-----------------------------
همه خبرها و ديدگاهاي سانسور شده و پشت فيلتر جمهوري اسلامي مانده را يكجا و بي درد سر در "هستي نيوز" بخوانيد... http://groups.google.com/group/hasti-news/
مذاکرات غیر مستقیم میان مقامات اسراییل و فلسطین به میانجیگری امریکا در شرایطی مساوی برای هر دو سو و به دور از اهداف واقعی شان برای مذاکره آغاز می شود. خنده دار است که هیچ کدام از دو طرف باور ندارند که این گفتکوها به برقراری صلح پایدار در خاور میانه خواهد انجامید. صلحی که هر دو طرف در برابر همگان ادعای پاسداری از آن را دارند.
از دولت باراک اوباما شروع می کنیم که در برابر بنجامین نتانیاهو خود را فلج نشان می دهد. سخنرانی رییس جمهور اوباما به منزله شکست و واگذاری بود. وی با بزرگنماییِ توانایی های ایالات متحده در طول سخنرانی برای متقاعد کردن هر دو سو به پذیرش شرایط صلح، دست اسراییل را برای روبرو شدن با کاخ سفید باز می گذارد و هر گونه ابتکار عمل را از کاخ سفید می گیرد.
با تفاوت اولویت های آمریکا و اسرائیل در رویارویی با مشکلاتی که امنیت منطقه را به خطر می افکند، به نظر می رسد که اوباما بیشتر از اسلاف خود درگیر باج خواهی اسراییل است.
درست است که مقامات ارشد سیاسی و نظامی در دولت امریکا بارها تأیید کرده اند که حل مشکل خاور میانه اهمیت اساسی در حمایت از منافع آمریکا دارد؛ ولی این با پندار اسراییل که برنامه اتمی ایران را خطری برای یهود می داند در تناقض است؛ و این اوباما را زندانیِ فرمول اسراییل کرده است: اعلام عقب نشینی به وسیله فلسطینی ها و در ازای آن اتخاذ مواضع پابرجاتر و حتا شدیدتر از حدود تحریم در برابر برنامه اتمی ایران- که هم اکنون سیاست امریکا بر این اساس تصمیم گیری می کند.
آرون میلر در مقاله تازه اش در فارین پالیسی از این فرمولِ اسراییل چنین برداشت می کند: "تا زمانی که مفهومی چون "تهدید ایران به همراه بمب" در ذهن نتانیاهو و بیشتر اسراییلی ها وجود دارد، دشوار می شود نتانیاهو را در حال تصمیم بزرگی برای برقراری صلح تصور کرد." البته اعراب با شنیدن این نظرها از کشوری که خودش دارای جنگ افزار اتمی است شاید بهایی به آن ندهند و از آن رنجیده خاطر شوند ولی این عقیده همیشه بحث محوری گفتگوهای اسراییل و امریکا بر روند صلح را تشکیل می دهد.
جایگاه فلسطین در بخش دوم مذاکرات است: آنان اعتماد به نفس کافی در روبرو شدن با نتیجه این گفتگوها را ندارند. پافشاری آنها بر پرهیز از "کشیده شدن" به گفتگوی مستقیم، رو در روی نتانیاهو و رغبت آنان به باقی ماندن در پوشش سیاسی عرب در این ماجرا، شاهدی بر این عدم اعتماد به نفس است.
آنان به مذاکرات چهارماهه ای پیوسته اند و بر همگان روشن است که این گفتگوها پیش درآمدی بر اعلام شکست است. کسی انتظار ندارد که یک کشمکش ۶۰ ساله در عرض ۱۲۰ روز حل و فصل شود.
علاوه بر این، طرف فلسطینی مذاکره از مقام پایین تری برخوردار است و این به اسراییل اجازه می دهد تا بتواند سوالاتی از این دست بپرسد: اگر اسکان فلسطینی ها مورد توافق قرار بگیرد آیا (در عمل) محمود عباس می تواند مردم خود را وادار به اسکان کند؟
اسراییل بخش نهایی مذاکره است؛ نتانیاهو تنها برای پایان دادن به بحران به این گفتگوها تن داد تا به رییس جمهور ایالات متحده امریکا "پیروزی" شایسته ای را هدیه بدهد. وی از هر ابزاری برای مسدود کردن روند پیشرفت در این ماجرا استفاده کرده است و این بهره جویی را از همان روز نخست آغاز کرد؛ با اعلام این نکته که وی نمی تواند بدون مذاکرات ِ مستقیم، منتظر گرفته شدن تصمیم های محوری باشد و انکار کرد که شهرک سازی در اورشلیم بخشی از اقدامات تحریک آمیز بوده است که حتا واشنگتن از هر دو طرف خواسته بود که از چنین کاری خودداری کنند. (این انکار، تایید کننده قولی است که الی ویسل -نویسنده سیاسی بازمانده از هولوکاست- می گوید که از اوباما گرفته.)
در اسراییل صحبت بر سر این است که حل اختلاف با فلسطین به مفهوم کاهش تهدید ِدیگر بحران های منطقه که امریکا با آنها دست به گریبان است نمی باشد: بحران عراق، پاکستان، افغانستان و البته ایران.
بنابراین میان اسراییل و بیشتر یهودیان امریکا از سویی و دولت امریکا از سویی دیگر "تضاد تحلیل" بر سر تشخیص "تهدید امنیت و منافع ایالات متحده" وجود دارد.
مذاکرات این روزها یادآور گفتگو میان دولت بیل کلینتون و رییس جمهور پیشین فلسطین- یاسر عرفات، در روزهای آخر دیدارهای پیمان صلح کمپ دیوید است: "نمی توانم آن گونه که تو می خواهی واگذار کنم، زیرا تو در تشییع جنازه من شرکت نخواهی کرد!"
امروز محمود عباس -حتا به صورت غیر مستقیم- به امریکا و اسراییل چه می تواند بگوید، اگر آنها بگویند که مسئله مرز که امروز مورد بحث است شامل اورشلیم یا اسکان و شهرک سازی نمی شود؟ آیا هیچ رهبر فلسطینی می تواند چاره ای در این زمینه بجوید؟
ایران مشغول برنامه ریزی برای حضورش در عصر اتمی است: وقتی شما قرار است بمب اتمی بسازید، باید موشکی که بتواند آن را هم حمل کند و هم سرعت زیادی داشته باشد به دست آورید. در مقایسه با راه های انتقال یک بمب مثلا از راه یک هواپیمای بمبک افکن، موشک بالستیک مثل یک گلوله می ماند. سریع است، در عمق نفوذ می کند و برای قربانیانش هراس وترس ایجاد می کند.
اگر ایران در راهی است که به یک قدرت مسلح به سلاح اتمی تبدیل شود، برنامه موشکی اش به خوبی آن را نشان می دهد. تحقیق تازه ای که از سوی انستیتو بین المللی مطالعات استراتژیک در لندن منتشر شده، از زوایای پنهان و عمیق برنامه موشکی ایران خبر می دهد و تلاشی که ایران می کند تا کلاهک های اتمی را بر آنها سوار کند. این تحقیق می گوید هدف اول ایران، ساخت موشک هایی با سوخت جامد و با برد متوسط است که توانایی هدف قراردادن کشورهای منطقه، از جمله اسراییل را داشته باشد و این احتمال کم است که این برنامه موشکی برای هدف قرار دادن آمریکا دنبال شود.
ایران می گوید به دنبال بمب اتمی نیست. اما برنامه اش برای غنی سازی اورانیوم و مدارکی که به بیرون درز کرده، کشورهای جهان به ویژه اسراییل را نسبت به برنامه اتمی نظامی ایران بسیار حساس کرده است.
این تحقیق جدید می گوید تلاش ایران برای ساخت بمب اتمی با ترکیبی از اورانیوم و پلوتونیوم، تنها مسئله مورد توجه نیست و برنامه موشکی هم خود به خوبی نشان می دهد به چه موازاتی دارد دنبال می شود. برای مثال، موشک های تولید شده آیا توانایی و قدرت حمل یک کلاهک اتمی را دارند؟
این مسئله خیلی مهم است چرا که یک کلاهک اتمی مثل توپ بسکتبال نیست. کارشناسان این تحقیق می گویند مطالعات دیگر کشورها در این زمینه و مقایسه زمانی آنها نشان می دهد بمب اتمی ساخت ایران، حدود یک هزار کیلوگرم، یک تن وزن خواهد داشت. یک موشک باید آنقدر قوی باشد که بتواند برای صدها کیلومتر، این وزن سنگین را با خود حمل کند.
برنامه موشکی ایران در سال های ۱۹۸۰ آغاز شد، زمانی که موشک های اسکاد با سوخت مایع برای جنگ با عراق وارد کشور شد. در سال های بعد، ایران موشک های اسکاد – بی بیشتری خرید که آن را شهاب یک نامیدند که ۳۰۰ کیلومتر برد دارد. اسکاد سی یا شهاب دو برد متوسط ۵۰۰ کیلومتر دارد و نو- دانگ یا شهاب سه، که برد طولانی دارد و از کره شمالی گرفته شد. یک مدل منشعب از شهاب سه، «قدر یک» نام دارد که در سال ۲۰۰۴ آزمایش شد. گزارش یاد شده می گوید با به کارگیری سوخت جامد در موشک، برد آنها به برد حدود ۱۶۰۰ کیلومتر رسیده که می تواند کلاهک اتمی با وزن ۷۲۵ کیلوگرم را حمل کند.
اما مشکل قضیه این جاست: یک موشک با سوخت جامد توانایی حمل کلاهک یک تنی را ندارد و باید از برد آن کاسته شود. این تحقیق می گوید ایران توانایی حمله به اسراییل را ندارد مگر این که از مرز غربی خود بخواهد آن را شلیک کند و اگر این کار را بکند، در برابر حملات پیشگیرانه آسیب پذیر می شود.
در پاسخ به این مسئله، ایران به موشک هایی با سوخت جامد خالص روی آورد. یکی را امتحان کرد که نامش سجیل است و توانست به مشابه مسافتی که قدر می تواند طی کند، برسد. موشک دو مرحله ای سجیل در نوامبر ۲۰۰۸ شلیک شد که کلاهک ۷۲۵ کیلویی را می تواند تا مسافت ۲۱۰۰ کیلومتر جابجا کند. سرعت شلیک آن هم کمتر شد.
سجیل همان موشک ایران است که باید آن را زیر نظر داشت. این گزارش می گوید مراحل دستیابی به موشکی از این نسل که بتواند کلاهک یک تنی را حمل کند، چهار تا پنج سال زمان می برد. نویسندگان گزارش می گویند ایران به جای ساخت موشک دوربردی که فقط مسافت طولانی را طی کند، تلاش خود را بر موشک با برد متوسط متمرکز کرده و می خواهد آن را به تکامل برساند.
این گزارش می گوید حدود ده سال طول می کشد تا ایران تهدیدی برای اروپا و یا آمریکا محسوب شود. ضمن این که ایران نیاز به ردیاب های روی کشتی و محافظ هایی دارد که در زمان ورود موشک به جو زمین، بتواند کلاهک اتمی ار محافظت کند.
نتایج این تحقیق بسیار متفاوت از گزارش کمیسیون رامسفلد در سال ۱۹۹۸ است که گفته بود ایران در طول پنج سال می تواند به توانایی یک موشک با این توانایی برسد. جورج بوش هم در سال ۲۰۰۷ بر همین اساس گفت ایران تا سال ۲۰۱۵ توانایی موشکی برای هدف قراردادن آمریکا و اروپا را به دست می آورد. گزارش جدید اما می گوید در تعیین و تخمین تاریخ دقیق، سه سناریوی خطرناک مطرح می شود.
شماری از نتیجه گیری های این تحقیق از این قرار است:
ایران هرچند برنامه موشکی با قابلیتی به راه انداخته، اما کماکان مواد حساس و اساسی را از خارج وارد کند.
توانایی موشک های بالستیک ایران به شدت محدود است چرا که دقت موشک ها بسیار پایین است.
برنامه هوا – فضای ایران تنها برای نمایش است و هیچگونه ارزش استراتژیکی ندارد و فقط یک کار نمادین است.
نصب کلاهک شیمیایی یا بیولوژیکی بر روی موشک های ایران، توانایی محدود نظامی ایران را بالا نمی برد.
به نظر می رسد ایران مشغول استفاده از نفوذ خود برای تغییر روند انتخابات عراق است اما این خطر را هم دارد که بیش از حد، تاثیر خود را فاش کند.
اعتراض های خشمگین ایاد علاوی درباره دخالت ایران در روند تشکیل دولت ائتلافی حاکم، به خوبی موید این مسئله است. هرچند ممکن است ائتلاف سکولار العراقیه بیش از حد توسط احزاب شیعه مورد رقابت سیاسی قرار گرفته باشد. مقامات نظامی و سیاسی آمریکا و برخی سیاستمداران عراقی می گویند ایران حضور سیستماتیکی در انتخابات ماه مارس عراق داشته و قصد دارد دست علاوی و اعراب سنی را از قدرت کوتاه کند. یک تاکتیک، ارتباط دادن آنها با حزب بعث بود و این که گفته شد بسیاری از اعضای ائتلاف العراقیه از طرفداران سابق حزب صدام حسین به شمار می آیند.
دیوید ایگنیشس، ستون نویس آمریکایی به تازه گی نوشت تهران با دست باز از کمپین ائتلاف ملی عراق حمایت کرده و دست و دلبازانه آنها را مورد حمایت قرار داده است. چند ماه مانده به انتخابات، ایران ماهانه حدود ۹ میلیون دلار به دفتر شورای عالی اسلامی عراق داده و ماهانه ۸ میلیون دلار هم به گروه مقتدی صدر داده است.
همچنین گفته می شود ایران از نوری المالکی نخست وزیر عراق خواسته تا به ائتلاف شیعیان بپیوندد. مالکی در ابتدا رد کرد و ترجیح داد تنهایی رقابت کند. اما از ترس این که مبادا علاوی بر او برتری یابد، هفته گذشته تغییر عقیده داد. با این کار می توانند دولت اکثریت را با اختلاف دو کرسی تشکیل دهند هرچند هنوز مشخص نشده چه کسی قرار است نخست وزیر شود.
با توجه به عمق کارهای ایران در عراق، تحلیلگران برد نزدیک علاوی را پیروی خوانده و آن را شکستی برای تهران معرفی کردند. اما این قضاوت الان کودکانه به نظر می رسد. مایکل نایتز از انستیتو واشینگتن در مطلبی که در فارین پالیسی نوشت، نتیجه گرفت که ایران دست در دست با احزاب شیعه، روند دولت ملی عراق را تا چهار سال دیگر به تعویق انداخت و بار دیگر نظام سیاسی عراق را به انحصار خود درآورد.
با احتمال به کسوف رفتن ائتلاف علاوی در آینده نزدیک، نایتز نسبت به آینده عراق بدبین است: با این وضعیت و به کار گرفته نشدن اعراب سنی، وضعیت برای خراب شدن اوضاع عراق پس از خروج نیروهای نظامی آمریکایی، مهیا می شود. با حضور یک دولت شیعه، شاید تنوع کارکرد سیاسی در عراق هم از بین برود.
اسامه النجیفی هم ایران را به برهم زدن وزن سیاسی در عراق متهم کرد و گفت: «ائتلاف ها به راه خوبی می رفت اما با فشار ایران فضا عوض شد ولی به هر حال، العراقیه حضور سنگینی در پارلمان دارد و نمی توان آن را کنار گذاشت.» وی که تحلیلگر مسائل سیاسی عراق است همچنین احتمال داده ائتلاف یاد شده دوام زیادی نیاورد.
حتی اگر این اتفاق بیافتد، باز ایران برنده است. یک عراق ضعیف و دو پاره، که کمی با مرز هرج و مرج فاصله دارد، هدف اصلی ایران است. پس کشوری ها که در سال ۲۰۰۳ به دست آمریکا افتاد، به زودی بازیچه دست ایران می شود. ترکیه هم که دیگر بازیگر اصلی عراق است، در این راه با ایران همدست است و این دو منافع مشترکی برای کنترل کردها در منطقه دارند.
سابقه طولانی ایران در ارسال مهمات و سلاح به عراق از نگرانی های همیشگی آمریکا و رهبران عراقی بوده و نتیجه اش کشتارهایی است که در عراق روی می دهد. مقامات آمریکایی می گویند سپاه پاسداران همچنین طالبان را در افغانستان مورد حمایت قرار داده تا به آرزوی زمین زدن شیطان بزرگ برسد.
در همین حال، ایران ممکن است زیادی قدرت خود را به نمایش بگذارد. همانگونه که علاوی گفت، به خطر افتادن وضعیت سیاسی در عراق شاید به افزایش حضور نظامی آمریکا در عراق و حتی مقابله مستقیم با ایران منتهی شود (که اگر اسراییل خودش یکطرفه دست به کار شود، دیگر گریز ناپذیر است). ایران شاید روزی آرزو کند که کاش کمک موثر کرده بود تا آمریکایی ها زودتر از منطقه خارج شوند.
رئیس جمهور روسیه دمیتری مدودف در دوشنبه و سه شنبه از دمشق دیدار رسمی کرد و مورد استقبال گرم همتای سوری خود بشارالاسد قرار گرفت. دو رئیس جمهور در سخنان خود بر رابطۀ نزدیک دو کشور در دوران اتحاد شوروی تأکید کردند و وعده دادند به این دوستی ادامه دهند.
سوریه امیدوار است مسکو در منطقه بعنوان قدرت هم وزن آمریکا در مقابل نفوذ بیش از حد و جانبدارانه از اسرائیل این کشور نقش بیشتری برعهده گیرد.
"اوضاع بسیار بسیار وخیم است"
رئیس جمهور آمریکا اوباما در هفنۀ گذشته با تمدید تحریم های بازرگانی علیه سوریه نشان داد که همچنان از سیاست اسد ناخشنود است. از این جهت نفوذ روسیه در دمشق مقبول تر می شود زیرا روسیه نه تنها پشت گرمی سیاسی می دهد بلکه همکاری اقتصادی را نیز به همراه می آورد.
این همکاری را هر دو رهبر می خواهند در زمینۀ انرژی، انرژی اتمی را هم شامل می شود، و فن آوری پیشرفته و حمل و نقل هوایی گسترش دهند. تحریم آمریکا بویژه در این زمینه ها برای سوریه مؤثراست. اسد در مصاحبۀ مطبوعاتی مشترک نسبت به افزایش تشنج در منطقه هشدار داد. این تشنج ها در هفته های گذشته بر اثر ادعاهای اسرائیل شدت بیشتری پیدا کردند، اسرائیل سوریه را متهم کرد که به حزب الله در لبنان موشک های اسکاد داده است.
رئیس جمهور روسیه گفت "اوضاع بسیار بسیار وخیم است" و پیشنهاد کرد کنفرانس بین المللی خاورمیانه برگزار شود. اسد از روسیه خواست آمریکا را به اتخاذ روش مسئولانه و جدی در روند صلح خاورمیانه فراخواند. رئیس جمهور سوریه تأکید کرد این کشور آماده است در صورتی که بلندی های جولان را که از سال ۱۹۶۷ در اشغال اسرائیل است بازپس گیرد در هر موردی مذاکره کند.
اسد به روشنی بیان کرد که به تجهیزات نظامی روسیه علاقه مند است. روسیه از سال ۲۰۰۹ به سوریه میگ ۲۹ و انواع موشک های ضد هواپیما داده است. دمشق مایل است موشک های زمین به هوای اس ۳۰۰ و نیز موشک های بالستیک از روسیه بگیرد اما مسکو با تحویل این نوع سلاح ها خشم آمریکا را برخواهد انگیخت، چنین می نماید که در حال حاضر روسیه آمادگی این کار را نداشته باشد.
موضوعِ ایران
موضوع دیگر گفتگوها، مناقشۀ اتمی ایران با غرب بود. اسد و امیرقطر حمد بن خلیفه روز یکشنبه در استانبول از تلاش های میانجی گرایانۀ نخست وزیر ترکیه اردغوان پشتیبانی کرده بودند، این تلاش ها قرار است جلوی تحریم های شورای امنیت را بگیرد. دمشق همانند آنکارا، مقصد بعدی مدودف در سه شنبۀ گذشته، می خواهند حمایت روسیه را از تلاش های خود برای پایان دادن به مناقشۀ اتمی ایران و غرب بدست بیاورند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیۀ اروپا کاترین اشتون دور جدیدی از تلاش ها را آغاز می کند تا به مناقشۀ اتمی با ایران پایان دهد: اشتون می خواهد با سعید جلیلی دیدار کند. وزارت خارجۀ ایران اعلام کرد جلیلی آمادۀ ملاقات است.
این دیدار که تاریخ آن هنوز معلوم نشده قرار است به احتمال در ترکیه برگزار شود. زیرا برای انجام این گفتگو وزیر خارجۀ ترکیه احمد داود اوغلو پا درمیانی کرده است. وی می گوید در مناقشۀ اتمی "هنوز راه حل سیاسی بخت زیادی دارد". ایالات متحده و اتحادیۀ اروپا به ایران ظنین هستند که در تلاش برای به دست آوردن سلاح اتمی است. تهران تکذیب می کند و مدعی است فقط دنبال استفادۀ صلح آمیز از انرژی هسته ای است.
ترکیه مدتهاست می کوشد در بحران اتمی بعنوان میاندار مطرح شود. پشت سرِ این قصد در درجۀ اول منافع اقتصادی نهفته است. نه تنها ایران بعد از روسیه دومین تحویل دهندۀ نفت و گاز به ترکیه است بلکه این کشور برای صادرات ترکیه پیوسته مهم تر می شود. دو کشور همسایه می خواهند در سال ۲۰۱۱ مبادلات بازرگانی به ارزش ۲۰ میلیارد دلار داشته باشند.
در سال ۲۰۰۸ این میزان ده میلیارد دلار بود، در سال ۲۰۰۹ به ۵/۵ میلیارد دلار رسید – به ویژه بعلت تحریم هایی که شورای امنیت با آن تهران را زیر فشار گذاشته بود. تحریم های بیشتر که اکنون در شورای امنیت در دست بررسی است طرح های نفت و گاز را بین ایران و ترکیه به خطر می اندازد: ترکیه می خواهد در کشف حوزه های جدید گازی در ایران میلیاردها دلار سرمایه گذاری کند. از این گذشته هر دو کشوردر نظر دارند نیروگاه های مشترک بسازند.
ترکیه از نظر سیاسی در راهی باریک گام بر می دارد. از سویی دنبال منافع اقتصادی خود است و از اینرو تحریم را رد می کند؛ از دگر سو نباید نگرانی های آمریکا و اتحادیۀ اروپا را نادیده بگیرد. از این گذشته موضع ترکیه در مناقشۀ اتمی، هرچه بیشتر به مناسبات سابقاً نزدیک این کشور با اسرائیل آسیب می زند. گرچه نخست وزیر ترکیه طیب اردوغان تأکید می کند این کشور ایران اتمی را نمی خواهد اما پیوسته نیز می گوید کسی که سلاح اتمی را از ایران دریغ می دارد نباید در مورد زرادخانۀ اتمی اسرائیل سکوت کند.
معلوم است ایران چنین حرفی را با علاقه می شنود. ترکیه برای ایران عامل مهمی است تا انزوای سیاسی و اقتصادی خود را بشکند. رئیس جمهور احمدی نژاد احتمالاً با سپاس به یاد می آورد که بعد از انتخاب دوباره اش اردغوان در ژوئیۀ ۲۰۰۹ از جمله اولین کسانی بود که تبریک گفت. آنکارا هیچگاه در صحت نتیجۀ انتخابات تردید نکرد. البته ایران به تلاش های میانجی گرایانۀ ترکیه بیشتر با سردی واکنش نشان داده است. ناظران می گویند رهبران ایران اصولاً عقیده ندارند که به میانجی نیاز داشته باشند. به گفتۀ این بازرسان تهران مایل نیست بدون دلیل به قدرت منطقه ای شدن ترکیه کمک کند زیرا این نقشی است که دردراز مدت برای خود می بیند.
البته غیر محتمل است که گفتگوهای مورد نظر بین اشتون و جلیلی گره ای باز کند. در اکتبر ۲۰۰۹ سَلَفِ اشتون، یعنی سولانا در چنین هدفی ناکام ماند. وزارت خارجۀ ایران تأکید کرده گرچه "گوش می کند تا بداند خانم اشتوان چه حرفی برای گفتن دارد" اما مذاکره را فقط با آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین انجام می دهد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر