یکی از نمایندگان پارلمان هلند از وزیر خارجه این کشور خواسته است تا برای بسیج کشورها علیه ورود ایران به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد کوشش کند.
زمانه خبر داد، به گزارش خبرگزاری‌های هلند “یوئل فوردِویند” نماینده پارلمان از حزب اتحاد مسیحی با اعلام این درخواست گفت که روز پنج‌شنبه در این رابطه از ماکسیم فرهاخن وزیر خارجه هلند پرسش خواهد کرد.
به گفته این نماینده پارلمان، هلند نیز باید در این راستا به آلمان بپیوندد و کشورهای دیگر را برای جلوگیری از ورود ایران به این شورا بسیج کند.
فوردویند افزود: “ایران در آستانه ورود به شورای حقوق بشر سازمان ملل قرار دارد و این امر غیر قابل پذیرش است. ایران همواره تهدید کرده است که اسرائیل را از صفحه روزگار محو می‌کند، هولوکاست را منکر می‌شود و احتمال می‌رود که هم‌اینک در حال کار بر روی جنگ‌افزار هسته‌ای باشد و بنابر این ورود این کشور به شورای حقوق بشر پذیرفتنی نیست”.
دو روز پیش، ۱۳ آوریل، فیاما نیرشتاین نایب رئیس کمیسیون خارجی پارلمان ایتالیا نیز گفته بود که “این وظیفه ایتالیاست که به هر نحو ممکن با عضویت حکومت ایران در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد مخالفت کند”.
به گزارش خبرگزاری ایل ولینو، وی افزود: “انتخابات برای گزینش ۱۴ عضو جدید از ۴۷ کشور عضو برای یک دوره ۳ ساله در شورای حقوق بشر در روز ۱۳ ماه می در ژنو برگزار خواهد شد. دولت ایران نامزدی خودش را برای این شورا اعلام کرده و این کار تمسخر جامعه متمدن است”.
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد یکی از نهادهای سازمان ملل و از ارکان فرعی مجمع عمومی ملل متحد است که وظیفه آن نشان دادن موارد نقض حقوق بشر است.
مرتبط:
مخالفت آلمان با عضویت ایران در شورای حقوق بشر سازمان ملل
پارلمان نیوز، پایگاه خبری فراکسیون خط امام مجلس، از ممنوع الخروج شدن محمد خاتمی، رئیس‌جمهوری پیشین ایران خبر داده است. یک منبع مطلع به پارلمان نیوز گفته است که از سفر آقای خاتمی به کشور ژاپن ممانعت شده است.
بنا به این گزارش وی قرار بود پنج‌شنبه شب (۲۶ فروردین ماه) برای شرکت در اجلاس سالانه شورای تعامل در زمینه خلع سلاح هسته‌ای به شهر هیروشیمای ژاپن سفر کند.
بررسی ابعاد حمله اتمی آمریکا به هیروشیمای ژاپن، ضرورت نابودی تمامی سلاح‌های هسته‌ای و چگونگی همکاری جهانی در این زمینه، از جمله مواردی است که در این نشست مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
به گزارش زمانه، پیش از این نیز برخی رسانه‌های نزدیک به دولت، خبر ممنوع الخروجی محمد خاتمی را مطرح کرده بودند. در نخستین روزهای سال جاری نیز اخباری مبنی بر سفر محمد خاتمی به یک کشور خارجی و نامشخص بودن زمان بازگشت وی در برخی رسانه‌ها منتشر شده بود. این خبرها از سوی نزدیکان رئیس دولت اصلاحات تکذیب شد. هنوز اخبار دقیقی از چگونگی ممنوع الخروجی رئیس جمهوری سابق ایران در دست نیست.
سرهنگ محسن صادقی رئیس پلیس گذرنامه ناجا در هفته جاری به مسافران ایرانی توصیه کرده است که قبل از سفر از اداره گذرنامه در رابطه با وضعیت ممنوع الخروجی شان استعلام کنند تا در فرودگاه از سفرشان ممانعت نشود.
این در حالی است که اغلب فعالان ممنوع الخروج شده، پس از طی شدن تمامی مراحل قانونی در فرودگاه متوجه ممنوع الخروجی خود شده‌اند و اسامی آنها در لیست ممنوع الخروجی‌های نیروی انتظامی نبوده است. وکلای دادگستری، ممنوع الخروج شدن افراد بدون ابلاغ رسمی را خلاف قانون می‌دانند.
After the end of art; after the end of master narratives inscribing forever in stone what art is or should be, a space opened up to reconcile art and politics in new ways. But the warnings of art critics Clive Bell , that to associate art with politics is always a mistake, or Clement Greenberg , that true art exclusively follows its own internal logic and that political art can be dangerous ideological kitsch, are still relevant for contemporary artists. How can art do justice to political concerns without being reduced to political philosophy or history? When avant-garde artists as Picasso liberated themselves from the limits of European traditions, a more universal concept of art emerged that could include all cultures and times. Suddenly, the museum was a place where ancient artifacts were not merely relics of the past, but relevant and interesting for the present. In theory, one could say that contemporary art, as opposed to modern art which I believe started already with Goya and Turner and probably ended after 1960, has continued to include new forms, and its essence is the affirmation of plurality in the art world. More than ever, artists can wander in museums and select what fascinates them and do with it whatever they please. Works of art don't have to look in a specific way, or be created via a particular medium. Anything, yes anything, can be art, as Arthur C. Danto has put it – in theory, that is.
Today, Iranian artists have no real choice to act otherwise. If politics cannot be avoided, then they are forced to seek a balance between political content and artistic form, with its own, usually sensible, content. And the word 'balance' already implies that the fusion of politics and art requires good taste, which is something on which we cannot and perhaps should not easily decide a priori
Shirin Neshat's new work, her first movie that has already won the Silver Lion for best director at the 66th Venice Film Festival, does not argue against Danto's philosophy of art, but recognizes that the phrase 'anything goes' is specific to a context where freedom of expression is relatively normal. On many occasions, as well as the screening of Women without men in New York City, Neshat has talked about why her art cannot but be involved in political matters. For her, 'anything goes' is a luxury that she cannot afford, because everything that is connected to Iran, including her work, automatically becomes political. This is not new to Neshat's work. Her famous picture series called Women of Allah and many of her video installations refer heavily to injustice in Iran, and in particular injustice directed against women. Raised in Iran, Neshat left the country around the time of the 1979 revolution to study in the West. She returned years later and was inspired by the great transformations that had taken place in her absence to make art about Iran, Islam and gender. She has worked six years to finish Women without men, a long and difficult process that she described as giving birth, and its delivery comes at a time where Iranians are, once again, highly sensitive to political content.
Today, Iranian artists have no real choice to act otherwise. If politics cannot be avoided, then they are forced to seek a balance between political content and artistic form, with its own, usually sensible, content. And the word 'balance' already implies that the fusion of politics and art requires good taste, which is something on which we cannot and perhaps should not easily decide a priori. Neshat's movie proceeds elegantly on this tightrope by employing both visual poetry and references to Iranian culture and history. She believes that film is one of the most perfect mediums because it allows for the combination of various art forms, including visual art, theater and music, into one Gesamtkunstwerk. The aspiration of Neshat's Gesamtkunstwerk is to transcend its time specificity, and in doing so do justice to the sovereignty of art. In the case of Women without men, a tragic interpretation reveals how the interests of art and politics are reconciled.
In Women without men the celebration of the sovereignty of art coincides with telling a story about the politics of Iran from the perspectives of four different women, based on the magic realist novel written by Sharnush Parsipur (who is also in the film as the Madame of a bordello). The story is tied to a very specific time and place, focusing on the coup d'état of 1953, a pivotal moment in Iranian modern history. Each one of the women must live in an Iran where male domination is the order of the day.
Zarin works as a prostitute and suffers from anorexia. Munis is interested in politics and has a desire to leave her house to see what is going on in her country, but her brother wants to force her into marriage and keep her at home. He wants to marry himself and wants to marry off his sister. The movie starts with her suicide, jumping of the roof of their house, but magically she comes back to life after being buried. Now she can leave the confines of her house to meet a young activist, a communist. Although she is not ideologically convinced herself, the young activist and his friends fascinate her. Humorously, when she is allowed into their quarters, she sits quietly as the men discuss important political matters. Faezeh is an innocent girl whose world changes after she is raped. The women leave the city, except Munis who feels compelled to witness the unfolding political events, and go to a magical orchard, where they meet Fakhri who decided to buy the abandoned villa with the garden. Fakhri loves to sing, but her husband, a general, does not care for art. After meeting an old love, she decides to leave her husband and surround herself with people who love the arts. She is disappointed when her old suitor turns out to have brought his Western fiancée with him to her party.
In general, the colors in the movie can be described as antique, but occasionally the viewer is perplexed by a bright blue dress of a girl that is contrasted with black and white, or with suddenly vast and beautiful natural landscapes, or a woman dressed in black among demonstrating men dressed in white. We see close ups of the beautiful Faezeh, and beautiful close ups of the broken face of a lonely man. We see terrible beauty, for example the extreme contrast between the healthy and soft skin of a young boy who looks at Zarin's pale, weakened and bleeding body. By presenting history through these images, the ambition of the movie is to simultaneously speak in a universal and timeless language, the language of Boccaccio's Decameron or Shakespeare's Hamlet.
Boccaccio, shocked by the black plague in the fourteenth century in Italy, dedicated his book to all those women who did not enjoy the same pleasures and opportunities as men did and presented them as speakers, as intelligent individuals worthy of listening to. In the Decameron they escape from Florence and stay at a villa. Here, in the safety of a garden, seven women and three men tell each other stories. In Women without men, like in the Decameron, we are confronted with deceit, love, struggle and fear. The women can be seen as acting personifications, playing their part in timeless allegories. The movie's poetry is strongly visual. The women find a temporary safe haven in the villa surrounded by a magical orchard. Like Boticelli's Flora, here in this beautiful garden of Venus, after being chased and raped, Faezeh can rest and flourish. When she meets Munis' fundamentalist brother again, with whom she once wanted to marry, the viewer realizes how she, like Flora, has undergone a metamorphosis and now prefers a colorful dress to her black chador.
Sandro Boticelli. Detail of Primavera, rape and subsequent flourishing of Flora. 1482, Uffizi, Florence.
But the primavera does not last long, because the brute force of the outside world enters and disturbs their house. Comedy is used to humanize the scary presence of armed soldiers and their prima facie brutish looking leader who turns out to be a lover of his country's poetic culture. As they enter the villa, elsewhere the democratically elected president Mossadeq is removed from power and the Shah is reinstated with the help of the West. But throughout the movie, Neshat intentionally avoids demonizing any group. The soldiers are not presented as faceless killers. Instead, Munis tragically mourns the death of a young soldier. Slowly, Zarin and the orchard die as well, and with them a country infected by a political bubonic plague.
As Zarin floats softly in the magical orchard of fantastic colors and water, we are reminded of a pre-Raphaelite work by Millais, Ophelia. Zarin lives in the margins of society, detached from the world and yet suffering in the world. She was, as Shakespeare famously wrote, 'As one incapable of her own distress' (Hamlet IV:7). It is easy to forget the words of men, but hard not to remember the silence of Zarin, who does not speak in the entire movie. Her image burns itself into the viewers' memory.
Sir John Everett Millais. Ophelia. 1852, Tate Britain, London.
Neshat's visual poetry can be connected to older traditions, and its meaning thus transcends a specific political event or the particular mood and style of the artist. These loose connections, some explicit references and others only accessible through implicit associations, are reminders, or hints, that the movie is interested in reconciling art and politics, the universal with the particular, the timeless with the historical. When we interpret the movie tragically, we must recognize the cyclical aspect of human history, which means acknowledging that the same human struggles have and will continue as long as we inhabit a world.
But a tragic interpretation of Women without men however should not be thought of as being politically fatalistic, because the movie does not only capture the oppression of women in Iran but also their resistance to accepting an unhappy life. Today, this resistance lives on. The movie was dedicated to the struggles of the Iranian people in the twentieth century, beginning with the constitutional revolution of 1906 and still continuing in the form of the Green movement. Iranian people such as the women in Neshat's movie are strong like the great Near Eastern fields of wheat. No matter how often they are trampled and stepped on, they keep rejuvenating and continue to grow.
The organizers of the Cannes Film Festival announced the names of the jury members for the feature length category Thursday. Jury president Tim Burton will head a panel consisting of British actress Kate Beckinsale, Puerto Rican actor Benicio Del Toro, Spanish director Victor Erice, Indian filmmaker Shekhar Kapur, Italian actress Giovanna Mezzogiorno, Italian film critic Alberto Barbera and French writer Emmanuel Carrère. Imprisoned Iranian filmmaker Jafar Panahi is a symbolic guest of honor. Panahi was arrested at the beginning of March and is still in Tehran’s Evin prison. Jafar Panahi has repeatedly come out in support of election protesters and the Green Movement in the post-election events for which the government has in turn confronted him on several occasions.
The 63rd Cannes Film Festival takes place May 12-23.
Parleman News, the official website of the minority faction of the Iranian parliament, reported yesterday that former President Mohammad Khatami was prevented from leaving Iran for Japan to attend a summit on nuclear disarmament.
According to Parleman News, some pro-government media outlets had accused Khatami of wanting to leave Iran permanently. Parleman News claims that such tactics employed by Khatami's enemies potentially played a role in his travel ban.
In Iranian law, there has to be a judicial order to restrict one's ability to leave the country. No legal orders are issued by Iran's judiciary banning Khatami from leaving the country.
Mohammad Khatami, Mir Hossein Mousavi and Mehdi Karroubi are constantly referred to by the pro-government media as the "leaders of (the) sedition." Supporters of President Ahmadinejad and followers of Supreme Leader Khamenei have expressed their anger and dislike of the reformist trio. There have been many calls for the arrest and prosecution of the main leaders of the Green Movement by the hardliners.
In another surprising headline involving the former president, Parleman News reported yesterday that Khatami's office issued a statement denying a meeting that allegedly took place with Ayatollah Akbar Hashemi-Rafsanjani, the chairman of the Assembly of Experts.
Pro-government newspapers reported yesterday that Khatami and Rafsanjani criticized Mousavi and Karroubi in a private meeting that allegedly took place last week. Khatami's office announced that no such meeting between the two former presidents took place.
The government seems to be increasing the pressure on the leaders of the Green Movement and is trying to prevent them from getting more international exposure. Iranian hardliners have demanded Khatami, Mousavi and Karroubi to be put on trial for instigating riots against the Islamic Republic.
source: Inside Iran
Dutch MP Joel Voordewinde has called on the Dutch foreign ministry to rally support for stopping Iran from gaining membership to the Human Rights Council of the United Nations. Dutch media reported that Joel Voordewinde, representative of Christian Union Party in the Dutch parliament, has announced that he will call on Foreign Minister Maxime Verhagen to respond to this request in the parliament's Thursday session.
Voordewinde maintained that the Netherlands should join Germany in this instance and "rally support" for preventing Iran from entering the Human Rights Council. He said it is "unacceptable" that Iran is at the threshold of gaining membership in the UN Human Rights Council, adding: "Iran is consistently announcing that it will erase Israel from the face of the world map. It denies the Holocaust and it is perhaps at this very moment in the process of developing nuclear weapons."
On April 13, Fiama Nirstien, chief deputy of Italian parliament's foreign commission, also announced that "it is Italy's duty to use all possible avenues to stop Iran from membership in the UN Human Rights Council."
UN Human Rights Council is "an inter-governmental body within the UN system responsible for strengthening the promotion and protection of human rights around the globe."
source: Radio Zamaneh
تاریخ می‌نویسیم تا با فراموشی بستیزیم. این را هرودت، بنیادگذار تاریخ‌نگاری در آغاز کتاب «تاریخ‌ها»ی خود آورد. تاریخ‌نویسی، تقلای آگاهی فردی و وجدان جمعی با یاد‌هاست که نگریزند و محو نشوند؛ از فراموشی مصون باشند آدم‌ها، کارهایشان، سرگذشت شخصی‌شان، دستاورهای اجتماعی‌شان و نیک و بد روزگارشان.
حکومتِ خودکامه، تاریخ‌نوشتن را خوش ندارد و در عوض آنچه می‌پسندد و رواج می‌دهد «تبلیغات» است. حتا رویدادهای گذشته برای این حکومت، باید در قالب واحدهای تبلیغاتی بسته‌بندی و به جامعه خورانده شود. تاریخی که به تبلیغات تحویل‌پذیر نیست، در خور نوشتن نیست و به عکس تهدید است. سانسور حکومت تنها ثبت رویدادهای تازه و معاصر را آماج نمی‌گیرد؛ ممکن است حتا به یادآوردن و ثبت کردن حادثه‌ای در قرن‌ها یا هزارها سال پیش هم خوشایند حکومت نباشد و تهدیدی برای «امنیت ملی» به شمار رود.
«فراموشی» یکی از ارکان ثبات و دوام حکومت خودکامه است. بخش عمده‌ای از ماشین دولت، از اداره سانسور و سازمان‌های تبلیغاتی و رسانه‌های وابسته گرفته تا دادگاه و پلیس و دستگاهِ اطلاعاتی در خدمت «فراموشاندن»اند. هراس حکومت از مرده‌ها یا خشم از رفتن بر سر گور کسان یا نشستن گردهم به یاد آنان، بخشی از این فرایند زوری «فراموشاندن» است. در چنین حکومتی، هر کسی حق ندارد هر چیزی را به یاد آورد یا یاد آن را زنده بدارد. تاریخ را باید با چاقوی اشتهای حاکم بریده بریده کرد، خون‌اش را ریخت و آن‌گاه لاشه‌اش را فدیه‌ی دم و دستگاهِ تبلیغات کرد.
«فراموشاندن» عنصر ضروری تبلیغات است. اگر همه هر چه خواستند را در یاد داشته باشند، تبلیغات حکومت اثر نمی‌کند. تبلیغات در صورتی کارگر می‌افتد که جای بسیاری چیزها در ذهن جمعی خالی باشد. یادآوری آزادانه‌ی گذشته، ذهن را در برابر تبلیغات حکومتی عایق‌بندی می‌کند.
تاریخ نوشتن، شکل دیگری از عقلانیت ورزیدن است. با نوشتن تاریخ ما به درکی واقعی‌تر از انسان و جوانب گوناگون زندگی او دست می‌یابیم و نیک و بد و زیبا و زشت و نقص و کمال او را می‌بینیم و به محدودیت‌های او پی می‌بریم
حکومت خودکامه دروغ می‌گوید. یکی از سرسخت‌ترین دشمنان دروغ، حافظه است. برای آنکه دروغ باورپذیر شود، حافظه‌ی جامعه را باید تضعیف کرد. تاریخ‌نویسی رگ و ریشه‌ی حافظه را ستبر می‌کند. تاریخ‌نویسی هر چه آزادتر صورت بندد، دروغ گفتن و باور کردن آن را دشواتر می‌کند.
حکومت خودکامه، مطلقه است و همه چیز خود را مطلقه می‌خواهد؛ قدرت، ثروت، حشمت و حتی همه‌ی ارزش‌های اخلاقی خوب را. رهبران‌اش دعوی عصمت می‌کنند و از کسی خرده‌گیری برنمی‌تابند. در نتیجه، باید مدام گذشته‌شان پوشیده شود، به سمت تاریکیِ فراموشی سُرانده شود. تاریخ تلاش برای منور کردن گذشته است، بر آفتاب انداختن بدی‌ها و نیکی‌ها. در جست‌وجوی تاریخی، اتاق خواب آدم‌ها هم ایمن نیست و اگر شاهدی باشد و اهمیتِ «رویداد»شدن داشته باشد، در کتاب تاریخ ذکر آن خواهد آمد.
خودکامه، مدام می‌خواهد دیگران او را چنان که او مدعی است و می‌خواهد، باور کنند و بپذیرند؛ خاستگاه و سرگذشت و پیشینه‌ی او را فراموش کنند. خودکامه به شکلی پنهان به کسانی که آن را به یاد دارند، گواهی توانند داد، به کتاب‌ها، روزنامه‌ها، نسخه‌های صوتی و تصویری و هر مخزن و محفظ دیگری که ممکن است نشانی از گذشته‌ی او داشته باشد، کینه می‌ورزد. او دوست دارد، حالا که قدرت مطلقه دارد، گذشته‌ی خود را نیز از نو «ابداع» کند؛ تاریخی از نو برای خود برسازد. کسانی که ابداع او را نپذیرند، به واقع، قدرت مطلقه‌‌اش را به پرسش و چالش گرفته‌اند.
در خودکامگی، مردم تاریخ خود را فراموش می‌کنند. نه تنها روزنامه و کتاب و هنر در مشت دولت افشرده می‌شود تا تنها روغن تبلیغات از آن بچکد که ترس، هر کسی را جریده‌رو و خفیه‌گو می‌کند. کسانی که می‌دانند، می‌دانند که چقدر ثبت یادها می‌تواند حیات آنها را به مخاطره بیندازد. در جامعه‌ی تحت امر مستبد، خاطرات همه خطرات‌اند. شاهدانِ زنده‌ی تاریخ می‌میرند و زمین رازها را خاک می‌کند.
ترس تنها شیوه‌ی سخن گفتن را دستکاری نمی‌کند؛ منش زندگی را تحریف می‌کند. زندگی‌ها دوگانه و کژ و مژ می‌شوند. نشانه‌ها هم آینه‌ی دق می‌شوند. چیزی را درست بازنمی‌تابند. جامعه‌ی ترسیده، جامعه‌ی نشانه‌های مشوش است و با چنین تشویشی در نشانه‌ها چگونه می‌شود تاریخی سرراست نوشت؟ تمام امور ساده، در عین سادگی، سخت پیچیده‌اند و پشت هر مویی، پیچش مویی است. در فقدان شاهد، خاطره، سند و نشانه، چشمه‌ی «رویداد» و «تجربه‌ی تاریخی» گل‌اندود می‌شود.
تاریخ، دیدن هر رویداد، در بستر زمانی فراتر از آن، یعنی دیدن آن در میان زنجیره‌ای از رویدادهاست. تاریخ است که ما را به «پیامد» رویدادها آگاه می‌کند. هر رویدادی در زمان خود، تنها یک رویداد است؛ موضع ما که از اکنون به گذشته می‌نگریم و سلسله‌ی رویدادهای پس از آن را نیز در نظر می‌آوریم، به ما توانایی استنتاج پیامدها را می‌دهد. پیامدها بر ما آشکار می‌کنند آدمیان چه اندازه در برابر مسئولیت کار خود سربلند برآمده‌اند. تاریخ معنا و مرز مسئولیت بازیگران خود را پیش چشم مخاطبان‌اش نقش می‌زند. حاکمان مطلقه، شیفته‌ی اقتدار و گریزان از مسئولیت‌اند.
اگر گذشته به یادآورده شود، توانایی دیگران برای داوری درباره‌ی مسئولیت‌پذیری مستبدان نیرومندتر خواهد شد. برای نمونه، در نظامی غیر دموکراتیک، اگر جنگی ویران‌گر و فرساینده رخ داد، کسی حق یادآوری و تاریخ‌نویسی آزادانه ندارد، فقط درباره‌ی «حماسه»های پیروزمندانه‌ای که سربازان تحت فرماندهی حاکم آفریدند باید «تبلیغات» کرد. خاطره‌ی تک تک آدم‌ها، قربانیان دور یا نزدیک، روایت حاشیه‌نشینان جامعه، مخالفان حکومت یا جنگ، آنان که در میانه‌ی راه به تلخی بریدند یا شاهدان خیانت و جاه‌طلبی باید یکی یکی حذف و فراموش شود. در همه‌ی حکومت‌های خودکامه، اگر جنگی رخ دهد و حکومت پس از جنگ به هر دلیل برقرار باشد، نبرد افتخارآفرین، پیروزمندانه و مشروع بوده است. نمونه‌ی نزدیک تبلیغات صدام پس از جنگ کویت و شکست از آمریکاست.
تاریخ در نظام دیکتاتوری، نمایه‌ی پایگان قدرت است؛ قدرت‌مندان تاریخ دارند، اما ناتوانان و بی‌چیزان در «تاریخ دولتی» غایب‌اند. ثبت نام و یاد کسی او را از حاشیه به متن می‌کشاند. فراموشی مرزی است که دور متن است. در حکومت غیردموکراتیک، نام‌ها خطرناک‌اند، در عکس‌های تاریخی دستکاری می‌شود، برخی آدم‌های حذف شده از کنار آدم‌های به قدرت‌نشسته‌ی امروز در این عکس‌های قدیمی پاک می‌شوند؛ اثر آنان محو می‌شود، یعنی از کانون قدرت رخت بربسته و بر کرانه‌ی خاموشی و فراموشی نشسته‌اند.
ظام خودکامه به خاموشی فرامی‌خواند؛ انگار به غریزه می‌داند مردمی که نتوانند با گذشته‌ی خود از معبر آگاهی تاریخی رابطه برقرار کنند، از اندیشیدن به آینده و سخن گفتن درباره‌ی آن نیز بازمی‌مانند
تاریخ نوشتن، شکل دیگری از عقلانیت ورزیدن است. با نوشتن تاریخ ما به درکی واقعی‌تر از انسان و جوانب گوناگون زندگی او دست می‌یابیم و نیک و بد و زیبا و زشت و نقص و کمال او را می‌بینیم و به محدودیت‌های او پی می‌بریم. عقلانیت، آگاهی به محدودیت انسان و شناخت جایگاهِ آزادی عمل اوست در چنین جغرافیای مرزبندی‌شده‌ای.
تاریخ نوشتن و تاریخی نگریستن، مانع از بُت‌سازی‌های نابخردانه و اسطوره‌ای می‌شود. جامعه‌ای با حافظه‌ی مکتوب و ثبت‌شده‌ی تاریخی بیشتر، کمتر در معرض دچار شدن به نظام‌های تمامیت‌خواه است. حاکم خودکامه، خود را نامحدود و شهروندان را رعیت منقاد می‌خواهد؛ محدودیت انسانی را از خود نفی و آزادی انسانی را از دیگران سلب می‌کند.
تاریخ، تلاشی برای رها شدن از ثقل گذشته نیز هست؛ گذشته‌ی نامفهوم و به بیان و تحلیل تاریخی درنیامده، میراثِ سنگین‌بار، کشنده و ویران‌گرتری را بر زندگان تحمیل می‌کند. برای خودکامه، گذشته‌ی «تاریخی‌نشده» سرمایه‌ی لایزال و ارج‌‌مندی است برای منقادتر کردن خلق. این گذشته می‌تواند به هر شکلی که خودکامه بخواهد درآید و مشروعیت یک «سنت» و «میراث» را بیابد و ابزاری کارآمد در جهت اجرای فرامین سلطه‌ی مطلقه باشد. اساساً حاکم این آزادی را دارد که گذشته‌ای تاریخی‌نشده را به هر شکل که دوست دارد فرانماید؛ در غیاب آگاهی تاریخی، گذشته آن است که قدرت‌مند می‌گوید.
تاریخ، گشودگی به روی دیگران است؛ به زندگی آدم‌های دیگر، مردم‌های دور یا نزدیک، ساخت‌ها و بافت‌های طبیعی و قراردادی که گرد آدمیان را گرفته‌اند. حکومت استبدادی، میل به فروبستن و و چیرگی بر فروبستگان دارد. تاریخ نوشتن، شکلی از گفت‌وگو است، با گذشته، با آدم‌هایی که نیستند، با شهرهایی که طرز دیگر بودند، با فروانروایان، فرمان‌بران، در کانون‌نشستگان و در حاشیه‌ماندگان. اما نظام خودکامه به خاموشی فرامی‌خواند؛ انگار به غریزه می‌داند مردمی که نتوانند با گذشته‌ی خود از معبر آگاهی تاریخی رابطه برقرار کنند، از اندیشیدن به آینده و سخن گفتن درباره‌ی آن نیز بازمی‌مانند.
«ترجیح می‌دهد با ایران هسته‌ای زندگی کند تا این که کاری برای متوقف کردن آن انجام دهد».
جمله‌ای که نومحافظه‌کارها و دستگاه عظیم رسانه‌ایشان علیه باراک اوباما مرتب استفاده می‌کنند. همان‌هایی که حتی رییس‌جمهور سابق و جنگ‌طلب جبهه خودی را هم بی‌محابا به دلیل عدم “جسارت کافی در برخورد با ایران” با دمکرات‌های تازه به قدرت رسیده شریک جرم می‌دانند چرا که به «خطرناک‌ترین رژیم اجازه داد تا به خطرناک‌ترین سلاح‌ها دست یابد».
شاید تحت تاثیر اینگونه تهدیدات بود که هفته گذشته رییس‌جمهور آمریکا، ایران را در صورت “تمکین نکردن به قوانین بین‌المللی” تهدید به حمله اتمی کرد. بیان این جمله از طرف باراک اوباما، تنها یک روز بعد از آنکه موفق شده بود تا با هم‌پیمان روس‌اش بر سر کاهش بخش بزرگی از تسلیحات اتمی دو کشور یعنی نابودی کامل بیش از ۱۵۰۰ کلاهک اتمی (روسیه با مجموع ۱۶۰۰۰ کلاهک اتمی که تنها۵۸۳۰ عدد آن فعال است و آمریکا با در اختیار داشتن ۹۹۶۰ و تنها ۵۹۷۳ کلاهک فعال) به توافق برسد از دو جایگاه قابل بررسی است. نخست همان جنبه‌ای که تحت تاثیر فشار تبلیغات داخلی بروز می‌کند و دیگری که نشانی از در ماندگی دمکرات‌ها درکسب اجماعی جهانی در برابر توسعه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران دارد. اما این تهدید تند باراک اوباما آغازی برای دور جدیدی از جنگ تبلیغاتی از سوی سردمداران ایرانی و در راس آنها هبر ایران آیت‌الله خامنه‌ای شد.
وی در حالیکه در جمع فرماندهان نظامی دستور “آماده‌باش نیروهای” مسلح را صادر می‌کرد، دولت آمریکا را نیز “دولتی شریر و غیر قابل اعتماد” خواند. اما بازتولید لفظ “شریر” و اشاره به “محور شرارت” جرج بوش از جانب رهبر ایران خود به تنهایی کفایت می‌کرد، تا آنچنان که هیلاری کلینتون می‌خواست بتواند توجه جامعه جهانی را نسبت به خطر گسترش برنامه هسته‌ای ایران جلب کند”. با این حال رییس دستگاه سیاست خارجی آمریکا فراموش کرده که در واقع این اولین بار نیست که رهبر ایران با سخنانی تند دولت امریکا و متحد اصلی‌اش اسراییل را مورد مواخذه قرار می‌دهد. طی ده سال اخیر رهبر ایران بارها و بارها با جمله‌های خصومت‌آمیز و تقابل‌جویانه آمریکا و اسراییل را مورد حمله قرار داده است؛ چنانکه حتی جمله معروف محمود احمدی‌نژاد مبنی بر لزوم محو اسراییل چندین سال قبل در سال ۱۳۷۹ توسط آیت‌الله خامنه‌ای در بیت رهبری ایراد شده بود. وجه تفاوت عمده این گفته‌ها با نظایر آن در سال‌های اخیر اما؛ به وجود بحران عمیق داخلی در ایران باز می‌گردد.
سیاست دستگاه ایدیولوژی ـ تبلیغاتی نظام حاکم بر ایران فصل مشترکی از مخالفت بی چون و چرا با سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا از یک طرف و از طرف دیگر، مردمی جلوه دادن دستگاه حاکمیت نزد افکار عموم جهانیان (مخصوصا مسلمانان) است. به عنوان نمونه، رییس‌جمهور و یا رهبر ایران همواره مخاطب خود را در سخنرانی‌ها، “مظلومین” جهان اسلام فرض می‌کنند که البته در این میان توسعه برنامه اتمی به عنوان “حقی مسلم”، نمادی از “خاستگاه طبیعی” بخشی از این امت مظلوم است.
اگر این حق طبیعی، طی ۴ سال دوره اول ریاست حمهوری محمود احمدی‌نژاد بدل به یکی از ابزارهای ایدیولوژیک تبلیغاتی حاکمیت ایران شد، امروز پس از گذشت حدود ۹ ماه از تحولات پسا انتخاباتی، مبدل به تنها ابزار کارآمد رژیم برای حفظ اتحاد درون جناحی و هم چنین “گسترش معنوی انقلاب اسلامی” در میان “امت اسلام” گشته است. به عقیده برخی ناظران، یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث شده تا احمدی‌نژاد حمایت همه جانبه رهبر ایران را با وجود اعتراضات گسترده مردمی از دست ندهد، همین محبوبیتی است که رییس دولت ایران در میان افکار عمومی چه در جهان اسلام و چه در کشورهای جهان سوم به دست آورده است. همچنین موضوع هسته‌ای جهت وفاق محافظه‌کاران و اصلاح‌طلبان حکومتی منتقد دولت حائز اهمیت است؛ چنان که در نظر علی مطهری یکی از سرسخت‌ترین منتقدین دولت دهم، “دستاوردهای جدید ایران در موضوع انرژی هسته‌ای برای پیشگیری از تهدیدات غربی‌ها موثر و سیاست‌گذاری و عملکرد دولت دهم در زمینه هسته‌ای قابل تقدیر است”.
روند تحولات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران نشان می‌دهد که نه روس‌ها و نه چینی‌ها، ایران هسته‌ای را بر هم زننده تعادل تسلیحاتی خاور میانه نمی‌دانند؛ بلکه گرایش غالب در ترسیم سیاست خارجی در این دو کشور، بر این نظر است که دولت تهران می‌تواند وزنه سنگین معتدل‌کننده این رقابت تسلیحاتی باشد
بی‌دلیل نیست که تمرکز و باز پرداخت به مساله هسته‌ای ایران، بزرگ‌ترین هدیه‌ای به دولت وقت برای برون‌رفت از بحرانی است که مشروعیت این دستگاه را بیش از گذشته به مخاطره می‌اندازد. در واقع رهبر و زیر دستانش تمام تلاش خود را به کار می‌بندند تا با ایراد و بکارگیری سخنان و سیاست‌هایی تنش‌زا به پیچیدگی و وخامت اوضاع دامن بزنند. بن‌بستی که وزیر دفاع آمریکا را بار دیگر مجاب می‌کند تا به روش اسلاف خود در دولت گذشته، جمله معروف بوش را به زبان آورد که “تمام گزینه‌ها برای حل معضل هسته‌ای ایران باز است”.
در این میان اما شرایط منطقه‌ای و جهانی امروز به گونه‌ایست که نه تنها افق جدیدی را برای حل بحران باقی نمی‌گذارد؛ بلکه مساله را غامض‌تر نیز می‌نماید. ابتدا با بررسی اوضاع در منطقه خاور میانه، مشاهده می‌کنیم که بر خلاف آنچه که بسیاری از تحلیل‌گران غربی را بر آن داشته تا با مرتبط دانستن مساله فلسطین و اسراییل و حل موضوع هسته‌ای ایران، نقش اعراب را در حل این مناقشات حیاتی بدانند؛ اعراب منطقه خلیج فارس ترجیح می‌دهند تا با موضعگیری غیر فعال و بی‌طرفانه وارد بازی ایران و آمریکا نشوند. هر چند که به تعبیر رابرت گیتس وزیر دفاع ایالات متحده، “اعراب منطقه همچنان پرو پا قرص‌ترین مشتری سلاح‌های آمریکایی در منطقه هستند که همواره از قدرت گرفتن بی حد و حصر جمهوری اسلامی خصوصا در زمینه نظامی و هسته‌ای نگرانند”؛ اما آنها هیچگاه حاضر نشده‌اند تا قیمت موضعگیری‌های جهت‌دار خود در قبال ایران را بپردازنند.
از یک طرف مشکلات ناشی از بحران اقتصاد جهانی و نیاز شیخ‌نشین‌ها به سرمایه‌گذاری خارجی باعث شده تا به هر قیمتی در حفظ یکی از بزرگ‌ترین شرکای تجاری اقتصادی خود بکوشند (طبق آخرین آمارها، ایرانی‌ها جایگاه دوم را در رسته سرمایه‌گذاران در دوبی بحران‌زده دارند) و از طرف دیگر بر این مساله آگاهند که کوچک‌ترین ناامنی از نقطه‌نظر ژئواستراتژیک در خلیج فارس، ابتدا منافع خودشان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. نباید فراموش کنیم که مسافت بین دوبی و بوشهر بسیار کمتر از مسافت بین تهران تا بوشهر است. بنا بر این آلودگی‌های زیست محیطی و ناامنی‌های منطقه‌ای ناشی هر گونه حمله احتمالی به سایت‌های اتمی ایران همان قدر برای ایرانیان پر مخاطره است که برای اعراب حاشیه خلیج فارس. همچنین ساکنین منطقه، نتایج فاجعه‌بار زیست‌محیطی ناشی از جنگ اول خلیج فارس در اوایل دهه ۹۰ را از یاد نبرده‌اند. سرانجام، نفوذ و محبوبیت سیاست‌های تنش‌زا و ماجراجویانه ضد آمریکایی جمهوری اسلامی در میان توده مردم منطقه باعث شده تا سردمداران عرب با وجود خصومت‌های دیرینه تاریخی با ایران، به شکل بی‌محابا از سیاست‌های آمریکا در منطقه (شاید علیرغم میل باطنی‌شان) حمایت نکنند.
در واقع نفوذ و دخالت محسوس دولت ایران در مسایل حیاتی کشور عراق بعد از سقوط صدام حسین، اعراب را به تاملی بیشتر وا داشته است. هر چند که انتخابات اخیر عراق اتفاقات را مطابق خواسته دولت‌مردان تهران به پیش نبرد؛ اما تنها ۲ روز از پیروزی ائتلاف ایاد علاوی نگذشته بود که سخنگوی این حزب اعلام کرد بر خلاف انتقاد تندی که علاوی نسبت به حمایت ایرانی‌ها ازگروه رقیب به رهبری نوری المالکی به عمل آورده، مایل خواهد بود تا گروهی را برای ارتباط و مشاوره با دولت ایران به تهران بفرستد و اضافه کرد که ائتلاف متبوعش در صورت رسیدن به قدرت اجازه نخواهد داد تا آمریکایی‌ها از خاک عراق به عنوان مبدا حمله به ایران استفاده کنند. بیان همین جمله کافی بود تا سفیر ایران به طور غیر قابل منتظره‌ای با زیر پا گذاشتن تمام اصول سیاسی جمهوری اسلامی، از حضور حتمی سنی‌ها (اکثریت حاضر در ائتلاف پیروز در انتخابات به رهبری علاوی) در عرصه قدرت به عنوان نمادی از تکثرگرایی و دموکراسی سخن بگوید و از ایاد علاوی که تا دیروز او را دست‌پرورده “سیا و موساد” نامیده بودند، حمایت کند.
از اعراب که بگذریم، بین کشورهای اصلی عضو شورای امنیت، نقش چین و روسیه (به ترتیب اولین و دومین شریک تجاری ایران) در حل معضل هسته‌ای از اهمیت ویژه‌ایی برخوردار است. روسیه در سه قطعنامه پیشین، مخالفت جدى خود را اعلام کرده؛ اما این بار گویا از ایرانى‌ها براى برخى پنهان‌کارى‌هاى هسته‌اى دلخور است و ترجیح مى‌دهد مانند دفعات پیشین به یک‌باره در آغوش تهران سقوط نکند. با این حال روسیه اخیرا با هر گونه تحریم نفتی (که در نگاه برخی صاحب‌نظران، موثرترین روش برای قانع کردن حاکمان جمهوری اسلامی برای پایان فرآیند غنی‌سازی است) مخالفت کرده است.
چین اما با مقاومت‌هاى خود در برابر درخواست‌هاى مکرر اروپا و تهدید‌هاى آمریکا، مسیر پرونده هسته‌اى ایران را تغییر داده است. پکن در نخستین روزهاى سال جارى، بازى را به منظور خرید زمان آغاز کرد. در نشستى که در نیویورک برگزار شد، از طرف چین نماینده‌اى دون‌پایه در میان نمایندگان ارشد کشورهاى گروه ۱+۵ حاضر شد تا بدین ترتیب چین مخالفت خود را با تسریع روند تشدید تحریم‌ها علیه ایران اعلام کرده باشد. به علاوه اینکه هفته گذشته سخنگوی هیات دیپلماتیک ایرانی طی نشستی با همتای چینی خود خطاب به خبرنگاران گفت: “ما به این تفاهم رسیده‌ایم که تحریم دیگر در برابر ایران کارآیى خود را از دست داده است”. این جملات در حالى از زبان طرف ایرانى شنیده شد که طرف چینى نیز حضور داشته و مخالفتى نکرد.
هر چند که “زندگی با ایران هسته‌ای” به کابوسی وحشتناک برای غربی‌ها می‌ماند؛ اما وقوع آن با توجه به شرایط جهانی بسیار محتمل به نظر می‌رسد
همه اینها علیرغم این موضوع رخ می‌دهد که دستگاه سیاست خارجی آمریکا قصد دارد تا با اعلام “جلب اجماع جهانی نسبت به تحریم‌های گسترده علیه ایران” (چنانکه خانم کلینتون در مصاحبه مطبوعاتی ادعا می‌کند) بیشتر از فشار و هجمه بی‌سابقه جمهوری‌خواهان و افکار عمومی نسبت به آنچه “خطر بمب ایرانی” و در پی آن پیشنهاد “حمله احتمالی به ایران” مطرح است، بکاهد.
حقیقت ماجرا این است که روند تحولات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران نشان می‌دهد که نه روس‌ها و نه چینی‌ها، ایران هسته‌ای را بر هم زننده تعادل تسلیحاتی خاور میانه نمی‌دانند؛ بلکه گرایش غالب در ترسیم سیاست خارجی در این دو کشور، بر این نظر است که دولت تهران می‌تواند وزنه سنگین معتدل‌کننده این رقابت تسلیحاتی باشد.
مصالحه، مذاکره یا معامله؛ همه گزینه‌هایی است که حاکمان ایران آنها را یکی بعد از دیگری پس می‌زنند، چرا که ادامه دوام و بقای خود را در بحران‌زایی و تنش‌زایی بین‌المللی می‌بینند. این همان جنبه‌ای است که دموکراتهای تازه به قدرت رسیده، کمتر به آن توجه می‌کنند. دولت محمود احمدی‌نژاد به دلیل فقدان مشروعیت داخلی حاضر شده تا به هر رنگ و شکل و مرامی در آمده و حداقل نفوذ منطقه‌ای خود را از دست ندهد. بی‌دلیل نیست که می‌گویند گزینه‌های همچون افزایش تحریم‌ها و یا حمله نظامی، به نفع جریان‌های افراطی حکومتی است.
سعید حجاریان سال‌ها پیش از این، افزایش تحریم‌ها را در جهت منافع ارگان‌های نظامی ـ اقتصادی همچون سپاه پاسداران (حامی اصلی دولت فعلی) دانسته بود. حمله نظامی نیز فاجعه‌آمیز خواهد بود و در واقع تنها گزینه باقی مانده همانیست که ژاک شیراک در سال ۲۰۰۷ و ۳ ماه قبل از پایان دوران ریاست جمهوری‌اش در جواب روزنامه‌نگارن نیویورک‌تایمز بیان می‌کند: “ایران هسته‌ای نگرانم نمی‌کند؛ چرا که به فرض محال، با پرتاب اولین موشک اتمی توسط ایران، این کشور با خاک یکسان شده است” که این جمله اشاره ضمنی به ۴۰۰ کلاهک اتمی اسراییلی است.
هر چند که “زندگی با ایران هسته‌ای” به کابوسی وحشتناک برای غربی‌ها می‌ماند؛ اما وقوع آن با توجه به شرایط جهانی بسیار محتمل به نظر می‌رسد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر