شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، مستقر در ژنو، روز پنجشنبه بر اساس طرح پیشنهادی ایالات متحده با تعیین گزارشگر ویژه حقوق بشر برای ایران موافقت کرد. آمریکا روز چهارشنبه ابراز اطمینان کرده بود که قطعنامه پیشنهاد شده در این زمینه از حمایت لازم برخوردار خواهد شد.
بر اساس گزارش خبرگزاری‌ها، قطعنامه مربوط به تعیین گزارشگر حقوق بشر برای ایران، با رأی مثبت ۲۲ عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل در حالی به تصویب رسید که ۱۴ عضو این شورای ۴۷ نفره، به این قطعنامه رأی ممتنع و هفت عضو آن نیز رأی منفی دادند.
شورای حقوق بشر سازمان ملل همچنین نگرانی خود را از تشدید فشارها علیه چهره‌های اصلی مخالف حکومت و افزایش اجرای مجازات اعدام اعلام کرد و همچنین از جمهوری اسلامی خواست تا نماینده‌ای که سازمان ملل معرفی خواهد کرد، همکاری کند.
ايلين چمبرلين دوناهو، نماينده آمريکا در شورای حقوق بشر، در سخنانی پیش از تصویب این قطعنامه اعلام کرد که کشورش به همراه متحدان خود عمیقاً از شرایط ایران که احترام به حقوق بشر در آن در یکسال گذشته به طرز چشم‌گیری رو به وخامت گذاشته، نگران است.
تصمیم شورای حقوق بشر سازمان ملل در مورد تعیین نماینده‌ای ویژه برای ایران، نخستین تصمیم در این زمینه در یک دهه گذشته به حساب می‌آید.
سازمان ملل متحد پیشتر در خلال سال‌های ۱۹۸۴ تا ۲۰۰۲ نماینده‌ای ویژه‌ای را برای ایران تعیین کرده بود اما به گفته دیپلمات‌ها و مقام‌های سازمان ملل از آن ایران از همکاری معنی‌دار با این نهاد بین‌المللی حقوق بشر خودداری کرده است.
تصمیم این شورا به تعیین نماینده ویژه برای ایران، در حالی است که هادی قائمی، سخنگوی کمپين بين‌المللی حقوق بشر در ايران، روز چهارشنبه به راديو فردا گفته بود که این قطعنامه «به دنبال گزارش دبيرکل سازمان ملل متحد در پاييز سال گذشته در خصوص وخامت وضعيت حقوق بشر در ايران و همکاری نکردن دولت ايران با نهادهای سازمان ملل متحد» ارائه شده است.
وی درباره محتوای این قطعنامه گفته بود که اين قطعنامه سه مسئله را در بر خواهد گرفت که عبارتند از «تعيين يک گزارشگر ويژه برای ايران»، «درخواست از ايران برای همکاری با اين گزارشگر» و همچنين درخواست از دبيرکل سازمان ملل و مجمع عمومی برای آنکه «امکانات لازم را در اختيار اين گزارشگر قرار گیرد.»
آقای قائمی همچنين در خصوص رويکرد سازمان ملل متحد در قبال مسئله نقض حقوق بشر در ايران گفته بود که «از سال ۲۰۰۳ به طور ساليانه قطعنامه‌هايی در خصوص ايران در مجمع عمومی سازمان ملل متحد صادر شده است و اگر چه اين قطعنامه ها به جزئيات نقض حقوق بشر در ايران می‌پرداختند اما به جز درخواست از دولت ايران برای بهبود وضعيت از هيچ اهرم ديگری برای استفاده نداشتند.»
وی همچنین یادآور شده بود که «چنانچه اين گزارشگر نتواند برای بهبود وضعيت، دولت ايران را قانع کند، شک نيست با توجه به بحرانی که با آن مواجه هستيم مرحله بعدی اقدام از سوی شورای امنيت سازمان خواهد بود، همانگونه که درخصوص ارجاع پرونده معمر قذافی و ديگر حکمرانان ليبی به دادگاه های جنايی بين المللی به اتهام جنايت عليه بشريت اقدام شد.»
به گفته سخنگوی کمپين بين‌المللی حقوق بشر در ايران، جمهوری اسلامی در دو ماه گذشته تلاش‌های بسياری برای جلوگيری از طرح اين قطعنامه انجام داده بود که این تلاش‌ها «با شکست مواجه شد».
وزارت خارجه ایران: قطعنامه شورای حقوق بشر سازمان ملل ناموجه است
ایران رای شورای حقوق بشر سازمان ملل در تعیین گزارشگر ویژه برای رسیدگی به وضعیت حقوق بشر در این کشور را محکوم کرده است.
روز جمعه، 5 فروردین (25 مارس)، رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارتخارجه جمهوری اسلامی، مصوبه اخیر نهاد حقوق بشر سازمان ملل در مورد ایران را مورد انتقاد شدید قرار داد و گفت: "صدور قطعنامه ضد ایرانی در شورای حقوق بشر سازمان ملل، اقدامی غیرمنصفانه، ناموجه و کاملا سیاسی است و به رغم تمایل برخی کشورها، تحت فشار آمریکا به تصویب رسید."
روز پنجشنبه، کشورهای عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل، که مسئولیت نظارت و رسیدگی به موارد نقض حقوق بشر در کشورهای جهان را برعهده دارد، با بیست و دو رای مثبت، هفت رای منفی و چهارده رای ممتنع، قطعنامه ای را تصویب و مقرر کردند برای رسیدگی به موارد نقض حقوق بشر در ایران، یک گزارشگر ویژه تعیین شود.
کشورهای آرژانتین، اسپانیا، اسلواکی، اوکراین، ایالات متحده آمریکا، برزیل، بریتانیا، بلژیک، جمهوری مولداوی، زامبیا، ژاپن، سنگال، سوئیس، شیلی، فرانسه، کره جنوبی، گواتمالا، لهستان، مالدیو، مجارستان، مکزیک و نروژ به این قطعنامه رای مثبت، کشورهای اکوادور، بنگلادش، پاکستان، جمهوری خلق چین، روسیه، کوبا و موریتانی به آن رای منفی و اردن، اوگاندا، اوروگوئه، بحرین، بورکینافاسو، تایلند، جیبوتی، عربستان سعودی، غنا، کامرون، گابن، مالزی، موریس و نیجریه به این قطعنامه رای ممتنع دادند.
به گزارش رادیو دولتی ایران، آقای مهمانپرست شورای حقوق بشر سازمان ملل را متهم کرده است که با تصویب این قطعنامه، در نظر داشته است توجه جهانیان را بر وضعیت ایران متمرکز کند و به این ترتیب، مانع از رسیدگی به موارد نقض حقوق بشر در بقیه جهان شود.
به گزارش رادیو و تلویزیون دولتی ایران، آقای مهمانپرست گفته است: "هدف از این قطعنامه، تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی ایران و منحرف کردن روند فعلی شورای حقوق بشر در بررسی دوره ای جهانی وضع حقوق بشر همه کشورهاست."
در جلسه روز گذشته شورای حقوق بشر سازمان ملل، قطعنامه ای هم حاوی تمدید دوره ماموریت گزارشگر ویژه حقوق بشر برای کره شمالی به تصویب رسید هر چند این گزارشگر ویژه تا کنون موفق به سفر به آن کشور نشده است.
سخنگوی وزارتخارجه ایران دولت آمریکا را مسئول اقدام کشورهای عضو شورای حقوق بشر در تصویب قطعنامه روز گذشته دانست و گفت: "آمریکا با اینگونه اقدامات و برخورد گزینشی در صدد است با تغییر این مسیر، توجهات را از نقض حقوق بشر در غرب و به ویژه آمریکا منحرف و در روند اغراض سیاسی خود، بر روی کشورها تمرکز ایجاد کند."
نقش آمریکا
آقای مهمانپرست اظهار داشته است که اخیرا پرونده حقوق بشر آمریکا در شورای حقوق بشر بررسی و اشکالات متعددی بر وضعیت حقوق بشر در آن کشور وارد شده بود و افزود که به همین دلیل، آمریکا مایل بوده است این مسیر را تغییر دهد.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی همچنین ایالات متحده را متهم کرد که معیارهای دوگانه ای را در مورد وضعیت حقوق بشر به کار می گیرد و افزود: "در این قطعنامه نیز نمونه ای از تناقض در سیاست های آمریکا مشاهده می شود."
وی در توجیه دیدگاه خود به تحولات اخیر در خاورمیانه و شمال آفریقا اشاره کرد و گفت که آمریکا در این مورد معیارهای دوگانه را مورد نظر قرار می دهد و برای منحرف کردن افکار جهانیان از این وضعیت، با صدور این قطعنامه، توجه جهانی را بر شرایط حقوق بشر در ایران متمرکز کرده است.
در جلسه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز، نماینده ایران به جای ارائه توضیح در مورد وضعیت حقوق بشر در این کشور، عمدتا با حمله به ایالات متحده آمریکا خواستار خودداری سایر اعضا از تصویب قطعنامه پیشنهادی شد.
در این جلسه، محمدرضا سجادی به نمایندگی از ایران به عنوان کشور مورد بحث، سخنانی ایراد کرد و با درخواست رد قطعنامه پیشنهادی، گفت که سازمان دهنده اصلی اقدام برای بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران، دولت ایالات متحده بوده است در حالیکه در گذشته، عضویت آن کشور در کمیسیون حقوق بشر به حالت تعلیق در آمده بود.
ظاهرا اشاره آقای سجادی به کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل است که از سال 1947 تا سال 2006 و آغاز به کار شورای حقوق بشر، مسئولیت پیگیری موارد نقض حقوق بشر در کشورهای عضو سازمان را برعهده داشت و در دوره ریاست جمهوری جورج بوش در سال 2001، از انتخاب مجدد آمریکا به عنوان یکی از اعضای گروه کشورهای غربی خودداری کرد هر چند کشور سوئد، که یکی دیگر از پیشنهاد دهندگان قطعنامه اخیر بوده، در این گروه عضویت یافت.
آقای سجادی افزود که عضویت ایالات متحده در شورای حقوق بشر سازمان ملل "گامی قهقرایی" بوده است و با متهم کردن این کشور به ایفای نقشی مخرب و منحرف ساختن شورا از ماموریت اصلی خود، افزود که دولت آمریکا مسئول نقض حقوق بشر فلسطینیان و مردم عراق و افغانستان است و در داخل آن کشور نیز، تخلفاتی مانند نژادپرستی، بیگانه ستیزی، بیعدالتی علیه گروه های مختلف و همچنین نقض حقوق بومیان اولیه ساکن قاره آمریکا رواج دارد.
در هفته های اخیر، گفته می شد که ایران به منظور جلوگیری از تصویب قطعنامه ای علیه نقض حقوق بشر در این کشور، در صدد جلب نظر کشورهای عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل برآمده و به خصوص کوشید دولت برزیل را، که از جمله دوستان جمهوری اسلامی می داند، به مخالفت با چنین مصوبه ای ترغیب کند.
سخنان مخالف و موافق
پیش نویس قطعنامه شورای حقوق بشر سازمان ملل در مورد ایران مشترکا از سوی نمایندگان سوئد و آمریکا ارائه شد و در جریان مذاکرات قبل از رای گیری، علاوه بر نماینده ایران، نماینده پاکستان از سوی سازمان کنفرانس اسلامی و همچنین از سوی دولت آن کشور، و نمایندگان کوبا، اوروگوئه، چین، برزیل و موریتانی در مورد پیش نویس قطعنامه سخنرانی کردند.
نماینده سوئد در ارائه پیشنهاد قطعنامه تعیین نماینده ویژه حقوق بشر برای ایران گفت که شورای حقوق بشر سازمان ملل موظف به استفاده از تمامی ابزار موجود برای رسیدگی به نقض حقوق بشر در ایران است و افزود که در جریان مشورت با سایر کشورها در تدوین پیش نویس قطعنامه، از واکنشی که از سوی آنان دریافت کرده بسیار خرسند است.
نماینده ایالات متحده هم در حمایت از پیشنهاد سوئد گفت که کشور او به گونه ای جدی نگران نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران است و افزود که از زمان آخرین گزارش مربوط به وضعیت حقوق بشر در ایران که در سپتامبر سال 2010 در مجمع عمومی مطرح شد، تخلف از موازین جهانی حقوق بشر در این کشور حتی شدت بیشتری گرفته و ارائه دهندگان این پیش نویس امیدوارند جامعه بین المللی بتواند با استناد به این مصوبه، در راه بهبود شرایط در ایران گام بردارد.
نماینده ایالات متحده در ادامه سخنان خود از حمایت اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد از این قطعنامه تشکر کرد و افزود که همه اعضا به تلاش برای پیشبرد وضعیت حقوق بشر در سرتاسر جهان معتقد و پایبندند.
نماینده پاکستان در مخالفت با پیش نویس قطعنامه، به نمایندگی از سوی سازمان کنفرانس اسلامی گفت که این سازمان رسیدگی موردی به وضعیت حقوق بشر در کشورها را مناسب نمی داند و معتقد است که باید وضعیت حقوق بشر به طور کلی و عمومی در سطح جهانی مطرح شود و موازین مناسب برای پیشبرد کلی حقوق بشر مورد بررسی قرار گیرد.
وی همچنین در سخنانی به نمایندگی از سوی دولت پاکستان همین نظر را مطرح کرد و گفت که پیش نویس قطعنامه با "روح وظایف شورای حقوق بشر" انطباق ندارد و به همین دلیل نیز، پاکستان به این قطعنامه رای منفی خواهد داد.
نماینده اوروگوئه، ضمن ابراز نگرانی از وضعیت حقوق بشر در ایران، تعیین گزارشگر ویژه را مناسب ندانست و در مقابل، از ایران خواست تا با روندهای جاری شورا در زمینه نظارت و رسیدگی به وضعیت حقوق بشر و تلاش برای بهبود آن، همکاری کند و افزود که به قطعنامه رای ممتنع خواهد داد.
در همین جلسه، نماینده برزیل ضمن تاکید براینکه دولت ها در تمامی کشورهای جهان باید در راه بهبود وضعیت حقوق بشر تلاش کنند، یادآور شد که در خلال سال های اخیر، ایران با نهادهای بین المللی جهت نظارت و بهبود وضعیت حقوق بشر در آن کشور همکاری نکرده است و افزود که تصویب قطعنامه پیشنهادی "باید به عنوان قضاوتی عمومی در این مورد دیده شود که لازم، حیاتی و مهم است که تمامی کشورهای عضو سازمان ملل با روندهای نظارتی همکاری کنند."
منابع سازمان ملل متحد یادآور شده اند که جمهوری اسلامی ایران از سال 2005 و انتخاب محمود احمدی نژاد به ریاست جمهوری، به هیچ ارگان سازمان ملل اجازه نداده است نماینده ای را برای رسیدگی به موارد نقض حقوق بشر به آن کشور اعزام کند و ممکن است از ورود گزارشگر ویژه جدید هم جلوگیری به عمل آورد.
آنان در عین حال گفته اند که حتی در چنین صورتی نیز، انتظار می رود دولت ایران خود را موظف بداند دست کم به سئوالات گزارشگر ویژه در مورد موارد نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی پاسخ دهد و اطلاعات لازم را، از جمله در زمینه شکایت شهروندان ایرانی به این گزارشگر، در اختیار وی بگذارد.
منبع:رادیو فردا و بی بی سی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر