌خوانند. نماز عید فطر دراین کشور بسیار باشکوه برگزار می شود و صندوق های پرداخت زکات فطریه در محل برگزاری نمازها مستقر می شوند. تعطیلات عید از اول تا سوم شوال است. کیک های عید فطر درعین بومی بودن از تنوع زیادی برخوردار است. برگزاری مسابقات ورزشی از جمله اسب دوانی از مراسم خاص عید فطر در مصر است.
منبع : ایرنا
عید بر عاشقان مبارک باد
عاشقان عیدتان مبارک باد
عید ار بوی جان ما دارد
در جهان همچو جان مبارک باد
بر تو ای ماه آسمان و زمین
تا به هفت آسمان مبارک باد
عید آمد به کف نشان وصال
عاشقان این نشان مبارک باد
روزه مگشای جز به قند لبش
قند او در دهان مبارک باد
عید بنوشت بر کنار لبش
کاین می بی‌کران مبارک باد
عید آمد که ای سبک روحان
رطل‌های گران مبارک باد
چند پنهان خوری صلاح الدین
بوسه‌های نهان مبارک باد
گر نصیبی به من دهی گویم
بر من و بر فلان مبارک باد
(غزلیات دیوان شمس، غزل شماره ۹۷۷)
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر