The Obama administration is adding eight Iranian officials to a financial blacklist for what the administration says were their roles in human rights violations following the disputed June 2009 presidential election.
The Treasury and State departments jointly announced on Wednesday that the sanctions order had been signed by President Barack Obama.
The order blocks any assets in the U.S. held by the eight Iranians and prohibits Americans from doing business with them.
Among the eight Iranians is Mohammad Ali Jafari, commander of the Islamic Revolutionary Guard Corp.
The administration said that forces under his command participated in beatings, murder and arbitrary arrests of peaceful protesters in the aftermath of the Iranian election.
The White House has issued an accompanying statement:
“As the president noted in his recent address to the United Nations General Assembly, human rights are a matter of moral and pragmatic necessity for the United States. The United States will always stand with those in Iran who aspire to have their voices heard. We will be a voice for those aspirations that are universal, and we continue to call upon the Iranian government to respect the rights of its people….This order provides the United States with new tools to target human rights abuses engaged in by officials of the government of Iran.”
In addition to Jafari, the individuals targeted are:
Sadeq Mahsouli, the current Minister of Welfare and Security
Gholam-Hossein Mohseni-Ejei, former Minister of Interior and now Iran Prosecutor-General
Saeed Mortazavi, former Tehran Prosecutor General and now a Presidential aide
Heydar Moslehi, Minister of Intelligence
Mostafa Mohammad Najjar, Minister of Interior
Ahmad-Reza Radan, deputy chief of Iran’s National Police
Hossein Taeb, former commander of the Basij commander and current deputy commander for Intelligence for the Revolutionary Guard
sources: AP, Enduring America
Iran is at the heart of the Middle East conflict and any settlement with the Palestinians could take decades to cement, Israel’s hardline foreign minister Avigdor Lieberman said Tuesday.
He told the UN General Assembly that Iran, through its links with militant groups, could “foil” any peace accord with the Palestinians, or with neighboring Lebanon.
“The Iran issue must be resolved” before there can be an agreement with the Palestinians, said the minister, who is a key coalition ally of Prime Minister Benjamin Netanyahu.
Lieberman made no mention of the end of the Israeli moratorium on settlement building in the West Bank. He said simply that Israel is “ready for a fair solution and we are ready to cooperate with the international community.”
He focused his address to the UN ministerial session on Iran and “the utter lack of confidence” between Israelis and Palestinians.
Lieberman said it was “completely irresponsible” to suggest that the decades old Israel-Palestinian conflict “prevents a determined international front against Iran” and its nuclear drive.
“In truth, the connection between Iran and the Israeli-Palestinian conflict is precisely reversed. Iran can exist without Hamas, Islamic Jihad and Hezbollah, but the terrorist organizations cannot exist without Iran,” he declared. “Relying on these proxies, Iran can at any given time foil any agreement between Israel and the Palestinians or with Lebanon. Thus, in searching for a durable agreement with the Palestinians, one which will deal with the true roots of the conflict and which will endure for many years, one must understand that first, the Iranian issue must be resolved. One must deal first with the root of the problem and not its symptoms.”
Israeli leaders regularly joust on the diplomatic stage against Iran’s President Mahmoud Ahmadinejad, but the comments have become sharper in recent months as the international campaign against Iran’s nuclear programme has toughened.
Ahmadinejad said in New York last week that there would be war with “no limits” if there was a US-backed Israeli strike on Iran’s nuclear facilities. Lieberman, whose comments also regularly attract controversy, said the “emotional” and “practical” problems between Israelis and Palestinians meant there has to be a two-stage peace settlement. “The emotional problems are first and foremost the utter lack of confidence between the sides and issues such as Jerusalem, recognition of Israel as the nation-state of the Jewish People and refugees. Under these conditions, we should focus on coming up with a long-term intermediate agreement, something that could take a few decades. We need to raise an entire new generation that will have mutual trust and will not be influenced by incitement and extremist messages.”
source: AFP
An Iranian court sentenced the founder of one of the first Farsi-language blogs, credited with sparking the boom in Iranian reform bloggers, to more than 19 years in prison for his writings, a news web site reported on Tuesday.
Iranian-Canadian Hossein Derakhshan, 35, was a controversial figure among Iran’s blogging community. Writing his blog from Canada, he was initially a critic of Iran’s clerical leadership, and in 2006 he visited Israel — Iran’s archenemy — saying he wanted to act as a bridge between the two countries’ peoples.
But he later became a vocal supporter of hard-line President Mahmoud Ahmadinejad, praising him for standing up to the West and criticizing regime opponents. Derakhshan then visited Iran in 2008 and was arrested. Over the next two years, he was often held without communication with family or lawyers, according to rights groups.
Paris-based advocacy group Reporters Without Borders said in a statement that “never has such a tough sentence been handed to a blogger in Iran.”
“This case, fabricated from start to finish, shows that part of the regime wants to make Hossein Derakhshan into an example.”
The group’s statement said Derakhshan was paying the price for “internal rivalries and struggles for influence inside the regime. We ask Mahmoud Ahmadinejad to intervene personally to free him as soon as possible.”
Mashreghnews.ir, which is close to Iran’s presidential office, reported on Tuesday that Derakhshan was convicted on charges of cooperation with hostile countries — a reference to the Israel visit — spreading propaganda against the ruling establishment, promotion of counterrevolutionary groups and insulting Islamic thought and religious figures.
The court sentenced him to 19 1/2 years in prison, the report said, adding that Derakhshan can appeal. It was unclear if he would benefit from time served.
Derakhshan helped ignite blogging in Iran by posting simple instructions online on how to create sites in Farsi in 2001. The flourishing of blogs by Iranians at home and abroad that resulted gave the country’s reform movement an online platform that has helped it survive heavy crackdowns at home — though authorities tried to block many, including Derakhshan’s.
His later embrace of Ahmadinejad angered many reform bloggers. Before returning to Iran, Derakhshan on his blog dismissed worries he could be arrested for his previous writings.
source: AP
A US Government website posts an interview with Philo Dibble, the new Deputy Assistant Secretary of State for Iranian Affairs.
Dibble succeeds John Limbert, who was a hostage in the US Embassy in 1979 and met the current Supreme Leader at that time, spoke Persian fluently, and knew most of the key players in Tehran. Limbert resigned this summer, possibly in frustration over the development of US policy towards Tehran. While Dibble has extensive experience in the Middle East in his 30-year career, he has no apparent specialist expertise on Iran.
About the sanctions imposed on Iran, Dibble says: “I would say two things: first of all, that the parlous state of Iran's economy is due mainly to the mismanagement by the Iranian government, to the various distortions introduced through the subsidy system, to various other monopolies like the bonyads [supposedly charitable foundations with enormous economic power] and other similar distortions. That's one thing, and that's the main thing. The second thing I would say is that the sanctions have never been aimed at imposing any kind of suffering on the Iranian people. In fact, they were very carefully crafted to target either nonproliferation or counterterrorism or certain elements of the leadership, and not — specifically not — the broader population. So that if the Iranian government chooses to point to the sanctions as causing the suffering, well, that's not very surprising. But the Iranian people need to have no illusions, and I suspect they don't, about what is causing their current economic difficulty.”
You can read the complete interview here.
source: Enduring America
Iran’s state TV says a court has ordered the dissolution of two major pro-reform political parties.
Judiciary spokesman Gholam Hossein Mohseni Ejehi said Monday that a court had dissolved the Islamic Iran Participation Front and the Islamic Revolution Mujahedin Organization at the request of the Interior Ministry.
He did not say when the court decision was made. Earlier this year, the Interior Ministry suspended both parties’ activities.
Since the disputed June 20009 re-election of President Mahmoud Ahmadinejad, courts have tried hundreds of political activists and figures, including members of these parties, for their role in the postelection turmoil.
Both parties supported reformist Mir Hossein Mousavi, who said Ahmadinejad won the election through fraud.
source: AP
علیاصغر حاجسیدجوادی، حقوقدان و فعال سیاسی، در هشتاد سالگی و در تبعید، همچنان با نگرانی به ایران مینگرد و به دنبال راههای برونرفت از بحران است.
وی به علت نوشتن نامهای سرگشاده خطاب به محمدرضا شاه پهلوی و انتقاد از روند رو به دیکتاتوری او، ممنوع القلم شد و به زندان رفت. حاجسیدجوادی در اولین بهار پس از انقلاب در مقالهای بهنام «صدای فاشیسم»، از مشاهدات خود مبنی بر دور شدن از آرمانهای انقلاب در همان روزهای اول نوشته و چنین آورده است «جاذبه قدرت، مایه اتخاذ روشهای مخالف با آزادی است» و در ادامه ضمن اشاره به احساسات ساده و شخصیتگرا خاطر نشان کرده است «چگونه است که اجازه دهند با تکیه بر احساسات ساده و استفاده از اذهانی که به خاطر هزاران سال اختناق و سکوت به پرستش شخصیت و تکیهگاههای عاطفی در قضاوتهای سیاسی و اجتماعی خو کردهاند، بهنام مذهب و اسلام مردم را به صورت گوسفندانی مطیع و آرام به یک آبشخور ببرند؟». وی در پایان مقاله با تاکید بر لزوم شکستن سکوت عنوان کرده است «مماشات، سکوت، محافظهکاری و پرهیز از درگیری برای جلوگیری از ترقی هنگامی ضروری است که نیروهای جامعه به حرکت طبیعی و آگانه خود به سوی هدفهای انقلابی ادامه دهد».
در پاریس و به میزبانی وی، به گفتوگو در خصوص جبهه ملی و آزمون عملی شده جمع شدن اقشار مختلف زیر یک پرچم نشستیم؛ در خانهای صمیمی و گرم و دیوارهایی مملو از عکسهای خانوادگی و میزی پر از شکلات. آنچه میخوانید بخشهایی از تاریخ است که امروز نیاز به بازخوانی آن داریم.
شما را از ناظران تاریخ جبهه ملی در دهه 30 و 40 و 50 میدانند که میتوانید این دوره را هم گزارش و هم تحلیل کنید؛ بنابر گزارشهای تاریخی، جبهه ملی یکی از برجستهترین جبهههایی بود که توانست افکار مختلف و متنوعی را تحت این نام و با انگیزه مشترک اعتراض به استبداد و تلاش برای آزادی در خود جمع کند، دهها سال بعد فعالان سیاسی دیگری آمدند تا با نامهای دیگری همین تجربه را تکرار کنند و با مهار استبداد به آزادی و قانون برسند و خصوصا در یک سال اخیر تلاش میشود تا جبههای شامل گروههای مختلف به وجود بیاید و مبارزه و فعالیت کند؛ اما از همین حالا نشانههایی پیداست که نمیتوان طیفهای مختلف مثلا مذهبی و سکولار را در یک جبهه جمع کرد. به نظر شما ویژگیهای آن تجربه و آفتهایش چه بود؟ آیا قابل تکرار است؟ آیا تکرارش راهگشاست؟
مساله مشترکات است؛ باید برگردیم به فلسفه انقلاب مشروطیت. متاسفانه یا خوشبختانه باید به عقب بازگشت کرد؛ وقتی که پدران ما انقلاب کردند مدل قانون اساسی مشروطیت مدل مدرن بود و در آن مدل یک چیز وجود داشت که به اقتضای روزگار هنوز حل نشده بود و آن، مسالهی مذهب بود. البته در آنجا ساختار نظام سیاسی ایران برای اولین بار دولت مدرن بود؛ یعنی ساختارها و تفکیک قواها صورت گرفته بود و در نتیجه در این دولت، شاه مسئولیت نداشت.
اما محتوای این قانون؛ ما یک مرز عمومی و یک مرز خصوصی داریم یعنی حق عمومی و حق خصوصی. حقوق عمومی یعنی این که ما توافق میکنیم بر این که در موارد اختلاف بر سر هم نزنیم، اختلاف را مطرح کنیم و بعد به بحث مینشینیم.
اینها آمدند این حق عمومی را در قانون اساسی مشروطیت گذاشتند. حقوق عمومی برای حرکت جامعه به معنای آزادی مطبوعات یا آزادی انتخابات است که گذاشتند. آزادی اجتماعات و احزاب را گنجاندند، آزادی عقاید (با مراعات اسلام)؛ آزادی نظر و عقیده و بیان و تمام این ها مشترکات حق عمومی انسان است که تمام حرکتهای دنیا از اینجا حرکت میکند مثل فرانسه. اما 100 سال که از این انقلاب گذشته و ما هنوز به این حقوق مشترک نرسیدیم. وقتی که این دو مساله را جدا کردیم میرسیم به این که جبهه ملی چگونه تشکیل شد.
وقتی ملی شدن نفت در آن موقع مطرح شد عوامل مختلف و آدمهای مختلف و گروههای مختلف موافق بودند و یک ملت متکثر برای این که خاطره و حافظهای از انگلیس داشتند چیز زیادی از حضور انگلیس در این عرصه نمیدانست.
اگر بخواهیم این قضیه را بشکافیم باید خیلی به عقب برگردیم؛ یعنی باید برگردیم به جایی که این قضیه، نهادی نشده بود. به عدد 5 تا انگشتان یک دست هم، شرکت انگلیسی، جوان ایرانی را نمیبرد که آموزش بدهد؛ من کلاس 8 متوسطه بودم، یک آقایی از 53 نفر تودهایهای زمان شاه، آقای مرتضی رضوی بود که از توده در آمده بود و معلم شده بود و صحبت شرکت ملی نفت را مطرح کرد و گفت میدانید که شرکت ملی نفت اسم دیگرش چیست؟ و گفت: بریتیش پترولیوم است. یعنی ما و جامعه نمیدانستیم؛ این جامعه به شکلی بود که دو سیستم آموزش و پرورش داشت که البته امروز نتیجهاش را میبینیم. مثلا دولت احمدی نژاد که برگرفته از تفکر ولایت فقیه نیست؛ او تفکر دانشجویی دارد نه طلبگی؛ دست پرورده سیستم دانشگاه علم و صنعت شاه است نه حوزه!
این آقایان تفکر طلبگی ندارند؛ یعنی دوران حکومت طلبهی فیضیه سپری شده و امروز دوران حکومت طلبهی دانشگاه علم و صنعت است. اینها تمام، حاصل تقلبات و حقه بازیهای دوران پهلوی دانشجویی است چون ما دو سیستم آموزش و پرورش داشتیم.
وقتی رضا شاه آمد به آخوند گفت که سیاست را بگذارید در جیبتان و بروید پی کارتان؛ در نتیجه ما یک وزارت فرهنگ داشتیم به جای آموزش و پرورش که مدارس جدید بود و آقایان آخوندها مدارس و تعلیمات خودشان را داشتند. این بخش اصلا سری به آنها نمیزد انگار آنجا جزو نظام آموزشی مملکت نیست، در حالیکه مدارس جدید از طبقه شهرنشین و متوسط داشتند و حجرههای قدیم، طلبه را از دهات میگرفت.
از دیگر مختصات آن دوران، این بود که دوران آزادی هرج و مرج بود و دوران سازندگی نبود، برای این که نظام رضا شاه مانده بود ولی فضا باز شده بود. چون شاه در ضعیفترین موضع بود و دیکتاتور نشده بود؛ بنا بر این زبانها باز بود و گروههای متفاوتی بر محور منافع خودشان فعالیت میکردند. روزنامهها و انجمنها و حزب ایران بود و حزب توده و حزب میهنپرستان. بازار و آخوندها هم بودند.
در چنین شرایطی بود که به این فکر افتادند از آقایانی که طرفدار ملی شدن نفت بودند یک تشکلی ایجاد کنند. جبهه ملی ایجاد شد. بنا بر این مساله جبهه ملی اما از اول بنایش بر اساس یک سازمان حزبی و تشکیلات پایدار نبود (البته جبهه ملی به معنای کلمه، یعنی تشکیل شده از احزاب مختلف برای رسیدن به هدفهای مشترک و مبارزه برای رسیدن به هدفهای مشترک) که اگر رسیدند متفرق میشوند و هر گروه، حزب خودش را خواهد داشت و این نقطه ضعف نیست و طبیعت است.
ولی درست در شرایط حساسی مثل کودتای 28 مرداد آنها جز سه چهار نفر، کنار دکتر مصدق نیستند؛ این نقطه ضعف نیست؟
وقتی آقای دکتر مصدق آمد به نظر من یک آدم مظلومی بود، چون وقتی که آمد با همین مناسبات، به هرحال قبول کرد نخست وزیری را برای این که دو ماده را انجام دهد که مادر قوانین ما بود: یکی لغو امتیازات خارجی و دیگری قضیهی باز کردن راه مردم به شورای مجلس ملی یعنی نمایندگان واقعی.
وقتی قضیهی دکتر مصدق به وجود آمد این وارد جنگ و جدالی شد با انگلیس و جنگی با دربار و با مالکین مجلس؛ به این فکر افتاد که به عنوان یک نفر نمیشود با این جریان مقابله کرد. در این هیاهوی کلی آقای دکتر مصدق با سوابقی که داشت آمد به عنوان نماینده اول تهران. بعد در طول مجلس بنا بود که در نفت، تجدید قرارداد کنند و ایشان از آنجا مساله امتیاز خصوصی و مساله شرکت نفت انگلیس را پیش کشید و به فکر ملی شدن نفت افتادند.
این رژیم به قله رسیده است و دعوا بین لاریجانی و احمدینژاد است؛ از مشارکتی و اصلاحگرا گذشته و عبور کرده اما در یک جا مانده، در جایی که نمیتواند کودتا بکند. تا الان سعی میکند که یکی یکی اینها را از میدان به در بکند و خسته کند و دور بیاندازد
در همان موقع که دکتر مصدق با آن منزلت تاریخی که داشت آمد، جریان فراکسیون نهضت ملی به روی صحنه آمدند. لایحه تشکیل شد و دولت لایحه میآورد برای تمدید و کابینهها تغییر میکرد و همه بحث و گفتگو میکردند تا آقای جلال امامی معروف پیشنهاد کرد و پذیرفت و لایحه تصویب شد و فراکسیون جبهه ملی تشکیل شد. اما مساله این بود که این آقایان برخواسته از فرهنگ دوران رضا شاه بودند؛ آقای دکتر شایگان حقوق مدنی درس میداد و وکالت هم میکرد و عضو جایی هم نبود، مهندس فریور هم همین طور، بازرگان هم همین طور و کار حزبی و سیاسی نکرده بودند و تشکیلات حزبی نمیدانستند؛ در نتیجه تمرکزی برای این که چه باید کرد و چگونه باید با مشکل روبرو شد و این که انگلیس چه میکند که زیر بار نمیرود و در نتیجه روسیه چه میگوید، هیچ کدام از اینها مطرح نبود و این جبهه بود که میتینگها را پشتیبانی میکرد. شاه هم هنوز به دیکتاتوری نرسیده بود و به عنوان همان شاه بود و مانور میداد و مراسم میرفت و مورد حمایت هم بود و در طول نظام رعیتی، نفوذها برجا بود.
نظام سیاسی بعد از رضا شاه تغییر نکرد؛ حزب توده آمد و جریان تعامل و فکر را مطرح کرد ولی از آزادی گفت و شنود، چهارچوبی درست کرد و گفت اگر وارد اینجا بشوید آدم آزادهای هستید و ضد امپریالیسم و سرمایهداری هستید.
آخوندها هم از حجرهها در آمدند و وارد منبرها شدند و امتیازات هم گرفتند و شرعیات و اذان صبح و دعاها به داخل مدارس آمد و در نتیجه آنها هم پایشان باز شد و جامعه هم بعد از رضاشاهی، دوره نقاهت بعد از استبداد رضا شاه را میگذراند.
آقایان نخبههای جبهه ملی، آدمهای کارشناس و خوب و قانوندار و پروندهخوان و مسلمان و ریشه فکری ضد خرافات بودند اما برای یک موضوع معین دور هم جمع شده بودند.
بعدها که شرایط عوض شد دیگر نبودند؛ شما که جلو بیایید به سی تیر میرسید و وقتی نزاعی در میگیرد در مورد وزارت جنگ و شاه مخالفت میکند و مصدق عقبنشینی میکند و استعفا میدهد، مردم میریزند و ناچارا طرف، عقب مینشیند.
بعد از آن در سال 32 میبینید که استالین میمیرد، یعنی جنگ قدرت در شوروی شروع میشود و بعد کره شمالی و جنوبی متارکه میکنند. ژاندارم آمریکایی یک دفعه وارد تهران میشود و خانم اشرف پهلوی که در زمان مصدق رفته بود، برمیگردد.
تمام این چراغ قرمزها زده میشود اما خبری از جبهه نیست و تنها کسی که در این میان خطر را اعلام کرد آقای خلیل ملکی بود.
منظورم این است که جبهه ملی وجود ندارد و سازمانی نیست و آدمهای وجیه الملة وجود ندارند که مثل ژان پل سارتر بروند سر خیابان و روزنامه بفروشند.
نتیجه این که جبهه ملی وقتی که تمام این مسئلهاش این است که در یک روز معین یا جریان معین حضور داشته باشد، در 28 مرداد دیگر حضور ندارد و نهایتا 4 نفر دور مصدق مانده بودند.
در سخنانتان اشاره داشتید به خلیل ملکی که خطر را احساس و اعلام کرده بود؛ اما قبل از اینکه درباره او از شما بپرسیم باز هم درباره همین تجربه حرف میزنیم. الان در ایران و در یک سال اخیر به نظرتان تکثرگرایی وجود دارد یا نه و اگر هست تا کی دوام دارد؛ یعنی آیا میرسیم به نقطهای که مثل جبهه ملی از هم بپاشد؟
تکثر طبعا همیشه به وجود خواهد آمد. برای این که در واقع جامعه زنده است و از درونش نسلهایی به وجود میآید و اینها ناراضی هستند و قانون ظروف مرتبطه به هم میخورد و اگر بالا به جوش بیاید پائین هم خود به خود میجوشد.
در دوران انقلاب 57 مردم برای همدیگر جا باز میکردند و اگر کسی به دیگری میزد به جای دعوا، در خیابان، همدیگر را میبوسند و بنده که راه میرفتم و مردم رد میشدند سلام میکردند و این محبوبیت مال حین انقلاب است اما این تب تند آیا ادامه پیدا میکند یا نه؟
تکثر هست اما برای یک حرکت و یک جبهه، هدف و مشترکات مهم است. بنا بر این به مشترکات میرسیم؛ تا ما در مشترکاتی که هنوز نداریم ماندهایم، نمیتوانیم توافق کنیم. صد سال است که نداریم، الان هم همین طور است.
حلقه احمدینژاد از اول با تربیت اولیه در نظام آموزشی پهلوی خوب فهمیدند. اینها مشکینی و جنتی نیستند و زبان جدید را بلدند و با دنیا خوب حرف میزنند. مصاحبههایش را ببینید! جواب مصاحبه نمیدهد و جواب را برمیگرداند. این مدرن است و زبان مکالمه را بلد است
چند وقت پیش شنیدم که عبدالله نوری همه مخالفین را دعوت به افطار کرده و این مهم است. من در این سالها دائم پیغامهای تلفنی به برادرم که در نهضت آزادی با خود آقایان بود دادم و اشکالی دارم با امثال کسانی که چوب زیر بغل دیکتاتوری شدند؛ گفتم که احمدینژاد بر سناریوی قبلی حساب کرده و گمان میکرد که بعد از آن تقلب اولش 4 سال باقی ماند، این بار هم میماند و یک مدت شلوغی تحمل میکند و تمام میشود. کاندیدا هم اول غرولند میکند و بعد هم به مردم میگوید شماها به من وکالت ندادید که بگویید من رهبری بودم که فرار کردم؛ شما رای دادید و من هم رفتم منزلم … اما نرفتند!
وقتی آنها به منزل نرفتند پس مردم هم نرفتند و چون نرفتند، سقف رژیم به دلایل مختلفی شکسته شده، پس این دو نیرو (حکومت و مردم) به هم نمیرسند تا آشتی کنند و یک نیروی جدیدی باید وارد بشود. حکومت اجازه راهپیمایی نمیدهد پس به هم نمیرسند. گفتم بیایید وسط و مطالبات 100 ساله را بنویسید.
نگویید ما میخواهیم؛ بگویید برگردیم به ریشهها؛ جرقههایش در همین افطارها شروع میشود، وقتی امضاها مشترک شد، وقتی مردم دیدند که یک گفتار مشترک و حرف مشترک پیش آمد و مطالبات مشترک است، توپ را در میدان حکومت میاندازند؛ٰ زیرا میگویند خشونت و براندازی نمیخواهد. به نظر من این نیرو باید بیاید با امضاهای مشترک؛ این نقطه ضعف در زمان مصدق هم بود. بعد از سی تیر هم همان آقای ملکی و اینها اخطار کردند که یا جبهه ملی را به کمیتههای محلی تبدیل کنید و از این طریق آماده دفاع باشید یا این که برای این مساله راه حل پیدا کنید اما نکردند.
الان هم همین است؛ باید کادرهایی باشند که وسط این دو نیرو باشند؛ گفتم شما که در قدرت بودید و الان هم به سنی رسیدید که حکومت نمیتوانید بکنید. بنا بر این الان میتوانید بگویید که ما نه طالب خشونت هستیم نه براندازی و نه این که آقای موسوی حرف آخر را بزند.
بحران ایران برای اوباما همان بحران بوش نیست. اوباما میگوید من به این ژئوپولتیک احتیاج دارم. من به کسی احتیاج دارم که پشت میز مناظره بنشیند و گفتگو کند.
بوش میگفت شما محور شرید و القاعدهاید؛ الان هر اتفاقی که بیافتد آقایان دقایق را از دست دادهاند.
برگردیم به شخصیت خلیل ملکی که هم در حرفهای شما پررنگ است و هم در تاریخ این برهه؛ چرا؟
خلیل ملکی از این نظر پررنگ است که در میان آن 53 نفر شجاعترین آدم آنها بود. 53 نفر را به عنوان کمونیستی گرفتند در سال 1316. اعتصاب غذا کرد به خاطر محدودیتهای زندان؛ بعد هم ایشان را بردند شلاق زدند. او جزو بورسیههای شیمی آلمان بود و در آنجا هم به خاطر مخالفتهایی که با سرپرستیها کرد برش گرداندند و در تمام زندگی یک معلم شیمی باقی ماند و خصوصیت شخصیاش این بود که فوقالعاده صریح بود، دانش داشت، متفکر بود. در نتیجه در حزب توده وقتی که حزب بود جلسات به اصطلاح پرسش و پاسخ و سخنرانی، پُرترین مجالس وقتی بود که او میآمد و حرف میزد.
وقتی فرقه آذربایجان تشکیل شد و ایشان به عنوان عضو کمیته مرکزی بود تکلیف کردند که به آنجا برود، رفت و گفت: شما اینجا به جای این که عکس ستارخان و باقرخان را بزنید عکس استالین را میزنید؟
یعنی ملکی در واقع از همان موقع فهمید که جریان روسیه رو به انحراف است و وقتی که جریان انشعاب پیش آمد و نارضایتی و نفت پیش آمد و حزب توده شروع کرد به دو دوزه بازی کردن در نتیجه ملکی را پیشنهاد کردند و پذیرفت که جدا بشود اما وقتی جدا شد منتظر بود و فکر میکرد که شوروی با این انشعاب مخالفت نمیکند شاید یک هفتهای طول کشید و وقتی که رادیو مسکو به انشعاب حمله کرد، ملکی فهمید که دستگاه مطبوعاتی حزب توده علیه ملکی شروع شد و چیزی از ملکی باقی نماند.
جای حزب توده، جناح چپ نهضت ملی بود و وقتی که ملکی انشعاب شد از بقایی و زحمتکشان نیروی سوم شد نظر ملکی این بود که شوروی هم یک امپریالیسم است و ما یک چیز دیگری هستیم یعنی سوسیالیست هستیم نه استالینی و در نتیجه اینها خطر را احساس کردند.
جریانی به وجود میآمد (سوسیالیستی) بر ضد آمریکا و استالین و به وسیله حزب توده کوبیده شد. چون ملکی وابسته نیست و مخالف سرمایهداری آمریکا هم هست این یعنی الگویی که ظرفیتی که جامعه ایران تحمل میکند.
وقتی حزب زحمتکشان تشکیل شد، ملکی منزوی و خانهنشین بود. وقتی آقای دکتر بقایی حزب زحمتکشان را تشکیل داد، ایشان هم مترقی و دانشگاهی بود
قبل از ملکی جلال آلاحمد رفت و بعد آمد پیش ملکی و گفت حزبی هست به موازات جبهه ملی و ضد انگلیس پس چرا نشستی؟ ایشان را با بقایی آشنا کرد و ملکی پیوست به حزب زحمتکشان.
ملکی که آمد تودهایهای قدیمی که کنار نشسته بودند مثل مهندس قندهاری و همین آقای حسین ملک، برادر ملکی توی حزب آمدند و جوانهای دانشگاه فنی و حقوق همه آمدند مثل دکتر پیشداد. تمام جوانها و خانمها آمدند و شد حزب روشنفکری ضد آمریکا و سوسیالیست. فریاد حزب توده در آمد که اگر این حزب بگیرد چه خواهد شد؟ و شروع کردند به کوبیدن ملکی. ملکی یک سلسله مقاله در “شاهد” نوشت که صاحب امتیازش مظفر بقایی بود. آقای بقائی رهبر حزب زحمتکشان و نماینده مجلس بود اما بعدها به شاه پیوست.
ملکی میگفت که آینده مال شماست و مال حزب است؛ چون مصدق نه میخواهد شاه را بیاندازد نه حکومت میخواهد بلکه ماموریتی برای خودش و مردم ایران قائل است که به جلو میرود بنابراین حزب میماند. اما بقایی مخالفت کرد و اردوی مردم را ترک کرد و به طرف اردوی شاه رفت؛ ملکی ماند و جوانان، در نتیجه ریختند در حزب و جوانها را انداختند بیرون. وسعت ملکی خیلی بود و در پهنه دولت باید کار میکرد؛ ولی محکوم شد به اداره جوانان. او مثل دکتر مصدق، مظلوم واقع شد. 28 مرداد آقای ملکی را گرفتند و بردند فلک الافلاک. حالا دیگر آقای ملکی کارهای نبود. ماند آنجا یک سال و دو سال بعد. آقای ملکی دچار اشتباه نشد؛ اما ساده دلی او و مسئولیت اجتماعیاش میگفت که گرد و خاک حادثه 28 مرداد خوابیده و حالا اسدالله علم آمده و نور چشمی شاه شده و علم شروع کرد به شکار کردن تودهایهای فاسد سابق مثل آقای رسول پرویزی یا دکتر باهری و جذب کرد و به یاد ملکی افتاد.
ملکی هم گفت بسیار خوب ما میآییم ولی با سیاست کار نداریم؛ کار حزبی میکنیم و برنامههای اجتماعی و کشاورزی و بهداری و سیاسی و غیره را مطالعه و وسائل فراهم میکنیم. برای بحث و گفتگوها و به عنوان برنامه عرضه میکنیم.
نیت خوب و پاک ملکی به تحقق نرسید؛ ملکی را گرفتند و زندان و محاکمه و حقوقش را هم قطع کردند و زنش مدیر مدرسه بود و با حقوق او زندگی میکرد و در حالت نیمه فقر و سختی معیشت فوت کرد در سال 45 یا 46.
اگر خلیل ملکی را به عنوان نماد بدانیم، بعد از تلاشهای مختلف سیاسی، به علم میرسیم. به گمان ملکی گرد و غبار خوابیده و وقتی اسدالله علم دعوتش کرده، ملکی گمان میکند حالا که راهها بسته شده این راه باز را مغتنم میشماریم و اهدافمان را پیش میبریم. حالا از جبهه ملی به جبهه مشارکت میرسیم. در هر دو جبهه هم تنوع فکری است هم حضور روشنفکران و روزنامهنگاران و هم دغدغههای مشترک در برابر استبداد و زندان و ناکامیها. به نظر شما آیا آینده جبهه مشارکت، که امروز اکثر چهرههایش گرفتار زندانند، آینده خلیل ملکی است که حکومت از آنها دعوت میکند و همه راهها را میبندد و آزادشان میکند و اینها از سر سادهدلی میروند همکاری کنند؟ یا دکتر مصدق است که در بلند آوازگی تبعید میشوند و با مظلومیت ادامه پیدا میکنند و در نهایت ما باید تاریخ را تکرار کنیم و یا هیچ کدام نیست و ما با توجه به پتانسیل نیروها و مقتضیات متفاوت در انسداد قرار نمیگیریم؟
من به این نتیجه رسیدم که چون به قول معروف “سنگ اول چون نهد معمار کج” و این حکومت از آغاز بر اساس حذف خودی از ناخودی تشکیل شده ماجرا از جبهه مشارکت گذشته است.
هر کس خواسته برود بالا نگذاشتند. در واقع یک خصوصیت دیگری که رژیم انقلاب داشت این بود که خودش پشت میز رهبری ننشست از کاسترو و لنین ببینید تا غیره.
خمینی 79 ساله بود که آمد ایران و یک ورقه مالیاتی هم نخوانده بود.
این آدم از اول قدرت را با چوب زیر بغلها مثل بازرگان و کادرهای آگاه به دست گرفت اما با گروه و فکر خودش و از اینها که بینیاز شد آنها را انداخت دور و در قدرتهای مافیایی و غنائم افتاد. کسانی که از اول با ارمان انقلابی مثل حجاریان و اینها بودند یکی یکی به هر مناسبتی رفتند و انقلاب شد مرغی که پرهای خودش را کند.
من 29 سال است که از ایران دور هستم و اطلاعات نزدیک شما را هم ندارم و حدس میزنم که الان این آقایان سناریوشان این است که با حکومت شبه فاشیستی بقیه را هم دور بیاندازند چون در این حلقه نه اخلاقی وجود دارد و نه دینی.
حلقه احمدینژاد از اول با تربیت اولیه در نظام آموزشی پهلوی خوب فهمیدند. اینها مشکینی و جنتی نیستند و زبان جدید را بلدند و با دنیا خوب حرف میزنند. مصاحبههایش را ببینید! جواب مصاحبه نمیدهد و جواب را برمیگرداند. این مدرن است و زبان مکالمه را بلد است.
من اینطور میبینم که این رژیم به قله رسیده است و دعوا بین لاریجانی و احمدینژاد است؛ از مشارکتی و اصلاحگرا گذشته و عبور کرده اما در یک جا مانده، در جایی که نمیتواند کودتا بکند. تا الان سعی میکند که یکی یکی اینها را از میدان به در بکند و خسته کند و دور بیاندازد.
البته پشت غرب هم از رژیم برداشته شده و به جایی رسیدند که ما به این مملکت احتیاج داریم نه به اعلیحضرت. اعلیحضرت، مرداد 32 را با بهمن 57 اشتباه کرده بود و این همه سال فکر میکرد که نفت مطرح است نه چیز دیگر. در نتیجه گفتند که این نمیتواند و او را انداختند؛ اما من به این نتیجه رسیدهام که الان غرب این رژیم را نمیخواهد و در این آزمونهای 30 ساله به این نتیجه رسیده که با این رژیم نمیتواند کنار بیاید.
این رژیم یک ویرانگر است و پول میگیرد و بیحساب خرج میکند. در نتیجه فقط میتوانم بگویم که این برخورد آخر بین دولت و ملت است و به قدری نوکش تیز شده که مصالحهای وجود نخواهد داشت.
محسنی اژهای اعلام کرد که دادگاه حزب مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب را منحل کرده و آنها فعلا حق فعالیت سیاسی ندارند. وی گفت که دو کاندیدای معترض انتخابات ریاست جمهوری باید توبه کنند و در غیراینصورت محاکمه خواهند شد.
غلامحسین محسنی اژهای، سخنگوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی در نخستین نشست خبری و مطبوعاتی خود، نظر قوه قضائیه را دربارهی مجموعهای از مسائل حاد قضایی و سیاسی ایران اعلام کرد.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، اژهای در پاسخ به پرسشی در مورد خبر انحلال حزب مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی با حکم دادگاه گفت: «بله، کمیسیون ماده ۱۰ احزاب پروانه فعالیت این دو حزب را متوقف کرده و اعلام کرده که آنها حق فعالیت سیاسی ندارند.»
سخنگوی قوهی قضائیه افزود که در ماده ۱۶ قانون احزاب بندهای مختلفی در مورد جرایم احزاب وجود دارد که طبق ماده ۱۷ همان قانون نیز کمیسیون ماده ده احزاب نسبت به توقیف موقت حزبی که مرتکب آن جرایم شده باشد، تصمیم میگیرد.
محسنی اژهای که دادستانی کل کشور را نیز برعهده دارد، در مورد رعایت آئیندادرسی و حضور هیات منصفه در مراحل رسیدگی به اتهامات این احزاب اظهار داشت: «هیات منصفه برای رسیدگی به جرایم مطبوعاتی در قانون مطبوعات پیشبینی شده است، اما از آنجا که تاکنون جرایم سیاسی در قانون تعریف نشده است، قانونی برای ضرورت رسیدگی با حضور هیات منصفه در این زمینه را نداریم.»
سخنگوی قوهقضائیه در مورد لغو مجوز یا توقیف برخی از نشریات در هیات نظارت بر مطبوعات و رد نظر هیات مذکور در دادگاهها را امری بدیهی دانست و افزود که این به معنای اختلاف برداشت از قانون نیست. وی توضیح داد که عکس این نیز صادق است: «ممکن است تشخیص هیات نظارت وقوع خلاف و جرمی باشد، اما دادگاه با بررسیها و شنیدن دفاعیات متهم ارکان سهگانه جرم را محرز ندانسته و آن فرد یا رسانه را تبرئه کند. این امری معمولی است.»
محسنی اژهای در مورد حکم اعدام سکینه محمدیآشتیانی گفت: «در مورد سکینه محمدی حکم صادر شده و مراحل باید طی شود اما سکینه محمدی پیش از محکوم بودن به زنای محصنه، محکوم به قتل نفس است و باید بدانیم که در جایی که حقالناس باشد، اجرای آن حکم بر دیگر احکام ارجحیت دارد و در مورد این پرونده حکم قصاص ارجحیت دارد.»
باید اشاره کرد که بر اساس اظهارات محمد مصطفایی، وکیل مدافع خانم محمدی آشتیانی، موکل او از اتهام قتل نفس تبرئه شده است.
خبرنگار شبکه پرستیوی به اظهارات محمود احمدینژاد در مورد حکم سنگسار سکینه محمدی اشاره کرد. احمدینژاد طی یک مصاحبه در نیویورک گفته بود، چنین حکمی در مورد سکینه آشتیانی مطرح نبوده است.
سخنگوی قوه قضائیه در مورد صحت اظهارات احمدینژاد گفت «قاضی در صدور حکم خود مستقل است زیرا دستگاه قضایی برخلاف سایر دستگاهها، اینگونه نیست که دستوری از بالا به پایین صادر و اجرا شود.»
اژهای افزود که قوهقضائیه «به هیچ وجه نسبت به قوانین الهی و اسلامی در برابر جوسازیها» کوتاه نمیآید. وی گفت که مراحل رسیدگی به این پرونده به اتمام نرسیده است.
دادستان کل کشور و سخنگوی قوه قضائیه بی آنکه نامی از افراد ببرد به جایگاه دو کاندیدای معترض انتخابات ریاست جمهوری، میرحسین موسوی و مهدی کروبی اشاره کرد. وی در پاسخ به پرسشی در این زمینه گفت: «حقیقتا برخی از افراد که امروز از آنها بهعنوان “سران فتنه” یاد میشود، ظلم بزرگی به نظام و به مردم کشورمان کرده و خدمت والایی را به دشمنان قسم خورده کشور انجام دادهاند.»
محسنی اژهای تصریح کرد:«اگر آنها متنبه نشوند، توبه نکنند و از موضع خود بازنگردند حتما باید مجازات شوند.» سخنگوی قوه قضائیه افزود: «اگر سران فتنه ظلم به نظام را جبران کنند، بحث دیگری است.»
سخنگوی قوه قضائیه در مورد صحت اظهارات امام جمعه موقت تهران مبنی بر اینکه میرحسین موسوی و مهدی کروبی کمکهای خارجی دریافت کردهاند، اظهار داشت: «در این مورد بعضا مقامات امنیتی مصاحبه کرده و اعلام کردند که حتی مبالغی بیشتر از آنچه عنوان شده گرفتهاند. اما اینها گفتارهای بیرونی است و باید در محکمه رسیدگی شود تا بتوان قاطعانه اظهارنظر کرد.»
بر اساس گزارش های منتشر شده در ایران ارزش ارزهای خارجی جهش ناگهانی کرده به طوریکه بهای دلار آمریکا از ۱۱۱۰ تومان هم فراتر رفته است.
خبرگزاری مهر روز دوشنبه از خیابان فردوسی تهران که مرکز بسیاری از ارز فروشان است گزارش کرده است: “بازار ارز و سکه حال و هوای دیگر دارد و صرافی ها نیز از این وضعیت سردرگم شده اند.”
گفته می شود بدنبال افزایش لحظه ای قیمت دلار برخی صرافی ها تابلوی قیمت ارزهای خارجی را برداشته اند.
این گزارش ها حاکی از آن است که قیمت دلار از ۱۱۱۰ تومان گذشته و یورو و پوند بریتانیا نیز به ترتیب به بهای ۱۴۷۰ و ۱۷۳۰ تومان فروخته می شود.
این در حالیست که قیمت بانکی دلار آمریکا ۱۰۲۶ تومان، یورو ۱۳۸۱ و پوند بریتانیا ۱۶۲۳ تومان اعلام شده است.
خبرگزاری مهر می گوید فعالان بازار ارز احتمال می دهند بانک مرزی برای کنترل و پایین آوردن بهای ارزهای خارجی وارد عمل شود.
این در حالیست که بهای سکه نیز در ایران افزایش یافته است.
خبرگزاری های ایران می گویند در پی تعطیلی بازار طلا فروشان تهران و اعتراض کسبه این بازار به نحوه دریافت مالیات بر ارزش افزوده، قیمت سکه افزایش قابل توجهی یافته است و برخی مغازه ها از خرید یا فروش سکه خودداری می کنند.
خبرگزاری فارس گفته است قیمت هر سکه بهار آزادی طرح جدید روز دوشنبه ۳۳۸ هزار تومان معامله شد. اما خبرگزاری مهر بهای سکه طرح جدید را ۳۳۶ هزار تومان گزارش کرده است. این در حالیست که گفته می شود بهای این سکه روز یکشنبه ۳۲۸ هزار تومان بوده است.
همچنین گزارش شده است که سکه قدیم در بازار به سختی یافت می شود و برخی مغازه ها آن را به ۳۶۵ هزار تومان می فروشند.
خبرگزاری ایلنا گزارش کرده است که اعتراضات طلافروشان به بعضی شهرستانهای دیگر هم کشیده شده است.
مهدی کروبی، از رهبران مخالفان دولت، در پیامی به مناسبت بازگشایی دانشگاههای ایران اعلام کرد که دانشگاه همیشه زنده است و هیچ کسی نمی تواند آن را با خاک یکسان کند.
به گزارش رادیو فردا، اشاره آقای کروبی به سخنان کامران دانشجو، وزیر علوم، تحقیقات و فن آوری، بود که گفته بو که مردم ایران، دانشجویان، اساتید و کارکنان دانشگاه، دانشگاههای مخالف فرهنگ بسیجی را با خاک یکسان میکنند.
مهدی کروبی اینگونه سخنان را ناشی از بیتجربگی در عرصه مدیریت نوین دانست و ابراز امیدواری کرد که چنین صحبتهایی تکرار نشود.
آقای کروبی در پیام خود با اشاره به مطالبات دانشجویان گفت که این مطالبات نباید بیپاسخ بماند و انباشته شود و اضافه کرد: «فضای سیاسی دانشگاه ها باید چنان باشد که دانشجویان بتوانند مطالبات خود را آزادانه در میزگردها و تشکیل جلسات مطرح کنند.»
وی در این ارتباط به فشارهای سیاسی و امنیتی علیه دانشجویان اشاره کرد و گفت: «سالی که گذشت، سالی سخت و پر فراز و نشیب برای همه بود و متأسفانه جامعه دانشگاهی هزینههای گزافی را پرداخت و در این میان، دانشجویان در کنار سایر مردم مورد بیشترین آماج و هجمه های سیاسی قرار گرفتند.»
آقای کروبی همچنین ابراز امیدواری کرد که در سال تحصیلی جدید، با حذف نگاه امنیتی به دانشگاه و اتخاذ رویکردی منطقی و متناسب محیط دانشگاهی و با بهرهگیری از سعه صدر توسط مسئولین، هر چه زودتر دانشجویان محروم از تحصیل به دانشگاه بازگردند و دانشجویان زندانی آزاد شوند.
به گفته منابع دانشجویی، در حال حاضر شمار زیادی از فعالان دانشجویی به اتهام های امنیتی زندانی هستند. از جمله این فعالان دانشجوی زندانی، بهاره هدایت، میلاد اسدی، مجید توکلی، ضیا نبوی، علی ملیحی، مهدیه گلرو، مجید دری، یاسر ترکمن، نیما نحوی، علی پرویز، کوهیار گودرزی، ارسلان ابدی، محمد پورعبدالله و سینا گلچین هستند.
در همین حال، شورای تهران دفتر تحکیم وحدت، بزرگترین تشکل دانشجویی مخالف دولت، در بیانیهای، از لزوم تدوین مدلهای جدید فعالیت دانشجویی در سال تحصیلی پیش رو سخن گفت و نوشت: «غالب دانشجویان که همواره ظرف فعالیتهای سیاسی- اجتماعی خود را فضای علنی دانشگاه و تحت شعارها و مطالبات مشخصی تعریف کرده بودند، در حال بازتعریف و اتخاذ استراتژی های جدید برای فعالیت هستند.»
دفتر تحکیم وحدت با اشاره به فشارهای نهادهای امنیتی و نظامی بر جنبش دانشجویی افزود: «در صورت تداوم سیاست سرکوب از طرف حاکمیت، فعالیتهای دانشجویی در شکل و قالبهای گذشته، کمتر قابل اتکا است و نقش و جایگاه تشکلهای شناسنامهدار در فعالیتهای دانشجویی نیازمند بازنگری است.»
این تشکل دانشجویی در عین حال، در خصوص جنبش سبز در ایران نوشت که این جنبش در پی سرکوبهای شدید دچار سکوت شده است، اما این تشکل دانشجویی بر این باور است که این سکوت به معنای سکون و فقدان و نابودی این جنبش نیست.
در بیانیه دفتر تحکیم وحدت تأکید شده است که «جنبش سبز که زاییده مطالبه همگانی است، با سرکوب از بین نمیرود و تا آن مطالبات پابرجاست، جنبش سبز مردم ایران نیز زنده است و به حیات خود ادامه میدهد».
این تشکل دانشجویی البته اشاره کرده است که «جنبش سبز امروز نسبت به روزهای نخستین پس از انتخابات، در بعضی شئون به علل مختلف تضعیف شده است» و به همین دلیل از خبرگان و روشنفکران همراه این جنبش خواست که دست به بازنگری و بازسازی ساختارها و استراتژی آن بزنند و در پی خلق شیوههای نو جهت ایجاد پیوند با اقشار مختلف جامعه باشند.
سخت است که در ایران زندگی کنی و بخواهی قد بکشی، بزرگ شوی و ببالی. از بدو تولد بعد از اینکه اذان در گوشت خواندند مدام یک کلمه است که تکرار میشود: «نمیتوانی». زندگی در ایران شبیه روییدن نهالی است که مدام با تهدید ضربههای تبر روبروست و مدام تنهاش گره میخورد تا بخواهد رشد کند و رو به بالا برود. پدر آدم در میآید تا بخواهد به آن چه که میخواهد برسد و اغلب هم نمیرسد. در میانههای راه طاقتاش طاق میشود، برگهایش زرد میشود، میریزد و خشک و بیبر به آسمان زل میزند.
امکان ندارد که شما به ادارهای، سازمانی، موسسهای، جایی سر بزنی و بگویی خانم، آقا شما از کارتان راضی هستید؟ و آنها هم بگویند بله. امکان ندارد که شما در چشمهایشان نگاه کنی و افسوس را نبینی. مسئول آموزش دانشگاه دوست داشته که جهانگرد شود، اما بچهدار شده. بقال سر کوچه میخواسته درسش را ادامه بدهد اما پدرش نگذاشته. -مدیر یک شرکت موفق را میبینی که می گوید از بچگی دوست داشته پیانو بزند، اما در شهر کوچکشان موسیقی حرام بوده .فلانی مشکل سیاسی داشته، آن یکی قرض بالا آورده، دیگری شوهرش نگذاشته و هزاران دلیل دیگر. خیلی کم هستند کسانی که سینهشان را جلو بدهند و با افتخار بگویند بله من کارم را دوست دارم. من عاشق شغلم هستم.
بله، حکایت عاشقی است و عاشقی از نوع کلاسیکش. نه عشقهای امروزی که به سرعت فتیلهی عمرشان پائین کشیده میشود. باید عاشق باشی و چشمهایت را ببندی و تیشه را دست بگیری و فرهادوار سراغ بیستون بروی. باید عشق به آن کار در دلت تنوره بکشد. باید از اولش فکر کنی که هزار و یک نمیشود سر راهت سبز خواهد شد. هزار و یک نه. باید راهها را یادبگیری و مهمتر از همه اینکه از کجاها رد نشوی. راجع به چه چیزهایی حرف نزنی. اصلا فکر چه چیزهایی را از سرت بیرون کنی. اگر مثلا دختر باشی و نهایتا اینکه مدام تیشه بزنی و نه به بیستون فکر کنی و نه نتیجهی کار و فقط تیشه بزنی و شیرین را صدا کنی.
اگر کسی در جهان سوم بتواند همهی موانع را پشت سر بگذارد، معمولا انسان جامعالاطرافی است که در چند بُعد با سرنوشت مبارزه کرده و زخم برداشته و در نهایت سربلند کرده است
حکایت من هم حکایت جوانک عاشقی است که وقتی در خیابانها راه میرود و میان جمعیت می لولد. وقتی در خانه نشسته است و دارد کتاب میخواند. وقتی که دانشگاه میرود و اعتراض میکند مدام یک چیز در ذهنش تکرار میشود. مدام به یک چیز فکر میکند و بعد با تردید از خودش میپرسد: آیا میتوانم؟
باورنکردنی است. شما در ایران باید همیشه انتظار داشته باشید که چیزهای عجیب ببینید. مثلا سوار تاکسی شوید و با راننده تاکسی گرم بگیرید و صحبتتان کرک بیاندازد و تعجب کنی از حجم اطلاعاتی که دارد و بعد بپرسی جساراتا شما تحصیلاتتان چیست؟ و بعد او جواب بدهد من استاد دانشگاه بودهام و اخراجم کردهاند. مجبورم که مسافرکشی بکنم یا اینکه مثلا به سفر بروی در روستایی دور افتاده صدای نی لبکی بشنوی به سمت صدا بروی و ببینی چوپانی دارد برای گوسفندهایش نی میزند. با او صحبت بکنی و ببینی که به تمام دستگاههای موسیقی ایرانی مسلط است حتی چند اجرا در پایتخت داشته است؛ ولی مجبور است برای امرار معاش چوپانی کند. اینها داستان نیست متعلق به گذشتهها هم نیست، من خودم با چشمهایم دیدهام.
هیچ وقت یادم نمیرود نه سالم بود. کلاس سوم دبستان از مدرسه به خانه برمیگشتم. همیشه مسیرم را طوری انتخاب میکردم که از کنار کتابفروشی مورد علاقهام رد بشوم تا بتوانم به فروشنده سلامی بکنم و به ویترین کتابها هم نگاهی بیاندازم. همینطور که وسایلم را بغل کرده بودم و داشتم راه میرفتم جلوی کتابفروشی رسیدم. داشتم به کتابها نگاه میکردم که ناگهان درونم گرم شد. انگار که آتشم زده باشند. سرم داغ شده بود و یک فکر مدام در سرم میچرخید: «باید بنویسم». این فکر از آن روز مثل یک خوره به جانم افتاده و دیگر رهایم نکرده است. خانه که رسیدم به سرعت سراغ دفتر خاطراتم رفتم (مدتها بود که خاطرات روزانه را مینوشتم) صفحهها را ورق زدم تا به یک صفحهی سفید رسیدم. تاریخ زدم و بالای کاغذ، درشت نوشتم: داستان شماره یک. اتفاقاتی را که آن روز برایم در مدرسه افتاده بود خامدستانه روی کاغذ آوردم و بعد با اشتیاق زیاد پیش مادرم بردم و گفتم: مامان یک داستان نوشتهام. مادرم که هیجان زده شده بود یا حداقل اینطور نشان میداد گفت راست میگویی؟ بخوان ببینم چه نوشتهای و من با صدای بلند برایش خواندم. تمام که شد، مادرم با دستش به پشتم زد و گفت آفرین پسر بنویس ببینم چه کار میکنی. تا شب خوشحال بودم. فکر کنم چهار یا پنج داستان به زعم خودم نوشتم و منتظر ماندم تا پدرم هم از سرکار برگردد و با افتخار آنها را برایش بخوانم. اما پدرم که آمد نتیجه متفاوت بود. خیلی جدی به من گفت آفرین که مینویسی اما بدان که خربزه آب است. تو با نوشتن نمیتوانی پول در بیاوری و بهتر است که خیالاتی نشوی. این اولین ضربه بود برای پسری که تنها نه سالش بود. شب توی رختخواب به این فکر میکردم که چرا نمیتوانم بنویسم و چرا باید پول در بیاورم و مشکل از کجاست؟ اما از آنجایی که بچهی حرف گوش نکنی بودم خیلی زود حرف پدرم را فراموش کردم و توی دلم تصمیم گرفتم که بزرگترین نویسندهی دنیا بشوم.
از دست دادن رویاها در کشوری مثل ایران مساوی با مرگ است؛ چراکه واقعیت مطلقا با آنچه که در ذهنت میگذرد تناسبی ندارد
حالا بعد از 14 سال از آن روز، آرزو میکنم که کاش نه ساله بودم و هیچ وقت بزرگ نمیشدم تا معنای حرف پدرم را نمیفهمیدم. با بالاتر رفتن سن آدمها در ایران، به ازای هر سال، مشکلاتشان 10 برابر میشود مخصوصا اینکه بخواهند تصمیمات خطرناکی بگیرند و مثلا ازدواج کنند یا دنبال کار بگردند. در عین حال مجبورند که به واقعیتها تن بدهند. برای همین گاهی میبینی زمان گذشته است و تو آن قدر غرق مسائل جزئی شدهای که رویاهایت را فراموش کردهای. این بود که وقتی دانشگاه رفتم، شعری از شاملو را دادم با خط خوش برایم نوشتند و روی دیوار اتاقم چسباندم. این شعر راجع به خواستهها و آرزوهای بیپایان شاعر است که به دلیل مشکلات معیشتی برآورده نمیشود و شاعر در پایان هر بند چنین جملهای میگوید:
“غم نان اگر بگذارد”
حالاست که میفهمم چقدر سخت است که تو بخواهی رویاهایت را در واقعیت دنبال کنی. مشکلات اجتماعی، مشکلات سیاسی، کمبودها، نارساییها همه و همه تو را از نفس میاندازد و برای همین است که اگر کسی در جهان سوم بتواند همهی این موانع را پشت سر بگذارد، معمولا انسان جامعالاطرافی است که در چند بُعد با سرنوشت مبارزه کرده و زخم برداشته و در نهایت سربلند کرده است.
ولی فرقی نمیکند. برای هرکس خربزه آب باشد، برای من نان است. از دست دادن رویاها در کشوری مثل ایران مساوی با مرگ است؛ چراکه واقعیت مطلقا با آنچه که در ذهنت میگذرد تناسبی ندارد. همیشه وقتی در معرفی شاعر یا نویسندهای به این جمله برمیخورم که «بعد از آن بود که تمام عمرش را وقف ادبیات کرد» حسرتی تمام وجودم را پر میکند و به خودم میگویم یعنی میشود روزی من فارغ از هر دغدغهای بتوانم پشت میزم بنشینم و بنویسم؟
رویاها را محکم بچسب
که رویاها اگر بمیرند
زندگی پرندهای است
شکسته بال و درمانده.
رویاها را محکم بچسب
که رویاها وقتی نباشند
زندگی کشتزاری است بایر
برفپوش و یخزده
(لنگستون هیوز)
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر