میخک
خبرهای منتشره در ایام اغمای مهندس سحابی حاکی از آن بود که نیروهای امنیتی چندین بار خانواده ایشان را احضار کرده‌اند و از آنها پرسیده‌اند وقتی مهندس بمیرد می‌خواهید چه کنید؟!
قتل عجیب هاله سحابی در روز تشییع جنازه پدر، با یک ضربه کشنده، و تدارک تدفین فوری او نشان از آن داشت که حکومت به هیچ وجه در این کشتن دستپاچه نبوده است و این قتل، برآورد پیامدها و برخورد با آنها حساب شده بود.
جزئیاتی که یک روز بعد از مرگ هدی صابر در نامه هم‌بندان او آمده است، نشان از آن دارد که مرگ هدی صابر نیز صرفاْ نوعی «اهمال» ناشی از اوباشی‌گری‌های همیشگی ماموران حکومت نبوده است و آنها با ضرب و شتم پیکر صابر را که از اعتصاب غذا و مرگ یارانش رنجور شده بود به مرگ سوق داده‌اند و جنایت پیشین را زمینه‌ساز جنایتی دیگر کردند.
با کشتن هاله سحابی و هدی صابر، در‌واقع دو تن از اعضایی که وجاهت اخلاقی بالایی در بین این گروه سیاسی داشتند و در عین حال به دلیل فعالیت‌هاشان با گروههای اجتماعی سیاسی دیگر نیز در پیوند بودند از میان برداشته شدند.
حدف ملی مذهبی‌ها اما به این قتل‌ها محدود نمی‌شود. زمانی که عزت الله سحابی در بیمارستان بود نیروهای امنیتی علیرضا رجایی یکی از شناخته شده‌ترین افراد شورای ملی مذهبی را دستگیر کردند که هم‌اکنون در زندان است. همچنین در شرایطی که برای ما روشن نیست، رضا علیجانی و مرتضی کاظمیان مجبور به ترک کشور شده‌اند و تقی رحمانی نیز بین ناامنی زندان و فجایع شهر در تعلیق است.
قتل و حذف ملی مذهبی‌ها در شرایط فعلی معنادار و مهم است. آنها علیرغم اینکه در بسیاری موارد با اصلاح‌طلبان حکومتی مشابهند، تمایزهایی کلیدی با آنان دارند. آنها برخلاف اصلاح‌طلبان دست‌اندرکار ادغام انقلاب مردمی ۵۷ در خشونت حکومتی دهه ۶۰ نبودند و در برابر روندهای استبدادی از همان ابتدا ایستادند و صدای اعتراضشان را بلند کردند. به این ترتیب برخلاف اصلاح‌طلبان که برای تبرئه و سلب مسئولیت از خود باید نفس انقلاب را زیر سؤال ببرند، ملی مذهبی‌ها هنوز می‌توانند به آن رخداد وفادار باشند. بعدتر هم جایی پایشان به قدرت باز نشد که لازم باشد پاسخگوی فرصت‌سوزی‌هایشان باشند. حتی جایی که مردم تهران علیرضا رجایی را به عنوان نماینده خود برگزیدند، اصلاح‌طلبان همدست با شورای نگهبان مانع از نشستن وی بر کرسی نمایندگی شدند؛ اعتبارنامه حداد عادل را تأیید کردند و نامزدهایشان از جمله محتشمی‌پور از دور بعدی انتخابات به نفع رجایی کناره نگرفتند. اگر چه ایدئولوژی‌شان در برابر هژمونی لیبرالیسم بسیار تضعیف شده است، اما برخلاف اصلاح‌طلبان که به کلی خودباخته و مقهور شده‌اند، برای ملی مذهبی‌ها شریعتی هنوز اهمیتی کانونی دارد، عنصری که مانع از غلتیدن تام و تمام ملی مذهبی‌ها به ایدئولوژی مسلط می‌شود.
با این وصف ملی مذهبی‌ها گروه سیاسی‌ای به‌شمار می‌آیند که بالقوه می‌توانند در صورت نزدیک شدن فروپاشی در میان بخشی از گروههای اجتماعی که در شرایط فعلی با اصلاح‌طلبی مذهبی نزدیکند و نیز گروههای مذهبی‌ای که به محافظه‌کاران نزدیک بوده‌اند ولی پیوندهاشان لرزان شده است، به آلترناتیوی سیاسی- ایدئولوژیک تبدیل شوند. در چنین شرایطی، پاکدستی این گروه می‌تواند به عامل جذابیت‌شان نزد گروههای دیگری از طبقه متوسط نیز تبدیل شود.
به این ترتیب ملی مذهبی‌ها با وجود این که به هیچ رو رویه‌ای انقلابی در دستور ندارند در شرایط عود وضعیت انقلابی ممکن است آلترناتیوی باشند که روند ریزش لایه‌های چسبیده به حاکمیت را تسریع کنند خصوصاً که با همه «اصلاح‌طلبی»شان، در تمام سال‌های پس از انقلاب عناصری از اعتراض و مقاومت را حفظ کردند؛ اعتبار اخلاقی آنها علاوه بر پاکدستی‌شان به همین اعتراض و مقاومت برمی‌گردد. اعتصاب غذای هدی صابر و امیر خسرو دلیرثانی در اعتراض به قتل هاله سحابی جلوه‌ای پررنگ از همین مقاومت و اعتراض است.
به این ترتیب قتل و حذف حساب شده نسل میانی ملی مذهبی‌ها پس از درگذشت مهندس سحابی را می‌توان بخشی حساب شده از سرکوب جمهوری اسلامی دانست؛ سرکوبی برای به جا گذاشتن زمین سوخته در ارض سیاست. با از بین بردن گروهی دیرپا از مخالفان که ممکن است در شرایط بحرانی‌تر خواسته یا ناخواسته به تشکلی مورد رجوع از سوی بخشی از گروههای اجتماعی تأثیر گذار تبدیل شوند، حاکمیت می‌خواهد امکانات تغییر خود را از میان بردارد.
امروز شاید هیچ‌کس بهتر از خود حاکمان به بحرانی که سرتاپای موجودیت جمهوری اسلامی را فراگرفته واقف نیست پس باید راه‌های ممکنی را که چنین حاکمیت بی‌شرمی برای تداوم ثانیه‌های وجود بی‌قدرش طی می‌کند جدی بگیریم.
بازی حذف مخالفان برای بی‌بدیل کردن موجودیت سیاسی خود، سیاستی است که در شرایط بحرانی می‌تواند به سادگی به عکس خود تبدیل شود؛ موقعیت انقلابی هنوز رخ نداده است و در آن زمان که فرابرسد همه این تمهیدات کثیف ممکن است چونان زخمهای کهنه‌ای باشند که ما را از رفتن بازنمی‌دارند ولی خاطره‌شان تصمیم به تغییر بنیادین را بی‌بازگشت می‌کند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر