-----------------------------
همه خبرها و ديدگاهاي سانسور شده و پشت فيلتر جمهوري اسلامي مانده را يكجا و بي درد سر در "هستي نيوز" بخوانيد... http://groups.google.com/group/hasti-news/
بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازۀ ورود به تأسیسات اتمی ایران در فردو را دریافت می کنند یا نه؟ یکی از تعیین کننده ترین پرسش ها در گفتگوهای پنج عضو پیوسته شورای امنیت سازمان ملل و آلمان (پنج به اضافۀ یک) با ایران. به این گفتگوها امروز در بغداد بی رسیدن به نتیجه ای پایان دادند و قرار گذاشتند که در ۱۸ ژوئن در مسکو ادامه آنها را بگیرند. با کمی اغراق می توانیم بگوییم: تصمیم در مورد جنگ یا صلح به مسئلۀ فردو بستگی دارد. به نظر نمی آید گزینه های دیگری وجود داشته باشد. تصمیم به تحریم نفت ایران را که قبلاٌ گرفته اند. در ابتدای ژوئن این تصمیم به اجرا در می آید. این تحریم بُرنده ترین سلاح غرب است.
غرب گرفتار سیاست و زبان آوری خود شده است. کشورهای غربی به کوچۀ بن بست وارد شده اند زیرا در ده سال گذشته – گفتگوهای غرب با ایران در مورد مناقشۀ هسته ای این مدت است که ادامه دارد - سیاست خود را تنها به یک موضوع محدود کرده اند: مانع شوند که ایران بمب اتمی بسازد. غرب تمای وزن سیاسی خود را بر یک نقطه متمرکز کرده است. کشورهای غربی امید داشتند و همچنان دارند که نقطۀ ضعف ایران اینجاست.
فقط اشکال اینجاست که طرف مقابل کوتاه نیامده است، تا به امروز. زیرا همانند غربی ها، ایران نیز تمامی توان خود را صرف از بین بردن فشار کرده است. بلکه بیشتر: حکومت توانسته با مؤفقیت گفتگوهای هسته ای را به مسئلۀ حیثیت ملی ارتقاء دهد.
این در حالیست که می شد با ایران در مورد خیلی چیزها گفتگو کرد – دربارۀ افغانستان و عراق و سوریه و لبنان. در تمامی این کشورها ایران نفوذ مؤثری دارد. اما صحبت دربارۀ این موضوع ها به این معنا می بود که ایران را به عنوان قدرت در خاورمیانه می پذیرند. اما غرب این را نمی خواست. با این وجود ممکن بود، زیرا ایران در مناسبت های مختلف آمادگی خود را برای همکاری نشان داده است.
وقتی برای نمونه در افغانستان ماجرای طالبان بود ایران نقش سازنده ای داشت. حتی در جنگ با صدام حسین می شد برای ایران رفتار دیگری را ممکن ساخت. اما این جنگ هم با این شعار صورت گرفت: راه تهران از بغداد می گذرد. هرچه غرب در سی سال گذشته در خاورمیانه انجام داده، تهران همچنان پاداشِ نهایی و منحصری مانده که غرب به خود وعده داده است: سرنگونی حکومت. تهران این نکته را دریافته است.
اما کاملاٌ غلط است که ایران را قربانی سیاست غرب جلوه دهیم. زیرا خود رهبری ایران، کشور را منفور جامعۀ جهانی ساخته است. تهدیدات ادامه دار علیه اسرائیل ناممکن می کنند که بتوان ایران را به عنوان قدرت منطقه ای پذیرفت. اسرائیل باید در امنیت باشد. این نکته شرط اصلی سیاست خارجی غرب است. پرسش این است که برای حکومت ایران سیاستش در مورد اسرائیل تا چه حد محوری است؟ واقعیت این است که انقلاب اسلامی، دشمنی با اسرائیل را در بطن خود دارد. نمی توان این موضوع را منکر شد. اسرائیل دشمن قسم خوردۀ جمهوری اسلامی است.
اما تهران بعد از فوت آیت الله خمینی ( ۱۹۸۹) و بعد از پایان جنگ با عراق (۱۹۸۸) سیاستی را دنبال کرده که عمل گرایی مشخصۀ آن بوده است. برای حاکمان ایران دو اولویت وجود دارد. یکم: می خواهیم به هر قیمت برسر قدرت بمانیم. دوم: می خواهیم که ما را به عنوان قدرت منطقه ای بپذیرند. دشمنی با اسرائیل برای این دو اولویت نقش ابزاری دارد، وسیله ای است برای رسیدن به هدف. این دشمنی بخش محوری سیاست خارجی ایران نیست گرچه لفاظی های تهدید آمیزِ تهران چیز دیگری را به ذهن متبادر می کند.
ایران با عضوهای پیوستۀ شورای امنیت سازمان ملل و آلمان در بغداد دربارۀ برنامۀ اتمی خود گفتگو می کند – و از نظر محتوی سرسوزنی کوتاه نمی آید. اما تهران باید دریابد که مجبور است چیزی عرضه کند. در غیر اینصورت به سختی بتوان جلوی جنگ با اسرائیل را گرفت.
شکیبایی و سرسختی فضیلت هایی هستند که سیاستمداران بی داشتن آنها به کمتر چیزی می رسند. البته در مناقشۀ اتمی با ایران اصل دیگری هم صادق است که کاترین اشتون مذاکرۀ کنندۀ ارشد پنج کشور عضو پیوستۀ شورای امنیت و آلمان در نیمه های ماه گذشته در دیداری با سفیران از تهران اعلام کرده بود: «زمان می گذرد.»
درسنجه با این اصل دشوار می نماید که دورتازۀ گفتگوها را در بغداد مؤفق بدانیم- گرچه نمایندگان کشورهای غربی تأکید می کنند پیشرفت چندانی را انتظار نداشته اند و در این دیدار توانسته اند برای اولین بار با نمایندگان ایران گسترده دربارۀ مسائل اختلافی صحبت کنند. این نمایندگان گفته اند به اندازۀ کافی مشترکات احراز کرده اند تا دوباره با یکدیگر دیدار و گفتگو کنند. اما قرار دیدار بعدی در مسکو تنها موردی بوده که هر دو طرف توانستند دربارۀ آن به توافق برسند.
در واقع امر ایران به لحاظ محتوا ذره ای راه نیامده است. اما حکومت در عین حال در داخل به کار خود مشغول است و غنی سازی را بی مانعی گسترش می دهد. رهبری ایران خوب می داند کشورهای غربی تقریباٌ با ناامیدی هرکاری را می کنند تا رشتۀ گفتگو پاره نشود. هیچکس علاقه ای ندارد که منطقۀ خلیج فارس بیشتر دچار بحران شود. این امر به ویژه برای دولت ایالات متحده صادق است.
تکانۀ قیمت نفت می تواند بر وضعیت اقتصادی در اروپا و آمریکا که در حال حاضر هم دشوار است تأثیر منفی زیادی بگذارد- و بدین تریب بخت رئیس جمهور باراک اوباما را برای انتخاب دوباره کم کند. جنگی تازه در خاورمیانه حتی خطرهای بسیار بیشتری را هم دربردارد. کسی نمی تواند تضمین دهد که می توان همچنان رخدادها را مهار کرد.
اما تاکنون گفتگوها دست بالا تلاشی برای مدیریت بحران بوده اند نه حل مناقشۀ اتمی. این تعلیق ها نمی تواند تا ماه نوامبر بکشد که در واشینگتن معلوم می شود که آیا بارک اوباما برای بار دوم رئیس جمهور می ماند یا میت رامنی به کاخ سفید می رود. تا این تاریخ ایران به اندازۀ کافی اورانیوم بیست درصد غنی شده خواهد داشت تا به مادۀ اولیه برای بمب اتمی دست یابد.
مشکل بتوان تصور کرد که اسرائیل برخواهد تافت. گفتگو به هدف گفتگو، وقتی حکومت ایران آماده نیست بپذیرد که چیزی باید عرضه کند، بی معناست. این اروپا و آمریکا نیستند که هر روز قطعنامه های شورای امنیت و تصمیم های آژانس بین المللی انرژی اتمی را به چیزی نمی گیرند. تهران خواستار حقوقی است بی آنکه به وظایف خود عمل کند.
با این وجود عجولانه و خطرناک است که روند گفتگوها را شکست خورده اعلام کنیم. اروپایی ها چاره ای ندارند جز اینکه تحریم های نفتی و مالی را طبق برنامه به اجرا درآورند و خود را آمادۀ گام های بعدی بکنند، نیز در شورای امنیت. به چین و روسیه بستگی دارد که نشان دهند می توان همچنان به آنها اعتماد کرد. وقتی در این کشورها عزمی علیه سیاست باج خواهی ایران وجود نداشته باشد جنگ محتمل تر می شود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر