جاش اسمیت، نشنال ژورنال
در هفته جاری، وزارت خارجه آمریکا به کنگره اعلام خواهد کرد که همه ۵۰ میلیون دلار اختصاص‌یافته به آزادی اینترنت را در سراسر جهان هزینه خواهد کرد.
با توجه به تاثیراتی که اینترنت، رسانه‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی در برانگیختن خیزش‌های خیره‌کننده مردمی در خاورمیانه و شمال آفریقا داشتند، مقامات دولتی آمریکا هم در حمایت از آزادی اینترنت، مصمم‌تر از گذشته شده‌اند و به حمایت جدی از آزادی اینترنت در جوامع بسته تحت حاکمیت دیکتاتورهای تمامیت‌خواه ادامه خواهند داد.
مایکل پاسنر، معاون وزارت خارجه آمریکا در حوزه دموکراسی و حقوق بشر، در مصاحبه‌ای با نشنال ژورنال گفت: «تردیدی در این نیست که توانایی اکتیویست‌ها برای سازمان‌دهی سیاسی در کشورهایی نظیر مصر و تونس، مرهون قابلیت‌هایی است که اینترنت و دسترسی آنلاین برای آنها به ارمغان آورده است.» به اعتقاد او، امروز اینترنت آزاد و بدون سانسور از عناصر کلیدی در تحقق دموکراسی است.
وزارت خارجه آمریکا از سال ۲۰۰۸ بودجه‌ای ۵۰ میلیون دلاری به حمایت از آزادی اینترنت اختصاص داد که تا کنون ۲۲ میلیون دلار آن هزینه شده است. یکی از مقامات ارشد دفتر دموکراسی، حقوق بشر و حقوق کارگری در وزارت خارجه، در گفت‌وگو با نشنال ژورنال گفته است که این نهاد مترصد دریافت تاییدیه کنگره در هفته جاری است تا برنامه‌های خود برای ۲۸ میلیون دلار باقی‌مانده را اجرا کند. کنگره آمریکا در یکی از آخرین اقدامات حمایتی خود، ممکن است ۲۰ میلیون دلار دیگر نیز به بودجه باقی‌مانده بی‌افزاید.
اگرچه (به دلایل امنیتی و برای حفظ امنیت اکتیویست‌ها) اطلاعات و جزئیات روشنی درباره پروژه‌های مشخصی که از این بودجه بهره‌مند می‌شوند منتشر نمی‌شود، اما مقامات وزارت خارجه اعلام کرده‌اند که این بودجه صرف توسعه تکنولوژی و طراحی ابزارهای عبور از سد فیلترینگ، تولید اپلیکیشن‌هایی برای حفاظت از اکتیویست‌ها، رمزگذاری مکالمات و ارتباطات، پاک کردن اطلاعات حساس از پایگاه‌های داده و برنامه‌های دیگری نظیر آموزش گروه‌های موثر می‌شود.
با استفاده از بودجه‌هایی که وزارت خارجه آمریکا تامین‌کننده آن بوده، برنامه‌نویسان اپلیکیشن «دکمه هراس» (Panic Button) را هم برای تلفن‌های همراه طراحی کرده‌اند که اکتیویست‌ها می‌توانند با بهره‌گیری از آن، در شرایط اضطراری دیگران را از خطرات و تهدیداتی که پیش روی‌شان قرار گرفته باخبر کنند، یا در صورت لزوم اطلاعات موجود روی گوشی‌های خود را با فشردن یک دکمه پاک کنند تا در دسترس ماموران امنیتی و اطلاعاتی قرار نگیرد. (بخوانید: «دکمه هراس»؛ تامین امنیت اکتیویست‌ها)
وزارت خارجه آمریکا همچنین اعلام کرده است که با همین بودجه‌ها، تا کنون برای بیش از ۵ هزار اکتیویست در سراسر جهان، دوره‌های آموزشی تخصصی برگزار شده است.
اگرچه آقای پاسنر مصرانه می‌گوید نهاد تحت مدیریت او تنها در پی تحقق آزادی اینترنت است و پیش‌برد «دستور کاری آمریکایی» را مد نظر ندارد، برخی از منتقدان از تاثیر منفی حمایت آمریکا برای فعالان کشورهایی که از دخالت خارجی می‌ترسند، سخن می‌گویند.
ایوگنی موروزوف، نویسنده کتاب «توهم اینترنت؛ نگاهی به سویه تاریک آزادی اینترنت» یکی از آنهاست که می‌گوید: «وقتی دیپلمات‌های آمریکایی از تاثیر فیس‌بوک در ترویج دموکراسی سخن می‌گویند، بدیهی است که بسیاری از کشورها به این فکر می‌کنند که آمریکا قصد دارد از همه پتانسیل این شبکه اجتماعی به نفع خود استفاده کند.»
فصل مشترک عقاید موروزوف و پاسنر آنجاست که هر دو معتقدند اینترنت یک ابزار ارزشمند است. آقای پاسنر می‌گوید: «در نهایت این اراده مردم است که همه‌چیز را تغییر می‌دهد، اما دولت‌ها و کمپانی‌های بزرگ هم باید با همکاری یک‌دیگر به تحقق اراده مردم کمک کنند.»
احسان نوروزی، دویچه‌وله
نزدیک به یک ماه پیش، ۱۱ نفر از کارشناسان تکنولوژی‌های نوین ارتباطی، مدافعان آزادی بیان و متخصصان برجسته در زمینه سانسور آنلاین، از نقاط گوناگون جهان، جایی در اطراف برلین گرد هم آمدند تا در پنج روز کاری، با همکاری یک‌دیگر در روندی مشارکتی، ویرایش دوم کتابی را منتشر کنند که از بهترین راهنماهای عبور از سد فیلترینگ اینترنت، محافظت از حریم خصوصی و امنیت اطلاعات در جهان مجازی است.
بنیاد غیرانتفاعی Floss Manuals از این پروژه حمایت مالی می‌کند و ادم هاید، یکی از مدیران آن، سرپرستی و نظارت بر کیفیت محتوای تولیدی را بر عهده دارد. این کتاب که با عنوان «روش‌های دور زدن سانسور اینترنت» (How to bypass Internet censorship) منتشر شده، در پایان روز پنجم به‌صورت کتاب الکترونیک در اینترنت منتشر شد تا در دسترس کاربرانی قرار گیرد که در کشورهای تحت حاکمیت دیکتاتورها، با سانسور گسترده و فیلترینگ بی‌رحمانه محتوای آنلاین مواجه‌اند. اکثر نویسندگان کتاب، به دلایل امنیتی بدون ذکر هویت واقعی خود در این پروژه مشارکت کرده‌اند.
نگارش این کتاب، یک تجربه ویکی بوده که در آن هر یک از نویسندگان می‌توانند نوشته‌های دیگران را ویرایش کنند، یا اقدام به حذف و اضافه بخش‌هایی از آن کنند. اولین ویرایش این کتاب در سال ۲۰۰۸ در منطقه‌ای در اطراف نیویورک تدوین و منتشر شد، اما در نسخه جدید تغییراتی اساسی پدید آمده و بخش‌های متعددی به کتاب اضافه شده است.
این کتاب در آینده‌نزدیک به ۹ زبان، از جمله فارسی منتشر خواهد شد و در همه مراکز پژوهشی و آموزشی مرتبط با سانسور در جهان، از جمله «پناهگاه ضد سانسور سازمان گزارشگران بدون مرز» در دسترس مخاطبان قرار خواهد گرفت. (بخوانید: مروری بر روش‌های عبور از فیلترینگ)
نسخه الکترونیک این کتاب به‌صورت رایگان در اختیار کاربران قرار می‌گیرد و نکته اینجاست که ویرایش آن آزاد است. با مراجعه به این لینک می‌توانید در افزایش کیفیت محتوای این کتاب مشارکت کنید، یا اگر فیلترشکن‌ها، روش‌ها و تکنیک‌های مفیدی را می‌شناسید که به آن اشاره نشده، می‌توانید اطلاعات مربوط به آن را به این کتاب اضافه کنید.
محیط ویرایشگر این وب‌سایت برای تولید یا ویرایش محتوا، ساده و کاربرپسند است. محتوایی که شما قرار داده‌اید، پیش از انتشار و اضافه شدن به محتوای کتاب، باید توسط یکی از ویرایشگران ارشد، تایید شود. مشارکت در نگارش یا ویرایش این کتاب، مستلزم ایجاد اکانتی در این وب‌سایت است.
از شیوه‌های فیلتر کردن تا شیوه‌های عبور از فیلترینگ
نویسندگان این کتاب معتقدند درک کلی نحوه عملکرد شبکه اینترنت و آگاهی داشتن درباره شیوه‌های مرسوم برای سانسور و فیلتر کردن اطلاعات در اینترنت، عبور از سد فیلترینگ را برای کاربران ساده‌تر خواهد کرد. به همین خاطر این کتاب با مروری بر عملکرد شبکه‌های اطلاعاتی و شیوه‌های سانسور داده‌ها آغاز می‌شود و در ادامه ساده‌ترین تکنیک‌های عبور از سد سانسور آنلاین، از جمله استفاده از HTTPS، دامین‌های آلترناتیو، صفحات ذخیره‌شده (Cached) گوگل و فید ریدرها و …، برای دست‌یابی به محتوای سانسور شده، ذکر شده است. پروکسی‌های تحت وب و سرویس‌های فیلترشکن نظیر سایفون و سبز پروکسی، در بخش بعدی کتاب معرفی و تشریح می‌شوند.
پس از آن روش‌هایی معرفی می‌شوند که با نصب و اجرای افزونه‌های گوناگون روی مرورگرهای مختلف، از جمله فایرفاکس و گوگل کروم، به عبور از سد فیلترینگ کمک می‌کنند. سپس بحث درباره شیوه‌های عبور از فیلترینگ با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای گوناگون، از اولترا سرف و فری‌گیت گرفته تا تور (Tor) و یور فریدم (Your Freedom) و هات‌اسپات شیلد (Hotspot Shield) آغاز می‌شود.
نویسندگان کتاب تلاش کرده‌اند که کاربران سیستم‌های عامل گوناگون را در نظر بگیرند و به همین خاطر بخشی از کتاب به معرفی ابزارهای لینوکسی عبور از فیلترینگ اختصاص یافته است. در پایان کتاب، بخش ویژه‌ای هم برای وب‌مسترها و مدیران شبکه‌ها نوشته شده است.
هر راه عبور از فیلترینگ، می‌تواند راهی برای مانیتورینگ باشد
سرفصل تکنیک‌های پیشرفته این کتاب که بحث درباره VPN را هم در بر می‌گیرد، اهمیت خاصی دارد. استفاده از VPN و تونل‌های مختلف برای دور زدن سانسور آنلاین، هم با عبور از فیلترینگ در ارتباط است و هم مانیتورینگ فعالیت‌ها توسط دولت‌های تمامیت‌خواه. استفاده از وی‌پی‌ان، در کنار همه مزایایی که برای کاربران دارد، این عیب را هم داراست که می‌تواند واسطه‌ای برای نفوذ چشم‌های جستجوگر به حریم خصوصی شما باشد. با توجه به رواج چشمگیر وی‌پی‌ان در ایران، این بخش کتاب اطلاعات مفیدی را در اختیار کاربران ایرانی قرار می‌دهد که به افزایش امنیت آنها در وب کمک شایانی خواهد کرد. (بخوانید: تغییر بنیادین ساختار فیلترینگ در ایران)
در این کتاب تقریبا همه ابزارها، نرم‌افزارها و سرویس‌های شناخته‌شده و رایج عبور از فیلترینگ و حفاظت از داده‌های شخصی در وب معرفی شده‌اند، نحوه عملکرد و روش استفاده از آنها به ساده‌ترین شکل ممکن و به همراه تصاویر گویا تشریح شده و آسیب‌پذیری‌ها و ریسک‌های احتمالی آنها توصیف شده است.
گذشته از این، بخشی از کتاب هم به مانیتورینگ و رهگیری فعالیت‌های کاربران اختصاص دارد؛ شیوه‌هایی که رژیم‌های سرکوب‌گر برای رصد کردن فعالیت‌های کاربران به کار می‌گیرند و روش‌های مقابله با آنها و شیوه‌های کاهش تهدیداتی از این دست.
کاربران اینترنت می‌توانند با مطالعه بخش‌هایی که مرتبط با مستندسازی سانسور و جمع‌آوری اطلاعات درباره وضعیت فیلترینگ در کشورهای گوناگون است، راه‌های کمک به پژوهشگران و فعالان آزادی بیان آنلاین را در این کتاب بیابند.
با کلیک بر روی این لینک، می‌توانید نسخه انگلیسی این کتاب را در فرمت PDF دانلود کنید.
کاترینا دیویس، سی‌ان‌ان
ناآرامی‌های سیاسی در خاورمیانه توجه همگان را به این منطقه افزایش داده و بسیاری از مردم جهان برای اطلاع از آنچه که در تلویزیون نمایش داده نمی‌شود، به وبلاگ‌ها روی آورده‌اند.
شبکه‌های اجتماعی و وبلاگ‌ها نقش بسیار مهمی در سازمان‌دهی تظاهرات گسترده در منطقه داشتند و به صورت گسترده توسط جوانان استفاده شده‌اند. اما زندگی در خاورمیانه تنها معطوف به سیاست نیست و وبلاگ‌هایی که از فراز و نشیب زندگی روزمره در این منطقه می‌نویسند می‌توانند نگاهی جذاب از زندگی در این منطقه ارائه دهند.
در این نوشته ما یک فهرست منتخب از ۱۰ وبلاگ جالب و جذابی که از خاورمیانه به‌روز می‌شوند را با هم مرور خواهیم کرد.
این وبلاگ‌نویسان از کشورهای گوناگون با پیشینه‌های متفاوتی می‌نویسند. تنها معیارهای ما برای انتخاب این فهرست، به روز شدن ِ وبلاگ از داخل خاورمیانه، انگلیسی بودن اکثر نوشته‌های وبلاگ و از همه مهم‌تر داشتن حرفی قابل توجه برای خوانندگان است.
سیاست در مصر و جهان عرب
Arabist به خاطر نظرات روشنگرانه‌اش درباره‌ی مسائل سیاسی مصر مشهور است و به همین خاطر مکان مناسبی برای پی‌گیری تحولات مصر پس از انقلاب اخیر این کشور است. نویسنده‌ی اصلی این وبلاگ ایسندر العمرانی، روزنامه‌نگار آزاد و تحلیل‌گر چند نشریه‌ی بین‌المللی است. العمرانی در مراکش به دنیا آمده و از سال ۲۰۰۰ در قاهره زندگی می‌کند.
زن ِ سعودی
یک مادر اهل ریاض که سه فرزند با تحصیلات دانشگاهی را بزرگ کرده حالا در ۳۲ سالگی در وبلاگی به نام Saudiwoman نظرات خود درباره‌ی فرهنگ و زندگی در حکومت آل‌سعود را ارائه می‌کند.
او می‌گوید:«احساس کردم که بهتر است به جای اینکه بنشینم تا دیگران به جای من صحبت کنند دست به کار شوم و افکارم را عرضه کنم. در ابتدا برنامه‌ی بلند مدتی برای وبلاگم نداشتم اما خیلی زود به نوشتن معتاد شدم. برای من این یک راه ابراز عقاید و دل‌نگرانی‌هایم از جمله در مورد اسلام‌هراسی، نقض حقوق بشر، جنبش زنان در عربستان و نیز مناقشه‌ی اسراییل- فلسطین بوده است.»
وبلاگ Saudiwoman یکی از فینالیست‌های مسابقه‌ی بهترین وبلاگ سال ۲۰۱۱ نیز بوده است.
پدر وبلاگ‌نویسی بحرین
محمود ناصر آل یوسف، نویسنده‌ی وبلاگ Mahmood's Den یکی از قدیمی‌ترین بلاگرهای خاورمیانه است که با عنوان پدر وبلاگ‌نویسی این منطقه شناخته می‌شود.
آل یوسف اخیرا توسط نیروهای امنیتی بحرین بازداشت شده بود. او وبلاگ خود را به عنوان «تلاش یک مرد عرب برای پل زدن در شکاف فرهنگی، تلاش برای متفاوت بودن و رسیدن به موفقیت» توصیف می‌کند.
گزارش‌های زن ِ جوان یمنی از ناآرامی‌های این کشور
افرح ناصر، روزنامه‌نگار 25 ساله‌ی «یمن آبزرور» است. او فقط کمی بیش از یک‌سال است که به وبلاگ‌نویسی روی آورده و در مورد سیاست، اخبار و نظرات شخصی‌اش می‌نویسد. پست‌های اخیر او درمورد ناآرامی‌های یمن شامل مطالبی در مورد اوضاع در میدان تغییر صنعا، کانون اعتراضات یمن است.
خانم ناصر می‌گوید: «من شیفته‌ی این هستم که در مورد مسائل سیاسی وبلاگ بنویسم. به خصوص از وقتی که انقلاب آغاز شده این وبلاگم بستری برای ابراز آزادانه‌ی نظراتم بوده است. اگرچه، گاهی اوقات نیز من را به دردسر انداخته.»
او می‌گوید به تازگی پیغامی تهدیدآمیز در صفحه‌ی فیس‌بوکش دریافت کرده است. پاسخ او؟ آن را به انگلیسی ترجمه و روی وبلاگش منتشرکرد.
ناشناس از قاهره
نویسنده‌ی وبلاگ The Ranting of Sandmonkey تا قبل از تحولات اخیر مصر ناشناس بود. در جریان ناآرامی‌های مصر و تجمعات میدان تحریر بود که محمود سالم هویت خود را فاش ساخت و در وبلاگش اعلام کرد که در میدان تحریر مورد حمله‌ی نیروهای حامی حسنی مبارک قرار گرفته است. سالم در آن مطلب نوشت که ماشینش شدیدا آسیب دیده و خودش نیز از «اراذل و اوباش» طرفدار مبارک کتک خورده است.
Sandmonkey به تازگی برنده‌ی جایزه‌ی بهترین وبلاگ انگلیسی زبان سال در مسابقه‌ی دویچه‌وله (The BOBS) نیز شده است. دویچه وله در توصیف این وبلاگ آورده است:«وبلاگ‌نویس شوخ و شجاع مصری، مدت‌ها پیش از آغاز ناآرامی‌ها، این سال را سال قیام نام‌گذاری کرده بود.»
زنبق ِ اردن
نعیم توانا، دانشجوی ۲۴ ساله‌ی دوره کارشناسی ارشد در اردن، نویسنده‌ی وبلاگ Black Iris است. توانا که در عمان زندگی می‌کند، در وبلاگ خود می‌نویسد: «این وبلاگ به مسائل متفاوتی از فرهنگ گرفته تا هجویات شاعرانه می‌پردازد. از مسائل سیاسی و اجتماعی اردن گرفته تا دگردیسی فوق‌العاده‌ای که این کشور در حال تجربه‌ی آن است.»
توانا همچنین از بنیانگذاران 7iber، یک پلت‌فرم آنلاین برای شهروند-خبرنگاران اردنی، نیز هست. Black Iris همچنین برنده‌ی دو جایزه‌ی Brass Crescent بهترین وبلاگ خاورمیانه شده است.
شعر و سیاست از غزه
زنده از غزه: ۳۶۰ کیلومتر مربع هرج و مرج. این نام وبلاگ لینا الشریف، دانشجوی ۲۲ ساله‌ی ادبیات انگلیسی در دانشگاه اسلامی غزه است. لینا که وبلاگ خود را در سال ۲۰۰۷ راه‌اندازی کرده می‌گوید: «هدف وبلاگ من منعکس کردن وضع زندگی در غزه و به طور کلی زندگی شخصی خودم در این شهر است.»
خانم شریف اضافه می‌کند: «بزرگ‌ترین دستاورد وبلاگ من دادن فرصتی به مردم غزه برای روایت اوضاعی است که در حال تجربه‌ی آن هستند است. به باور من، وبلاگم باعث شده تا خوشی‌ها و سختی‌های مردم غزه را با دیگران در میان بگذارم.»
«دختر ابله بحرین»
امیره الحسینی، سردبیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای Global Voices وبلاگی دارد به نام SillyBahrainiGirl و مطالبش را در آنجا منتشر می‌کند. البته او از فعالان مشهور عرب در توییتر نیز هست و می‌توانید از اینجا او را در توییتر فالو کنید.
او در توضیح وبلاگش می‌نویسد: «دختر بحرینی هرگز ابله نیست ولی گروه‌هایی در اینجا وجود دارند که اصرار دارند جایگاه مورد نظر ما در جامعه را از دختران بحرینی دریغ کنند.»
برشی از زندگی در کویت
مارک مخعول، مدیر ۳۲ ساله‌ی یک آژانس تبلیغاتی است و نوشتن در وبلاگ فعلی‌اش، 248am را از سال ۲۰۰۵ آغاز کرده است. همسر مارک، ناتالی طویل، که یک طراح است نیز هر از گاهی در وبلاگ شوهرش مطالبی می‌نویسد. این زوج هر دو لبنانی هستند و در کویت زندگی می‌کنند.
اگرچه این وبلاگ، بر خلاف سایر وبلاگ‌های این فهرست، هیچ بینش سیاسی ارائه نمی‌دهد اما یک برش جالب از زندگی در کویت با طعم هنر، فن آوری و… است که البته بسیار پر خواننده هم هست.
البته مطالب این وبلاگ خالی از جنجال هم نبوده. مخعول به تازگی پستی انتقادی درباره غذای یک رستوران ژاپنی در وبلاگش نوشت و به دنبال آن از طرف رستوران مذکور از او شکایت شده است.
یک وبلاگ متفاوت
مایا زانکول، کارتونیست ۲۴ ساله‌ای است که وبلاگش در کانون توجه بسیاری از علاقمندان به مسائل خاورمیانه قرار دارد. او طرح‌های خود را در وبلاگ Amalgam منتشر می‌کند.
زانکول که در عربستان سعودی بزرگ شده در حال حاضر در لبنان زندگی می‌کند. او می‌گوید: «محل کارم در لبنان به من برای ابراز عقایدم آزادی کامل نمی‌دهد، و نمی‌توانم برداشتم از زندگی در لبنان و جامعه‌ی لبنانی را آزادانه بیان کنم، بنابراین شروع به انتشار شخصی کارتون‌هایم کردم.»
وبلاگ Amalgam از سال ۲۰۰۹ فعالیت خود را شروع کرده و تا کنون دو کتاب نیز از کارتون‌های آن منتشر شده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر