Iran successfully launched its Rassad-1 satellite into space on Wednesday, the country’s Arabic-language television channel Al-Alam said.
“It was launched by the Safir rocket and put into orbit 260 kilometres (163 miles) above the Earth,” the television said. “It is capable of photographing the Earth.”
The report said Rassad-1 (Observation-1) can revolve 15 times around the Earth every 24 hours, and that it has a two-month life cycle. Iran, which has outlined an ambitious space programme in the face of Western concerns, put a satellite into orbit in 2009 and sent small animals into space in 2010.
Western powers fear that Tehran could develop a missile capability under cover of its space programme which could be used to deliver nuclear warheads. Iran denies it has any ambition to develop an atomic bomb and insists both its space and nuclear programmes are entirely peaceful.
Originally scheduled to launch in August 2010, Rassad was constructed by Malek Ashtar University in Tehran, which is linked to Iran’s elite Revolutionary Guards.
In February, President Mahmoud Ahmadinejad unveiled four new prototypes of home-built satellites Iran hopes to launch before March 2012. Iran in February unveiled what it said were prototypes of four new home-built satellites — Rassad, Fajr (Dawn), Zafar (Victory) and Amir Kabir-1 and also the engines of a Safir-B1 (Ambassador-B1) rocket, news reports said.
The country does not have an operational satellite of its own but Defence Minister Ahmad Vahidi announced in December that two satellites, Fajr and Rassad-1, would be launched by the end of the current Iranian year to March 20. Tehran says it aims to send an Iranian into space by 2020.
source: AFP
Ten reformist MPs have called on the Minister of Justice to investigate the death of Reza Hoda Saber, the jailed journalist who died Sunday after a 10-day hunger strike.
Parleman News, the news outlet for Parliament's reformist faction, reports that the 10 MPs have told Minister Morteza Bakhtiari that there are several ambiguities regarding Hoda Saber's death, which a judicial probe must clarify.
Hoda Saber started a hunger strike on June 2 to protest the death of his fellow Nationalist-Religious activist Haleh Sahabi, after security forces attacked her father's funeral, but then he himself died from a heart attack 10 days into his strike. His family claims prison officials are responsible for his death because they delayed his transfer to hospital.
Yesterday, Tehran Prosecutor Abbas Jafari Dowlatabadi confirmed that officials had been slow to inform his office about the situation. Dowlatabadi said: "Hoda Saber says he is not feeling well on Friday and is taken to the infirmary, and later when his situation worsens, the head of the prison court transfers him to hospital, but he suffers a heart attack there."
He adds: "We said that the prisoner's condition should have been reported to us earlier, because in such situations the family of the prisoner is informed to see if they have a preference in which medical facility he is being transferred to. But it was too late to choose the hospital in this case."
Farideh Jamshidi, Hoda Saber's wife, has publicly announced that her husband was healthy before his arrest, and his sudden death after 10 days of hunger strike is highly suspicious. "My husband goes to the infirmary after feeling severe pain, and instead of receiving care there, he was beaten, and that is the cause of his death." She added that she will soon reveal the name of the assailant.
On Tuesday, 64 of Hoda Saber's inmates published a statement declaring that he was beaten by prison authorities on the eighth day of his hunger strike.
source: Radio Zamaneh
Dr. Kaveh Ehsani's words can be considered as a warning about the future of Iran: neither hopeful nor bright in the absence of politics. The expression Dr. Ehsani (a professor of international studies at DePaul University) uses in this regard is "the political glue"; the element that holds parts of society together. If it loses its property, the society will fall apart, as it did in 1990s Algeria. He considers the government's "obstinacy", "inflexibility", and "brute violence" as the elements that may signal the end of politics and of the possibility of negotiation; the facts that smooth the road for radical forces. Instead, Ehsani invites people who are seeking democracy to follow moderation in their acts.
This interview tries to offer an analysis on after-election events in Iran.
Let's review the events from the first step. Two years ago, almost on the same date, Iran witnessed the largest street protests since the revolution. How could Mousavi, Karroubi and totally the reformists lead people to come to the streets?
Two years ago people came out, first to vote and then to protest, because they wanted change through the choices offered by the political system during the elections. It was not only the vote itself that mattered, but the whole electoral process that preceded the actual vote and started a lot of debate throughout society, in the media and even on television, about what kind of politics, freedoms, justice and political representatives that people want. Also, the sense of common solidarity energized especially the young and inexperienced people, who experienced a sense of collective power and dignity they had not experienced before.
In Iran since the revolution we have had a lot of accumulated experience about electoral politics. The Islamic Republic has never been a democracy, but it has always been, more or less, a republican system: on the one hand we have a small political elite who monopolize power, and rarely allow anyone else to join in. The political elite of Iran all know each other through the complicated networks of madressehs, Khomeinist political affiliations, military backgrounds, and even a lot of convoluted and semi hidden intermarriages. Many prominent political personalities are married to somebody else's daughter or son, even if they come from very different political camps! But this elite has always been ideologically divided. To keep its hold on power it relies on unity. Khomeini's constant slogan was 'unity!' (vahdat-e kalameh). This divided political elite distribute power among them, and maintain public support and political legitimacy by going to the population for votes. In that sense the Islamic Republic has always been a republican system, where the popular vote distributes political power among competing factions of the ruling elite. But it is not a democratic system, because the process is not open to all citizens, but only to those handpicked by the regime. Khatami tried to change that, at least at the local level, by the local council elections in 1999, when literally everyone could stand for elections, and win!
The rule of this game was, at least until two years ago, that if a faction lost in the elections, they would stand aside and wait for the next round. In that sense, by cheating in the elections, Khamenei & Ahmadinejad violated the rules of the system's own game, which had been in place since 1979. This explains the unprecedented outrage which brought millions out in the streets and on the rooftops.
By cheating in the elections, Khamenei & Ahmadinejad violated the rules of the system's own game
So, the Iranian population has had a long accumulated experience of the limits as well as the possibilities of electoral politics. I don't think most Iranians have any illusions that elections by themselves will magically improve their lives. At the same time, they have learned that elections always do make a difference, at least in registering their voices. We have to remember, in modern complex societies, loyalty to the system comes through voice. In 2003 disgusted Tehranis boycotted local elections for the city council. The 11% of Tehranis who voted elected Abadgaran to the council, who in turn chose Ahamdinejad as the mayor. This prepared his path to the presidency in 2005, when a lot of people either abstained from voting or voted against Rafsanjani. Elections have consequences. We have learned that. In a complex society, with a closed system, no candidate is ideal. But the consequences of different choices are real. That is why people who boycotted elections two years ago, or many of the 30% of the electorate who had never voted since the revolution, came out to vote this time. I think the process was also very different this time. Mousavi had to interact with his public, and to adapt to the demands of a politically maturing civil society. For example, he had to listen to a coalition of 70 feminist and women's groups, from across the ideological spectrum of religious/secular activists, who wanted to know what he was willing to do for women's legal equality if they voted for him. In that sense, Mousavi and Karoubi had to become political representatives of their supporters, instead of appointed leaders. This give and take, which is the starting point of democratic politics, was the reason why the population was outraged at the electoral fraud of 2 years ago and came out in protest against the stolen elections.
Do you suppose that it was possible for the Green Movement to win during those days or not? How could it win on that time essentially?
It does not seem likely! The conservatives had a plan to steal the elections and use force if necessary. They were organized and had plans. The Greens did not. I think if there had been more planning and organizing, especially to spread the protests out of the streets and into workplaces – factories, offices, bazaars, – there would have been a good chance to make the reactionaries accept the result of people's vote, or at least to allow an open recount of the vote. But the Green Movement is NOT a 'movement' in the strict sense of the term. Mousavi correctly called it a 'wave', and that's what it really is. Social movements have a center, they have organizations, they strive to become institutionalized, even if they are clandestine and illegal. Trade unions, political parties, anti war movements, civil rights and feminist movements are good examples. The Greens never became 'a movement' in that sense, so it is difficult to imagine how they could have won in a sustained state of repression. This is a lesson we need to learn. Without organized and unified coalitions, leadership, and a clearly articulated common cause it is impossible to win against repressive forces.
I think autocrats can be overthrown by popular explosions of anger, but there is no guarantee that the aftermath will be better! The moment blind anger and violence become the means for political change anything can, and will happen. For the Greens to have created political coalitions to resist repression by taking the fight out of the streets and into workplaces they needed to have included workers and working people into their agenda. But the neoliberal policies since the end of Iran-Iraq war had targeted the working population. In that sense the working people – factory workers, teachers, farmers, nurses, office workers, etc. may have felt sympathy for the Greens, but only as individuals. However they had neither the ability, nor a reason to risk their own survival by organizing collectively in their workplace. This was the failure of the Greens, and I would say the reformers, not to have included the demands of the working people for social justice, into their agenda. What we saw was that street protests will not succeed by themselves in the absence of organized resistance, which can shift the place of resistance, out of the streets and into the workplaces.
This was the failure of the Greens, and I would say the reformers, not to have included the demands of the working people for social justice
The noticeable point is how the government has insisted obstinately on its word and decision that caused it not to take a step backward during two years. Until when can the government continue to do this? What consequences has the obstinacy caused for them?
None of us can predict how far things can go. The capacity for violence by the regime is immense, and it has not even started to tap into it! Look at Syria, Yemen, Bahrain, even Egypt; more people have been massacred in these Arab countries than Iran. By comparison the scale of repression in Iran has been more limited! Why is that? My feeling is that in Iran if violent repression, especially in large cities, goes beyond a certain point the main body of security forces may not hold together. But that is not necessarily better for the future of democracy. You can end up with smaller independent pockets of truly fascistic forces that will no longer be restrained by anything like loyalty to Vali-ye Faqih. Iran can very easily become a nightmare of violence and explosive anger, like Algeria in the 1990's or Afghanistan. These are different societies, but the fearful violence there came because the political glue that was holding these societies together fell apart.
It is ironic that institutions like the Vali-ye Faqih, the Sepah, and Basij may be the main obstacles to democratic popular will, but at the same time they are like a glue that hold together a true nest of stinging bees. The fact that these ruling institutions no longer rely on negotiation or compromise with public opinion but only on brute force is a very dangerous sign. Obstinacy, inflexibility, and resorting to brute violence may signal the end of politics and of the possibility of negotiation. Democracy can only proceed through a gradual mobilization of society and the recognition and acknowledgment by all political players of the limits of their power. On the other hand, when brute violence rules anything can happen. We may think Russia, Algeria, Afghanistan in the 1990's as very different from today's Iran, but what is common to these disastrous cases is that their states failed to maintain a minimal degree of legitimacy by acting as a glue that holds society together. The moment you have a failed state only those who are able and willing to resort to violence will remain in the political arena: primarily young and angry men, willing to use the gun against anyone who disagrees with them, and people who see victory as the elimination of their rivals. In this kind of atmosphere women, older people, artists, intellectuals, ordinary people, i.e. the vast majority of the population, have no role to play in shaping the future, except as cannon fodder.
Studying the statements and words issued by the two Green Movement leaders, Mr. Mousavi and Mr. Karroubi, one can find that they have never decided to pass the system and change the structures fundamentally; it had been so at least before they were arrested. What possibilities does this reformist act cause them to gain and also to lose?
I think I partly answered this question. There are plenty of people who call for the overthrow of the Islamic Republic, as if somehow, magically, this system will be replaced by a better alternative. This is what most of us Iranians believed in 1978 when we overthrew the monarchy! Experience showed that the revolutionary overthrow of a bad system does not necessarily mean you get something better. You can get war, chaos, ethnic violence and separatism, economic chaos and impoverishment of masses, etc. Democracy is build by organizing society from bottom up, so that even if you have an authoritarian state it feels powerless against an empowered society. This takes hard work and organizing, but the alternatives are not better.
You seem to be interested in class analysis of the Green Movement and after election events. Is such an analysis that powerful that it can explain such a movement comprised of different classes such as university students, employees, merchants, intellectuals, etc.?
To think otherwise would be naïve! Of course millions voted and then protested as individuals against the elections, but the deeper political discontent of this society are not the problems of individuals only, they are collective problems: those of ethnic and religious minorities, of women treated as second class citizens, of citizens wanting political liberties in a rigid ideological system, but also and especially of poverty, economic insecurity, and social justice. Class issues are not the only factor of discontent in Iran, but to not recognize that they are a vitally important element motivating political participation would be a mistake.
And the last question; how is the Green Movement going on in the absence of its two main leaders?
The strength of the Green movement comes from its limited common denominators: that the elections were stolen, that all political prisoners should be freed, that all those who broke the existing laws should be punished. These are the demands that hold us together and give coherence to the movement, whether its leaders are free or imprisoned. The moment we move beyond these common demands, and start claiming larger demands that have not been debated democratically, that most of us disagree over or are unclear about, this unified but limited movement can fall apart. We must not think the Green movement is the solution to Iran's problems, it is just one step in a long process. We must first accept to hold together with a common platform we can all agree upon, whether leaders like Mousavi and Karroubi are there or not. Let us win this first victory, and then we can debate and propose all sorts of more radical solutions for the future of Iran.
تنها یک روز پس از آن که شماری از زندانیان سیاسی در زندان اوین شهادت داده بودند که هدی صابر از جمله در بهداری زندان از سوی ماموران امنیتی مورد ضرب و شتم قرار گرفته بود، دادستان تهران با بیان این که این فعال سیاسی ملی مذهبی «بیمار» بوده است، علت مرگ وی را «آنفکتوس قلبی» اعلام کرده و در عین حال گفته است که انتقال وی به بیمارستان «با تاخیر» صورت گرفته است.
به گزارش رادیو فردا، عباس جعفریدولتآبادی، دادستان عمومی و انقلاب تهران روز سهشنبه در باره مرگ هدی صابر، یکی از بازداشتشدگان رویدادهای پس از انتخابات و از فعالان ملی مذهبی، اظهار داشته است: «این فرد روز جمعه در زندان اظهار کسالت میکند که در دو نوبت به بهداری زندان منتقل میشود.»
عباس جعفریدولتآبادی همچنین افزوده است: «بعد از آنکه کسالت وی بیشتر میشود این فرد از طریق رئیس دادسرای مستقر در زندان به بیمارستان منتقل میشود اما پس از رسیدن به بیمارستان دچار آنفکتوس قلبی میشود.»
دادستان تهران در بخش دیگری از سخنان خود در این باره اظهار داشته است: «جسد دو روز قبل به پزشکی قانونی رفت و پس از کالبد شکافی دیروز به خاک سپرده شد، اما در بیماری این فرد تردیدی نیست.»
هدی صابر، که در اعتراض به وقایع منجر به مرگ هاله سحابی در مراسم تشییع عزتالله سحابی، دست به اعتصاب غذا زده بود، روز جمعه به بیمارستان مدرس تهران منتقل شده بود، اما اقدامات پزشکی برای نجات جان وی بینتیجه ماند و وی در بامداد روز شنبه درگذشت.
فیروزه صابر خواهر هدی صابر به رادیو فردا گفته است که مسئولان با تاخیر وی را به بیمارستان رسانده و نسبت به وی بیتوجهی کردهاند.
از سوی دیگر خبر درگذشت آقای صابر در روز یکشنبه اعلام شد و سایتهای نزدیک به جنبش سبز، به نقل از منابع پزشکی علت درگذشت وی را حمله قلبی ناشی از عوارض اعتصاب غذا اعلام کرده بودند.
به دنبال درگذشت این فعال ملی مذهبی که در مرداد ماه سال گذشته خورشیدی برای آخرین بار بازداشت شده بود، ۶۴ تن از زندانیان سیاسی در زندان اوین با انتشار «شهادتنامهای» تاکید کرده بودند، هدی صابر در طول یک سال گذشته هیچ گونه عارضه و بیماری نداشته و در هشتمین روز از اعتصاب غذای خود، پس از انتقال به بهداری اوین مورد ضرب و شتم قرار گرفته و تصمیم به شکایت از مأموران بهداری را داشته است.
این گروه از زندانیان سیاسی که در میان آنها کسانی چون قربان بهزادیاننژاد، مشاور میرحسین موسوی، بهمن احمدیامویی، عبدالله مؤمنی، محمدرضا مقیسه، قاسم شعلهسعدی، محمدجواد مظفر، عماد بهاور، جواد امام، فیضالله عربسرخی، عمادالدین باقی، ابوالفضل قدیانی، اسماعیل صحابه، امیرخسرو دلیرثانی، محمد سیفزاده، و محمدصدیق کبودوند به چشم میخورد، همچنین شهادت دادهاند، هدی صابر در هشتمین روز از اعتصاب غذا، «دچار درد در ناحیه سینه و اختلال در سیستم گوارشی شده» و در پی آن در بامداد روز جمعه به بهداری اوین منتقل شده است اما پس از بازگشت به بند هم سلولیهایش از فریاد او بیدار شدهاند که گفته است که «در بهداری نه تنها هیچ رسیدگی به وضعیتم نشد بلکه مورد ضرب و شتم و توهین قرار گرفتهام و توسط مأمورانی در لباس پرسنل بهداری از اتاق درمان بیرون انداخته شدهام.»
در این میان عباس جعفریدولتآبادی درباره انتقال هدی صابر به بیمارستان گفته خود تصریح کرده است که «ابهام» وجود دارد.
وی تصریح میکند: «آنچه در این پرونده به صورت ابهام دیده میشود این است که گزارش زندان باید به سرعت منتقل میشد. ما در این شرایط به خانواده زندانیان خبر میدهیم و آنها اجازه دارند تا هر بیمارستانی را که مورد نظرشان است انتخاب کنند و بیمارشان تحت نظارت پزشک خودشان درمان شود، اما در این مورد بخصوص این انتقال با تأخیر انجام شد و این امکان وجود نداشت که بیمارستان از سوی خانواده فرد انتخاب شود.»
وی همچنین در باره انتشار اخباری درباره اعتصاب غذای زندانیان سیاسی در ایران گفته است: «در زندانها به مسئولان زندانها تأکید کردهایم هر گونه مشکل و مسئلهای را به دادستان اعلام کنند. اعتصاب غذا در حقیقت ضربه زدن به خود زندانی است.»
دادستان تهران در همین رابطه افزوده است: «برخی از اعتصابات غذا صحت ندارد، ولی برخی زندانیان تصمیم شخصی میگیرند که مورد تأیید ما نیز نیست.»
عباس جعفریدولتآبادی در بخش دیگری از اظهارات روز سهشنبه خود درباره درگذشت هاله سحابی در مراسم تشییع جنازه پدرش، عزتالله سحابی، هم گفته است: «اساساً مرگ هاله سحابی خارج از حوزه استحفاظی دادستانی تهران بود، اما وقتی جسد این فرد به تهران منتقل شد و به ما اعلام شد طبق وظایف کاری خودمان بازپرسی را به منزلشان فرستادیم.»
دادستان تهران همچنین افزوده است: «خانواده سحابی در مواجهه با بازپرس ما عنوان کردند، شکایتی ندارند و این نامه در داخل پرونده محفوظ است. ما به لحاظ مسائل قضایی خواستیم جسد سحابی را کالبد شکافی کنیم، اما خانواده وی اصرار داشتند که نباید جسد کالبد شکافی شود.»
این در حالی است که یکی از نزدیکان هاله سحابی به رادیو فردا گفته است، نزدیکان بر این اعتقاد بودند که گزارش پزشکی قانونی (درباره علت مرگ هاله سحابی) بیطرفانه نبوده است و آنها نسبت به سرنوشت جنازه هم نگران بودند.
عباس جعفریدولتآبادی در این باره اظهار داشته است: «پس از آن که با اصرار خانواده سحابی روبرو شدیم، جسد را به پزشکی قانونی منتقل کردیم و تنها به بررسی وضعیت او بسنده کردیم و نهایتاً جسد به خانواده تحویل داده شد و درباره زمان و محل دفن هیچگونه دخالتی نداشتیم.»
این در حالی است که به گفته شاهدان عینی، نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی خانواده هاله سحابی، فعال سیاسی و مدنی و فرزند عزتالله سحابی، را مجبور کرده بودند، تا برخلاف میل خود جنازه وی را شبانه به خاک بسپارند.
خانم سحابی که روز چهارشنبه یازدهم خرداد ماه برای شرکت در مراسم تشییع جنازه پدرش از زندان به مرخصی آمده بود، بر اثر حمله نیروهای امنیتی به شرکت کنندگان این مراسم سکته کرده و جان باخت.
بهرغم تمایلات دو جانبه برای از سرگیری مناسبات میان تهران و قاهره، وزیر امورخارجه مصر اعلام کرد که ایران باید از دخالت در امور داخلی کشورهای عربی منطقه خلیجفارس دست بردارد. وی امنیت این کشورها را «خط قرمز» قاهره خواند.
به گزارش دویچهوله، نبیل العربی، وزیر امورخارجه مصر در روز دوشنبه (۲۳ خرداد/۱۳ ژوئن) در گفتوگویی با تلویزیون العربیه اظهار داشت که ایران نباید در امور داخلی کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس دخالت کند. وزیر امورخارجه مصر تصریح کرد که امنیت کشورهای عربی «خط قرمز» سیاست منطقهای قاهره است.
در پی اعتراضات شدید ایران به استقرار سربازان عربستان سعودی در بحرین تنش میان تهران و کشورهای عربی کرانه خلیجفارس افزایش یافت. کشف گروههای جاسوسی در کویت و بحرین تیرگی روابط را دوچندان کرد. کویت و بحرین نیروهای امنیتی ایران را متهم کردند که در شبکه جاسوسی دست داشتهاند.
از سوی دیگر ایران نیز عربستان سعودی را متهم میکند که با اعزام سربازان خود به بهانه کمک به امیر بحرین و برقراری نظم، در پی سرکوب اکثریت شیعه در این کشور است.
نبیل العربی در بخشی از مصاحبه خود بیان داشت که مواضع قاهره در خصوص امنیت خلیجفارس را «شفاف و صریح» به علیاکبر صالحی، وزیر امورخارجه ایران منتقل کرده است. وزیر امورخارجه مصر گفت: «ما دخالت هر کشوری در امور داخلی دیگران را رد میکنیم.» وی بار دیگر تاکید کرد که «امنیت کشورهای حاشیه خلیجفارس بخشی جداییناپذیر از سیاست امنیتی مصر به شمار میآید. العربی افزود «این جمله خط قرمز» قاهره است.
ایران از شورای امنیت سازمان ملل خواسته است که از معترضان شیعه در برابر «فشارهای حکومت بحرین» حفاظت کند. مقامات بحرینی در مقابل مدعیاند که ادامه تنشها در این کشور تمامی منطقه خلیجفارس را ناآرام خواهد کرد.
وزیران امورخارجه شورای همکاری خلیجفارس در نشستی در آوریل امسال «دخالتهای جمهوری اسلامی در امور داخلی بحرین را شدیداَ محکوم کردند.» به گفته آنان حضور ارتش عربستان سعودی در بحرین بر اساس توافقاتی صورت میگیرد که میان دولتهای عضو منعقد شده است. عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، بحرین، کویت و عمان اعضای شورای همکاری هستند.
پس از انقلاب اسلامی در ایران در سال ۱۳۵۷ مناسبات دو کشور رو به تیرگی نهاد. اقامت محمدرضا شاه در مصر و سپس طرفداری ایران از قاتل انور سادات، رئیس جمهور مصر، به قطع کامل روابط دیپلماتیک میان تهران و قاهره منجر شد.
نبیلالعربی تصریح کرد که در سه دهه گذشته همواره قطع رابطه حاکم نبوده است و دو کشور دارای دفتر حافظ منافع بودهاند. به گفته وزیر امورخارجه مصر پارلمان این کشور در سه ماه آینده درباره تجدید روابط با ایران تصمیم خواهد گرفت.
رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امورخارجه ایران، در یک نشست خبری درباره تغییر نام خیابان خالد اسلامبولی، قاتل سادات، گفت: «آنچه مهم است انگیزهها، عزم و اراده مسئولان دو کشور است. فکر نمیکنیم که روابط خوب دو کشور محدود به شرایط و موضوعات کوچک شود.»
در پی سرنگونی حسنی مبارک در مصر دو کشور تمایل خود را برای از سرگیری مناسبات دیپلماتیک و ارتقای آن ابراز داشتند. به گفته رسانههای داخلی در سفر یک هیات مصری به ایران، از مقامات جمهوری خواسته شده که نام خیابان خالد اسلامبولی در تهران تغییر یابد.
مهرداد خوانساری، کارشناس خاورمیانه درباره دورنمای مناسبات تهران و قاهره به دویچهوله گفت: «دولت جدید مصر علاقهمند است که روابط را با ایران، در صورت امکان، عادی سازد. ولی این دلیل بر آن نیست که دولت مصر در مورد عملکردی که ایران در منطقه یا در درون خود مصر داشته نگران نباشد یا بخواهد آن مسائل را به باد فراموشی بسپارد.
نباید فراموش کرد که دولت ایران از سوی مقامات مصریای که بسیاری از آنان هنوز در سطوح نهادهای امنیتی در مصدر کار هستند، متهم بود که مثلاً به دنبال کمکرسانی به حزبالله لبنان یا نیروهای تندروی فلسطینی حماس، از طریق مصر، بوده و در درون مصر با کمکرسانی یا نوعی تبانی با نیروهای افراطی اسلامی، امنیت درونی مصر را میتوانسته به مخاطره بیندازد.»
سید قاسم حسینی، یکی از دیپلماتهای ایرانی در قاهره نیز در دو هفتهی پیش (۹ خرداد) مجبور به ترک مصر شد. وی متهم به جاسوسی در مصر شده بود. به گفته مقامات امنیتی مصری وی دست به جمعآوری اطلاعات غیرقانونی در این کشور زده بود.
نامه انتقادآمیز محمود احمدینژاد به رئیس مجلس برای معرفی وزیر پیشنهادی وزارت ورزش، با واکنش تند علی لاریجانی و برخی از نمایندگان مجلس روبهرو گردید.
به گزارش زمانه، محمود احمدینژاد، رئیس جمهور ایران، امروز در نامهای به علی لاریجانی، رئیس مجلس، حمید سجادی را بهعنوان وزیر پیشنهادی وزارت ورزش و جوانان معرفی کرد.
احمدینژاد در نامه خود گفته است با وجود «ابهامات و اشکالات» مصوبه مجلس در مورد وزارت ورزش و احتمال ورود صدمات بیشتر به بخش ورزش و امور جوانان، «ظاهرأ راهی جز معرفی وزیر وجود ندارد.»
نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران، ۱۲ دیماه ۸۹ طرحی را تصویب کردند که بر اساس آن وزارت جوانان و ورزش باید بهعنوان بیستودومین وزارت دولت ایران تشکیل شود.
شورای نگهبان قانون اساسی ایران روز دوم بهمنماه ۸۹ طرح مجلس در مورد ایجاد وزارت ورزش را تأیید کرد.
آخرین مهلت تشکیل وزارت ورزش و جوانان ۲۰ فروردین ۱۳۹۰ تعیین شد اما دولت ایران این وزارتخانه را تشکیل نداد.
علی لاریجانی ۱۶ فروردین امسال به محمود احمدینژاد، تذکر داد تا وزارت ورزش و جوانان را تشکیل دهد.
ابراهیم رئیسی، معاون اول قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، روز سهشنبه ٣٠ فروردین از شکایت علی لاریجانی از دولت مبنی بر عدم اجرای قانون تشکیل وزارت ورزش، خبر داد.
محمود احمدینژاد امروز در نامه معرفی سجادی ابهامات مصوبه مجلس را «متعدد» عنوان کرد و به پنج مورد آن از جمله ذکر ۲۱ وزارتخانه قانونی در برنامه پنجم توسعه که با افزودن ابهامآمیز وزارت ورزش، بر خلاف متن این قانون، ۲۲ وزارتخانه خواهد شد؛ بلاتکلیف بودن سازمانهای تربیت بدنی و ملی جوانان از تاریخ تصویب ادغام این دو سازمان برای ایجاد وزارت ورزش؛ معلوم نبودن مرجع مسئول در این ادغام و مخاطب انجام اقدام قانونی؛ و محل تأمین مالی وزارت ورزش؛ پرداخته است.
احمدینژاد در نامه خود آورده است: «به صراحت اعلام میکنم که ابهامات و اشکالات مصوبه یاد شده علاوه بر اختلال در امر ورزش و بروز کشمکش در این عرصه به حاصل زحمات و فداکاریهای جامعه پاک، شریف و عزتآفرین ورزش و جوانان قهرمان اعم از زن و مرد صدمه خواهد زد.»
وی افزوده است: «درخواست اینجانب از ابتدا رفع اشکالات و ابهامات بود که متأسفانه اقدامی صورت نپذیرفت و از روزی که جنابعالی از تریبون رسمی دستور رسیدگی قضائی را صادر کردید اقدامات قضائی و غیر آن آغاز شد و به ایجاد تضییقات در ارائه خدمات دو سازمان مهم تربیت بدنی و امور جوانان منجر گردید که موجبات اخلال در امور را فراهم آورده است.»
نامه محمود احمدینژاد واکنشهای تندی را در مجلس ایران بههمراه داشت.
علی لاریجانی پس از خواندن نامه احمدینژاد در مجلس، گفت: «این یک نامهنگاری جدید است چون معرفی وزیر چند کلمه بیشتر نیست و این نامه توجیه تخلف قانونی است.»
اشاره لاریجانی به دیرکرد دولت در تشکیل وزارت ورزش است.
لاریجانی گفت: «دولت نباید در اجرای قوانین بهانهگیری کند و توضیحات دولت درباره تأخیر در اجرای قانون تشکیل وزارت ورزش و جوانان و معرفی وزیر قابل قبول نیست.»
وی همچنین گفت که این نامه بین نمایندگان تکثیر شود تا برای هفته آینده موضوع رأی اعتماد در دستور کار قرار گیرد.
احمد توکلی نماینده تهران ضمن «غیر متعارف» خواندن نامه احمدینژاد، گفت: «ایشان طبق قانون اساسی باید ابهامات خود درباره قانون را از طریق درخواست استفساریه از مجلس و شورای نگهبان حل می کرد.»
وی افزود احمدینژاد شرایطی را بهوجود آورده که وزیر معرفی شده از طرف وی برای وزارت ورزش و جوانان در مجلس رأی نیاورد.
جواد جهانگیرزاده نماینده ارومیه نامه احمدینژاد را «دخالت در کار سایر قوا» عنوان کرد و عماد حسینی نماینده قروه این شیوه معرفی وزیر را «توهین به جایگاه نمایندگان» دانست و گفت در جلسه رأی اعتماد به وزیر ورزش شرکت نمیکند.
حشمتالله فلاحتپیشه، نماینده اسلامآباد غرب در مجلس نیز با تأکید بر اینکه رئیس مجلس نباید اجازه دهد این وزیر معرفی شود گفت رئیس جمهور با ارائه این نامه «خواهان القای این مطلب است که مجلس در رأس امور نیست.»
در یک سال گذشته اختلافات مجلس و دولت برای مثال در تعداد تغییر وزیران دولت که از انقلاب ایران تاکنون بیسابقه بود؛ در عدم اجرای مصوبههای مجلس توسط دولت؛ در ارائه ندادن بهموقع لوایح به مجلس؛ در اعتراض به تغییرات نمایندگان در لوایح مصوب دولت؛ در ادغام وزارتخانهها و غیره همواره وجود داشته است.
محمود احمدینژاد، رئیس جمهور ایران در شهریورماه سال گذشته قوه مجریه را «قوه اول کشور» خوانده بود و علی لاریجانی نیز بارها قدرتگیری قوه مجریه را زمینهساز دیکتاتوری دانسته بود.
اختلافات مجلس و دولت ایران با وجود تدابیری که آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کرد و حل اختلافات را به شورای نگهبان و کارگروه رسیدگی به اختلافات مجلس و دولت سپرد، همچنان ادامه دارد.
نمیدانم از کجا شروع کنم. از همین دو روز پیش بگویم که باز مثل همیشه کتانیهایمان را پوشیدیم بطریهای آب معدنیمان را دست گرفتیم و به خیابان رفتیم یا دو سال پیش که مثل دیوانهها شور و هیجان داشتیم و از خوش خیالی هزار جور فکر و خیال میکردیم یا به بیست سال پیش برگردم وقتی هنوز بچه بودم، مدرسه نمیرفتم و پدرم را میدیدم که با رادیور ور میرود، توی سر آن میزند و نزدیک گوشش میگیرد و طول موجها را تنظیم میکند تا بتواند بیبیسی را بگیرد؟ فرقی نمیکند از هر کدام از اینها را که بگویم، قصه همان قصه است و داستان همان داستان. تنها در این میان من بزرگتر شدهام و در دلم حسرت به روی حسرت انباشته شده است و بغض به روی بغض و فریادهایی که هم چنان در گلو گیر کرده است.
باور نمیکنم. اصلا نمیتوانم تصورش را کنم که چند روز پیش ششمین سال ریاست جمهوری محمود احمدینژاد را پشت سر گذاشتیم. بیش از 2000 روز . وحشتناک است. چه کسی باور میکند؟ درست است که مردم از اصلاحات ناامید شده بودند. درست است که میگفتند چه فرقی میکند، این نباشد یکی دیگر میآید و سر و ته یک کرباساند؛ اما کمتر کسی تصور میکرد که با شکست اصلاح طلبان چنین پدیدهای سر کار بیاید که در دوران ریاستش کمتر هفتهای باشد که در آن حرفهای بی سر و ته از نماینده یک ملت شنیده نشود و کمتر روزی باشد که به واسطه این دولت مجعول، جهانیان با دیده تحقیر به کشور ما ننگرند. روزگار ما تلخ و قصه ما پر غصه بود اما با حضور محمود بر تخت ریاست تلختر و پرغصهتر شد.
من از بچگی در خانوادهای سیاسی به دنیا آمدم. از وقتی یادم است تلویزیون جمهوری اسلامی در خانه ما تحریم بود و اگر هم از سر ناچاری به اخبار آن روی میآوردیم، تلویزیون نگاه کردن با غرغر و بد و بیراه پدرم و نفرینهای مادرم همراه بود. همیشه روزنامه توی خانهمان پیدا میشد و توی مهمانیها اکثرا بحثهای سیاسی میکردند. من نگران بودم و با ترس و وحشت به حرفهایشان گوش میدادم. میترسیدم از این که بیایند و ما را بگیرند؛ از این که توی خانهمان بریزند. از این که بابایمان را ببرند. سالهای کودکی من این طور شروع شد که تلویزیون دروغ میگوید، توی مدرسه بهتان دروغ میگویند و حرفهای کتاب دینی را باور نکن. معلممان گفته بود باید اولِ تمام کارها بسمالله بگویید و اگر این کار را انجام ندهید خدا شما را دوست ندارد. فکرش را بکنید در سن هفت سالگی فکر و ذکرم این شده بود که یادم نرود اول کارها بسمالله بگویم. میخواستم کارتون ببینم بسمالله میگفتم. میخواستم بروم دوچرخه سواری میگفتم بسمالله. موقع غذا خوردن، دستشستن، لباس پوشیدن، همه چیز. کابوس روزها و شبهایم شده بود این که آیا واقعا در تمام کارها یاد خدا بودهام یا نه؟ بندهی ناشکری هستم؟ دچار استرس و عذاب وجدان شده بودم به خودم میگفتم وای یادم رفت! میخواستم مشقهایم را بنویسم بسمالله نگفتهام و غصه میخوردم تا اینکه یک روز که مادرم به رفتارم مشکوک شده بود علت ناراحتیم را پرسید و هنگامی که برایش تعریف کردم زیر لب غرغر کرد و گفت خانم معلمتان بیخود گفته است، هر کاری که دوست داری بکن. گفتم یعنی بسمالله نگویم چیزی نمیشود؟ گفت نه که نمیشود یک روز نگو ببین چه اتفاقی میافتد؟ و این آغاز تمرد من بود. آغاز شک کردن و فکر کردن به محیط پیرامون. فکرش را بکنید فقط هفت سالم بود!
حالا دیگر دو سال است که کار از کار گذشته و برای ما زندگی تبدیل به مبارزه شده است و مبارزه در جزئیترین رفتارهای روزمره ما جریان دارد. این نسل دیگر باز نمیگردد و نمیخواهد نوحهخوان سالهای سیاه گذشته باشد. نگاه ما به آینده است و به فرداهایی روشن. فرداهایی روشن برای نسلی که بغض را تبدیل به فریاد کرد
“از ساعت چنده اینجائید؟ ده؟ نه؟ هشت؟ کی خستهاس؟ ممه رو لولو برد. آب میریزن اون جایی که میسوزه. کسانی که ادعای روشنفکری دارند اندازه بزغاله هم نمیفهمند. اینها مشتی خس و خاشاکاند …”
من بزرگتر شدم و حکایت همچنان باقی بود. اصلاحات تازه پیروز شده بود. مردم شور و شوق داشتند و به هر بهانهای توی خیابان میآمدند. آن روزها تازه صاحب دوچرخهای شده بودم. دوچرخهای که با عشق نوار پیچاش کرده بودم و توی خیابانها و کوچهها ویراژ میدادم و به مردم نگاه میکردم که برای اولین بار در عمرم خوشحال میدیدمشان. برایم باعث تعجب بود. مردم فرق کرده بودند مینشستند توی پارکها با هم حرف میزدند. توی کلاسها موسسهها سمینارها همان حرفهایی را میزدند که پدر و مادرم و عموها و خالههام سالها بود در گوشهای هم پچپچ میکردند. توسعه سیاسی، انتخابات، فشار از پائین چانهزنی از بالا، دموکراسی، آزادی مدنی. اینها کلماتی بود که هر روز در گوشهایم تکرار میشد و با اینکه از مفهومشان سر در نمیآوردم، احساس میکردم دارد اتفاقاتی میافتد. دارد بعضی چیزها تغییر میکند. دخترها توی خیابان لباسهای قشنگتری میپوشیدند. پسرها موهایشان را مدلهای جدیدی میزدند و استقبال و علاقه از چیزهایی که قبلا حتی اسمشان را نشنیده بودم زیاد شده بود. اسامی مثل کنسرت، ان.جی.او ، سیدی، اینترنت. حتی جاهایی که همیشه سر میزدم هم تغییر و تحول رخ داده بود. کتابفروشیها پر از کتابهای جدید شده بودند. تعداد روزنامههای جسور و وزین در دکههای روزنامهفروشی دو رقمی شده بود و من که قبل از آن فقط هفتهای یک بار میرفتم کیهان بچهها میخریدم، هر روز باربند دوچرخهام پر میشد از سه یا چهار روزنامه که اگر تا شب هم میخواندی باز مطلب برای خواندن بود. با دکهدار رفیق شده بودم. آقا جامعه داری؟ آقا طوس داری؟ آقا آزادگان داری؟ صبح امروز چی؟ با اینکه نمیفهمیدم قضیه از چه قرار است؛ اما مطالب روزنامه را میخواندم و از پدر و مادرم سوال میکردم. عالیجناب سرخپوش یعنی چی؟ عالیجناب خاکستری کیه؟ تاریکخانه اشباح کجاست؟
“احمدی نژاد 24000000 رای. محمود احمدی نژاد برای بار دوم به ریاست جمهوری انتخاب شد. گشت ارشاد. کتابهای بیمجوز. نشریههای تعطیل. دانشجویان تعلیقی. کمیته انضباطی”
خاتمی گریه کرد. خاتمی اشکهایش را پاک کرد و برای بار دوم رئیس جمهور شد اما انگار تمام آن خوشیها وهم و خیال بود. خاتمی اشکهایش را پاک کرد اما دل ما دیگر خوش نشد که نشد. از فردای 18 خرداد 1380 ما به قهقرا رفتیم. خاتمی دیگر آن سید خندانِ دوست داشتنی نبود و جامعه هم شور و شوقش را از دست داده بود. مردم دوباره شروع کرده بودند به نق زدن و دوباره روزنامهها از دست مردم به دکهها برگشت و از آنجا هم با توقیفهای همیشگی ارشاد به محاق رفت. پدرم دوباره سراغ رادیوی قدیمیاش را گرفت و من که داشتم دوران بلوغ را پشت سر میگذاشتم از دیدن جو یاسی که داشت دوباره بر جامعه حاکم میشد غصهام میگرفت و دچار ناامیدیهای شدید میشدم. دلم میخواست از این مملکت بروم. دلم میخواست نبینم آن همه نابرابریها را و همه چیز را فراموش کنم.
این بود که فاجعه 1384 پیش آمد و آنچه که نباید رخ میداد اتفاق افتاد. با ورود احمدینژاد به کاخ ریاست جمهوری من هم وارد دانشگاه شدم و برخلاف تصورات تمام عمرم که فکر میکردم دانشگاه جایی است که میتوان فریاد کشید و ناکامیها را جبران کرد، برایم به جهنم تبدیل شد. قیافه نگهبانهای اخمو و حراستیهای پر سوءظن هیچگاه از یادم نمیرود. وقتی میدیدم که دخترها از دیدن حراست رنگشان مثل گچ سفید میشود انگار تمام ابرهای دنیا در دلم میگریستند. بهشان میگفتم بابا آخر چرا میترسید مگر این آدم کیست؟ مگر چه کارتان میکند؟ یک جشن دانشجویی درست و درمان نتوانستیم برگزار کنیم. یک شب یلدا نتوانستیم در دانشگاه برنامه داشته باشیم. حتی انجمن اسلامی را هم منحل کردند. بیرون از دانشگاه هم همان وضع بود برنامههای ادبی لغو میشد فعالیت ان.جی.او ها ممنوع میشدند. میزدند توی سر ما و صدایمان در نمیآمد تا اینکه:
“برابر اطلاعاتی که ما از ستادهایمان داریم در سطح کشور، برنده قطعی، برنده قطعی با نسبت آرای بسیار زیاد این جانب هستم” (میرحسین موسوی 22 خرداد 1388)
روز بیست و دوم خرداد دو سال پیش حمام کردم موهایم را شانه زدم لباسهای خوبم را پوشیدم با دوست دخترم قرار گذاشتم و با هم به حسینیه ارشاد رفتیم و آنجا رای دادیم. با هم بحث کردیم که تیتر روزنامههای فردا چه میتواند باشد و به خانههایمان بازگشتیم. نتایج اولیه را که اعلام کردند همه شوکه شدیم. تمام شب را از استرس و نگرانی نخوابیدم. تلفنها را برداشته بودیم و به هم زنگ میزدیم. بچهها میپرسیدند شفق چه شده؟ و یک کلمه حرف مشترکمان بود: کودتا.
بغض ما ترکید. بغض بیست و چند ساله ما ترکید. اگر دوم خرداد برای ما نبود. اگر اصلاحات به نسل پیش از ما برمیگشت، جنبش سبز ویژه نسلی بود که 4 سال از جوانیشان در دوران محمود احمدینژاد تباه شده بود. برای نسلی بود که تحقیر شده بود. نسلی که باورهاش هیچ سنخیتی با آرمانهای نظام نداشت، با اینکه در همین نظام و بعد از همین انقلاب به دنیا آمده بود. نسلی که در دوران جنگ به دنیا آمد و دوران کودکیش به جای شنیدن صدای سرود و آهنگ با صدای موشک و بمباران گذشت. نسلی که در دوران قحطی و نداری بزرگ شد و اصلاحات نیمهکاره را دید و با هر روز حکومت محمود احمدینژاد خشمگینتر و عصبانیتر شد و حالا دیگر کار از کار گذشته است. حالا دیگر دو سال است که کار از کار گذشته و برای ما زندگی تبدیل به مبارزه شده است و مبارزه در جزئیترین رفتارهای روزمره ما جریان دارد. این نسل دیگر باز نمیگردد و نمیخواهد نوحهخوان سالهای سیاه گذشته باشد. نگاه ما به آینده است و به فرداهایی روشن. فرداهایی روشن برای نسلی که بغض را تبدیل به فریاد کرد.
سخنان دکتر کاوه احسانی (استاد مطالعات بینالملل دانشگاه دیپائول آمریکا) را میتوان به منزله یک هشدار تلقی کرد، هشداری نسبت به آینده ایران که در غیاب عنصر سیاست، امیدوارکننده و روشن نخواهد بود. اصطلاحی که او در اینباره به کار میبرد، اصطلاح “چسب سیاست” است. چسب سیاست اجزاء جامعه را به هم پیوند میدهد و هنگامی که خاصیت خود را از دست دهد، جامعه نیز فرومیپاشد، نظیر آنچه در الجزایر دهه 1990 رخ داد. او “لجاجت”، “انعطافناپذیری” و “خشونت بیرحمانه” حکومت را نشانههایی از “پایان سیاست” و “احتمال مصالحه” میداند که راه را بر نیروهای رادیکال هموار میکند و در برابر، دموکراسیخواهان را به حرکت در مدار اعتدال دعوت میکند.
این گفتوگو تحلیلی است از رویدادهای ایران پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم که میخوانید.
بگذارید ماجراها را از ابتدا مرور کنیم. دو سال قبل در همین روزها ایران شاهد بزرگترین راهپیماییهای اعتراضی پس از انقلاب بود. موسوی، کروبی و مجموع اصلاحطلبان چگونه توانستند تودههای مردم را به خیابان بیاورند؟
دو سال قبل مردم بیرون آمدند، اول برای رای دادن و سپس برای اعتراض، چرا که آنها خواهان تغییر از طریق گزینههایی بودند که نظام سیاسی در جریان انتخابات به آنها پیشنهاد داده بود. این رأی نه تنها به خودی خود حائز اهمیت بود، بلکه کل فرآیند انتخاباتی که پیش از رأی دادن مردم اتفاق افتاده و بحثهای زیادی را در جامعه، رسانهها و حتی تلویزیون دامن زده بود نیز اهمیت داشت؛ بحثهایی حول این موضوع که مردم خواهان کدام سیاستها، آزادیها، عدالت و نمایندگان سیاسی هستند. در عین حال، احساس همبستگی، انرژی ویژهای به جوانان و آنها که تجربهای در این زمینه نداشتند، بخشیده بود. آنها حالا حس قدرت جمعی و شان و منزلتی را تجربه میکردند که پیش از آن نیازموده بودند.
در ایران از زمان انقلاب تجربیات انباشته شده بسیاری درباره سیاستهای انتخاباتی داشتهایم. جمهوری اسلامی هیچ وقت یک دموکراسی نبوده، اما همیشه کم و بیش یک نظام جمهوری بودهاست. از یک طرف ما یک جمع کوچک نخبگان سیاسی داریم که قدرت را به انحصار خود درآوردهاند و به ندرت به کس دیگری اجازه دادهاند که در آن مشارکت داشته باشد. نخبگان سیاسی ایران همه یکدیگر را به واسطه شبکههای پیچیده مدرسهای، وابستگی سیاسی به مکتب خمینی، پسزمینههای نظامی و حتی ازدواجهای متعدد درون گروهی نیمه مخفی و پیچ در پیچ، میشناسند. بسیاری از چهرههای سیاسی برجسته به عقد دختر یا پسر آن دیگری درآمدهاند، حتی اگر آنها به اردوهای سیاسی متفاوتی تعلق داشته باشند. اما این نخبگان از نظر ایدئولوژیک همیشه چند دسته بودهاند. و برای تداوم یافتن قدرت خود، بر وحدت کلمه اتکا میکنند. شعار همیشگی خمینی “وحدت کلمه” بود. این نخبگان سیاسیِ چند دسته، قدرت را میان خودشان توزیع میکنند و پشتیبانی عموم و مشروعیت سیاسی خود را به واسطه رفتن میان مردم به هنگام رأیگیریها، بدست آورده و حفظ میکنند.
از این نظر جمهوری اسلامی همیشه یک نظام جمهوری بودهاست، به طوری که رای عموم، قدرت سیاسی را میان گروههای متضاد نخبگان حاکم توزیع میکند. اما یک نظام دموکراتیک نیست چرا که ورود به عرصه انتخابات برای همه شهروندان ممکن نیست، بلکه تنها آنانی میتوانند قدم به این عرصه بگذارند که حکومت آنها را دستچین کردهاست. خاتمی تلاش کرد که این وضعیت را تغییر دهد – حداقل در سطح محلی – آنهم با برگزاری انتخابات شوراهای شهر و روستا در سال 1999 (زمستان 1377)، زمانی که هر کسی میتوانست در کلام کاندیدای انتخابات باشد و برنده شود!
حداقل تا دو سال قبل قاعده بازی چنین بود که اگر یکی از جناحها در انتخابات شکست میخورد، در کناری میایستاد و تا رقابت بعدی صبر میکرد. به این ترتیب، خامنهای و احمدینژاد با تقلب در انتخابات، قواعد بازی نظام را شکستند که از سال 1979 اجرا شده بود. این به منزله شوک بیسابقهای بود که باعث شد میلیونها نفر به خیابانها و بامهای خانهها بروند.
بنابراین، ایرانیان در طول سالیان تجربه زیادی را در زمینه محدودیتها و همچنین امکانهای سیاستهای انتخاباتی انباشتهاند. من گمان نمیکنم اغلب ایرانیان چنین توهماتی داشته باشند که انتخابات به خودی خود و به طرزی جادویی زندگی آنها را بهبود میبخشد. در عین حال، این را آموختهاند که انتخابات همیشه تفاوتی را به همراه میآورد، حداقل اینکه صدای خودشان را میتوانند به گوشها برسانند. در سال 2003، تهرانیهای منزجر از نظام، انتخابات محلی شورای شهر را تحریم کردند. آن یازده درصد تهرانیهایی که رأی دادند، آبادگران را برای شورای شهر برگزیدند و آنها نیز به نوبه خود، احمدینژاد را به عنوان شهردار انتخاب کردند. این مقدمات مسیر او را برای دست یافتن به جایگاه ریاست جمهوری در سال 2005 فراهم کرد، و در آن سال نیز بسیاری از مردم یا از رأی دادن امتناع کردند یا علیه رفسنجانی رأی دادند. انتخابات، پیامدهایی دارد. ما این را یاد گرفتهایم. در یک جامعه پیچیده که نظام آن نیز نظامی بسته است، هیچ کاندیدای ایدهآلی وجود ندارد. اما پیامدهای انتخابهای مختلف واقعیت دارند. به همین خاطر بود که مردمی که آن زمان انتخابات را تحریم کرده بودند، یا بسیاری از آن 30 درصد حوزههای انتخاباتی که بعد از انقلاب هیچگاه رأی نداده بودند، این بار در اتخابات دو سال قبل برای رأی دادن به میدان آمدند. به عقیده من این بار فرآیند انتخابات نیز بسیار متفاوت از دفعات قبل بود. موسوی میبایست با عموم مردم در کنش متقابل میبود و با مطالبات یک جامعه مدنی بالنده از نظر سیاسی، خود را تطبیق میداد. برای مثال، او مجبور بود که به ائتلافی از 70 گروه زنان و فمینیست توجه کند که فعالانی از طیفهای مختلف ایدئولوژیک مذهبی / سکولار بودند و میخواستند بدانند او در صورت رای آوردن در جهت برابری حقوق زنان چه کار میخواهد بکند. از این نظر موسوی و کروبی ناگزیر بودند که به جای رهبران انتصابی، نمایندگان سیاسی حامیان خود بشوند. این بده و بستان – که نقطه آغاز سیاست دموکراتیک است – توضیح این مسئله بود که چرا مردم از تقلب انتخاباتی دو سال قبل خشمگین شدند و در اعتراض به دزدیده شدن آرا به بیرون آمدند.
گمان میکنید امکانش بود که در همان زمان جنبش سبز به پیروزی برسد یا نه؟ اساسا پیروزی در آن مقطع چگونه ممکن بود؟
احتمالا نه. محافظهکاران برای دزیدن رایها و به کار بردن زور در صورت لزوم برنامهریزی کرده بودند. آنها سازماندهی شده بودند و طرح و برنامه داشتند. سبزها چنین نکرده بودند. به نظرم اگر برنامهریزی و سازماندهی بیشتری وجود داشت، بهخصوص برای گسترش اعتراضات بیرون از خیابانها و در محلهای کار – کارخانهها، دفاتر، بازارها – شانس خوبی بود که ارتجاعیون را مجبور به پذیرش نتیجه رای مردم کنند یا حداقل اجازه بازشماری آزادانه آراء داده شود. اما جنبش سبز به معنای واقعی کلمه یک “جنبش” نیست. موسوی به درستی آن را یک موج نامید و در واقع همین هم هست. جنبشهای اجتماعی یک مرکز دارند، تشکیلات دارند، تلاش میکنند که به نهاد تبدیل شوند، حتی اگر زیرزمینی و غیرقانونی باشند. اتحادیههای تجاری، احزاب سیاسی، جنبشهای ضد جنگ، جنبشهای حقوق مدنی و زنان مثالهای خوبی هستند. سبزها هیچگاه به این معنا به “یک جنبش” بدل نشدند. بنابراین تصور این دشوار است که آنها چگونه میتوانستند بر حکومتی که همیشه سرکوبگر بوده، پیروز بشوند. این درسی است که ما نیاز داریم بیاموزیم. بدون ائتلاف یکپارچه و سازمانیافته، رهبری، و مسلما هدف مشترک و صریح، پیروزی بر نیروهای سرکوبگر غیرممکن است. به گمان من، ممکن است که حاکم مستبد با انفجار خشم عمومی سرنگون شود، اما هیچ تضمینی نیست که این کار پیامد بهتری داشته باشد.
حالا خشم کور و خشونت ابزاری شدهاست برای تغییر سیاسی در هر زمینهای که امکانش باشد و این تغییر رخ خواهد داد. سبزها برای این که ائتلافهایی سیاسی را به منظور مقاومت در مقابل سرکوب تشکیل دهند و جنگ را از خیابانها به محلهای کار بکشانند، میبایست کارگران و کارمندان را نیز در برنامه عملیاتی خود در نظر میگرفتند. اما سیاستهای نئولیبرال از پایان جنگ ایران و عراق به این سو، جمعیت شاغل را نشانه رفته بود. از این نظر شاغلان – کارگران کارخانه، معلمان، کشاورزان، پرستاران، کارمندان اداری و… – شاید احساس همذات پنداری با سبزها بکنند، اما صرفا به شکل فردی. در هر حال آنها نه توانایی این کار را داشتند و نه دلیلی که بقا خود را با کار تشکیلاتی و جمعی به مخاطره بیندازند. این قصور سبزها بود و من معتقدم که اصلاحطلبان خواستههای جمعیت شاغل در رابطه با عدالت اجتماعی را در برنامههای خود منظور نکردهاند. آنچه دریافتیم این بود که اعتراضهای خیابانی به خودی خود و در غیاب مقاومت سازمانیافته که بتواند عرصه نبرد را از خیابانها به محلهای کار منتقل کند، پیروز نخواهد شد.
اعتراضهای خیابانی به خودی خود و در غیاب مقاومت سازمانیافته که بتواند عرصه نبرد را از خیابانها به محلهای کار منتقل کند، پیروز نخواهد شد
نکته قابل توجه، پافشاری سرسختانه حکومت روی حرف و اراده خود است، به نحوی که در این دو سال حتی یک گام هم در برابر معترضان عقب ننشسته. فکر میکنید حکومت تا کجا میتواند به همین شکل ادامه بدهد؟ این سرسختی چه تبعاتی را برای آنها در پی داشتهاست؟
هیچ کدام ما نمیتواند پیشبینی کند که این مسائل تا کجا ادامه مییابد. ظرفیت خشونت در این حکومت بیاندازه است و هنوز از تمام قوا به سود خودش استفاده نکرده. سوریه، یمن، بحرین، حتی مصر را ببینید؛ در این کشورهای عربی به نسبت ایران، نفرات بیشتری قتل عام شدهاند. در مقایسه، میزان سرکوب در ایران محدودتر بودهاست. چرا این چنین است؟ احساسم این است که اگر سرکوب خشونتآمیز در ایران، بهویژه در شهرهای بزرگ، از حد معینی تجاوز کند، بدنه اصلی نیروهای امنیتی شاید در کنار هم باقی نمانند. اما این لزوما برای آینده دموکراسی بهتر نیست، چرا که در نهایت گروههای مستقل کوچکتری باقی میمانند که به معنای واقعی کلمه، نیروهایی فاشیست هستند و دیگر هیچ چیزی نمیتواند مهارشان کند، حتی وفاداری به ولی فقیه. کابوس خشونت و انفجار خشم به سادگی میتواند ایران را فرا گیرد، مانند الجزایر در دهه 1990 یا افغانستان. اینها جوامعی متفاوت هستند، اما خشونت هراسناک آنجا را فراگرفت چرا که چسب سیاست که این جوامع را در کنار هم نگه میداشت، خاصیت خود را از دست داد. طنز قضیه در این است که نهادهایی چون ولی فقیه، سپاه و بسیج که شاید موانع اصلی در برابر خواست دموکراتیک عموم باشند، در عین حال مانند چسبی هستند که یک کندوی واقعی پر از زنبوران مهاجم را نگه میدارد. واقعیت این است که این نهادهای حاکم دیگر نمیتوانند به مذاکره یا مصالحه با آرای عمومی تکیه کنند، اما اتکای آنها صرفا بر نیروهای خشن و بیرحم نیز نشانه بسیار خطرناکی است. لجاجت، انعطافناپذیری و خشونت بیرحمانه میتوانند نشانههایی از پایان سیاست و احتمال مصالحه باشند. دموکراسی تنها میتواند از طریق بسیج تدریجی جامعه و به رسمیت شناخته شدن و قبول آن توسط همه بازیگران سیاسی در محدوده قدرتی که دارند، پیش برود.
از طرف دیگر، هنگامی که خشونت بیرحمانه حاکم شود، هر چیزی ممکن است رخ بدهد. ممکن است فکر کنیم روسیه، الجزایر و افغانستان دهه 1990 با امروز ایران خیلی تفاوت داشتند، اما نقطه اشتراک همه این موارد مصیبتزده این است که حکومتهای آنها در حفظ حداقل درجهای از مشروعیت و اجرای نقش خود به عنوان چسبی که کل جامعه را کنار هم نگه دارد، ناکام ماندند. حال شما یک حکومت ناکام دارید و تنها کسانی که توسل به خشونت را آرزو میکنند و میتوانند آن را به کار گیرند، در عرصه سیاست باقی خواهند ماند، یعنی مردان جوان و خشمگینی که تمایل به کاربرد اسلحه علیه همه مخالفان خود دارند و آن کسانی که پیروزی را در حذف رقیب میبینند. در چنین فضایی زنان، آدمهای سن و سال دار، هنرمندان، روشنفکران، مردم معمولی و به عبارتی اکثریت عظیم مردم، هیچ نقشی در شکلدهی به آینده خود ندارند، مگر به عنوان پیاده نظام.
با بررسی بیانیهها و سخنان دو رهبر جنبش سبز، آقایان موسوی و کروبی میتوان به این دریافت رسید که آنها هیچگاه درصدد عبور از نظام و دگرگونی بنیادین ساختارها نبودند، یعنی حداقل تا لحظه بازداشت آنها که چنین بوده. این حرکت بر مدار اصلاحطلبانه چه امکاناتی را در اختیار آنها میگذارد و چه امکاناتی را از آنها سلب میکند؟
من فکر میکنم که تا حدی پاسخ این سوال را دادهام. بسیاری از مردم هستند که سرنگونی جمهوری اسلامی را خواستارند، انگار که به طریقی جادویی گزینه بهتری جایگزین این نظام خواهد شد. این چیزی است که بیشتر ما ایرانیان در سال 1978 به آن باور داشتیم، زمانی که حکومت سلطنتی را سرنگون ساختیم. تجربه نشان داده که سرنگونی انقلابی یک نظام بد لزوما به معنای آن نیست که یک نظام بهتر حاصل میآید. ممکن است که به جنگ، هرج و مرج، خشونت قومی و تجزیه طلبی، آشفتگی اقتصادی و بینوایی تودهها بیانجامد. دموکراسی با سازماندهی جامعه از پایین به بالا ساخته میشود، به طوری که، حتی اگر شما یک حکومت اقتدارگرا هم داشته باشید، آن حکومت احساس میکند که قدرتش در برابر یک جامعه نیرومند اندک است. این امر نیازمند کار سخت و سازماندهی است، اما جایگزینها بهتر نیستند.
ظرفیت خشونت در این حکومت بیاندازه است و هنوز از تمام قوا به سود خودش استفاده نکرده
به نظر میرسد که رویکرد مورد علاقه شما در تحلیل جنبش سبز و رخدادهای پس از انتخابات ریاست جمهوری، تحلیل طبقاتی است. چنین تحلیلی آیا قدرت تبیین جنبشی نظیر جنبش سبز را دارد که از اقشار متفاوتی مانند، دانشجویان، کارمندان، کسبه، روشنفکران و… شکل گرفته؟
جز این فکر کردن سادهانگاری است. البته میلیونها نفر رای دادند و سپس هر یک به انتخابات اعتراض کردند، اما نارضایتی سیاسی عمیق این جامعه، صرفا مسئله این اشخاص نیست؛ بلکه مشکلاتی جمعی است. این مشکلات متعلق به اقلیتهای قومی و مذهبی است، متعلق به زنانی است که به عنوان شهروندان درجه دو در نظر گرفته میشوند، متعلق به شهروندانی است که خواهان آزادیهای سیاسی در نظام سفت و سخت ایدئولوژیک هستند، اما غیر از اینها مشکلاتی دیگر هم هست، بهخصوص فقر، ناامنی اقتصادی و عدالت اجتماعی. مسائل طبقاتی تنها عامل نارضایتی در ایران نیست، اما عدم اعتراف به این امر که آنها ضرورتا عامل انگیزشی مهمی در مشارکت سیاسی هستند، یک اشتباه خواهد بود.
و سئوال آخر؛ جنبش سبز در غیاب دو رهبر اصلی خود چگونه پیش میرود؟
قدرت جنبش سبز از انگیزههای مشترک محدود آن ناشی میشود؛ اینکه رایها دزدیده شدهاست، همه زندانیان سیاسی آزاد باید شوند، همه آنها که قانون شکنی کردهاند باید به مجازات برسند. اینها خواستههایی هستند که ما را کنار هم میدارند و برای جنبش سبز پیوندهایی ایجاد میکند، خواه رهبران جنبش آزاد باشند یا در زندان. اکنون ما از این خواستههای مشترک عبور کردهایم و مطالبات گستردهتری را مطرح میکنیم که درباره آنها به شکل دموکراتیک بحث و تبادل نظر نشدهاست، مطالباتی که بسیاری از ما مخالفشان هستیم یا برایمان روشن نیستند. این جنبش یکپارچه اما محدود میتواند از بین برود. ما نباید فکر کنیم که جنبش سبز راه حلی برای مشکلات ایران است. این تنها یک گام از فرایندی طولانی است. اول ما باید بپذیریم که کنار یکدیگر قرار بگیریم آن هم با یک طرح و برنامه مشترک که میتوانیم روی آن به توافق برسیم، خواه رهبرانی چون موسوی و کروبی کنارمان باشند یا نه. بگذارید این اولین پیروزی را به دست آوریم و بعد از آن میتوانیم درباره راه حلهای رادیکالتر برای آینده ایران به بحث و تبادل نظر بپردازیم.
مرتبط:
ـ برای پویایی جنبش سبز چه باید کرد؟ ـ گفتگو با حمید دباشی ـ یک
ـ برای پویایی جنبش سبز چه باید کرد؟ ـ گفتگو با علیاکبر موسوی خوینی ـ دو
ـ برای پویایی جنبش سبز چه باید کرد؟ ـ گفتگو با مهدی جامی ـ سه
ـ برای پویایی جنبش سبز چه باید کرد؟ ـ گفتگو با محمدجواد اکبرین ـ چهار
ـ برای پویایی جنبش سبز چه باید کرد؟ ـ گفتگو با مهدی خلجی ـ پنج
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر