لیلا نگارنده
درست در لحظه‌ی اعلام خبر موفقیت اصغر فرهادی در به دست آوردن جایزه بهترین فیلم خارجی «گلدن گلوب» شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی لبریز از شوق و تبریک شد. کسی نه انتظار داشت این رویداد مهم سینمایی که از قضا حضور یک فیلم ایرانی ساخته شده در داخل، جذاب‌ترش می‌کرد٬ از رسانه‌های رسمی پخش شود و نه کسی منتظر بود که رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی واکنشی درخور این رویداد مهم هنری و فرهنگی نشان دهند.
انگار همه چیز از پیش معلوم و مشخص بود. چنین خبری نمی‌توانست انعکاسی در رسانه‌های رسمی داشته باشد و همان هم شد. خبر چنین جایزه‌ای، هرگز در ساعات پرتماشاگر و پرشنونده اخبار در رادیو و تلویزیونی دولتی ایران پخش نشد و به نظر می‌رسد چنین واکنشی یا بهتر بگوییم، عدم واکنشی نه تنها بعید نبود که به هزار و یک دلیل ایدئولوژیک و سیاسی قابل پیش بینی هم بود.
کارگردانی چنین جایزه‌ای را از آن خود کرده بود که زبان سرخی دارد و سر سبز نترسی که در موقعیت‌های مختلف، واکنش‌های صریح‌اش مورد توجه قرار گرفته و سیستم حاکم را به واکنش واداشته و سابقه این درگیری‌ها به جاهای باریکی – از جمله تهدید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به فلج کردن پروژه فیلم «جدایی نادر از سیمین» در دوران تولید این فیلم – کشید. دلیل این تهدیدها روشن بود: حمایت کارگردان از جعفر پناهی و محکومیت زندان و حکم بی‌رحمانه‌ای که برایش صادر شد. (بیشتر بخوانید: درباره ارتباط هندسی جعفر پناهی و سانسور)
کارگردان و گروه بازیگرانش، هیچ شباهتی به مردمان حاضر در عرصه حاکمیت ندارند و قصه هم به قول کارگردانان ایدئولوژیک یا وابسته به قدرت، زیادی «سیاه‌نما»ست. همین می‌شود که صبح بعد از اعلام نتایج، «ظاهرا» خبر از اخبار صبح‌گاهی سیما پخش و در باقی روز، درز گرفته شد؛ البته به جز یک استثنای بزرگ. تنها یکی دو برنامه رادیویی، از جمله برنامه رادیویی «پرانتز باز» از رادیو نمایش، همان روز، خبر را اعلام کرده اند و همان طور که انتظار می‌رفت، عادل فردوسی‌پور، در برنامه نود، موفقیت فرهادی را به او و جامعه سینمایی تبریک گفت. (ببینید: تبریک عادل فردوسی‌پور به اصغر فرهادی)
ناگفته نماند، به طور طبیعی واکنش برنامه نود، به عنوان سیاست مسلط و استراتژی خبری در پیش گرفته شده مقابل فیلم فرهادی، که ظاهرا سکوت و انکار است، در نظر گرفته نمی‌شود. برنامه نود به دلیل خط‌شکن بودنش و همچنین هوشمندی بی‌اندازه فردوسی‌پور و محبوبیت فزاینده او، چندان در استانداردهای رایج صدا و سیما نمی‌گنجد. انگار برنامه نود، مهمان چند روزه ای است که خودش می‌داند دولت مستعجل است و در فرصت مغتنم باقی‌مانده، زبان درازی می‌کند.
عصر روز بعد، در صفحه فیس‌بوکم این سوال را پرسیدم: «آیا صدا و سیما، خبر فرهادی را اعلام کرد؟» و پاسخ‌هایی که گرفتم، چند محور عمده را در بر می‌گرفت: حلقه‌ی آدم‌ها و معاشران من در فضای مجازی، اغلب مخاطب صدا و سیما نبودند، نتیجه آن‌که آنها نمی‌دانستند خبر از رسانه‌های رسمی پخش شده یا خیر. اغلب پاسخ‌ها با لحن تلخ و طنز و به تمسخر، حکایت از این داشت که به یقین از همان ابتدا، عده زیادی احتمال نمی‌دادند خبر این موفقیت فرهنگی، به هیچ عنوان از صدا و سیما پخش شود.
“مخاطب در جستجوی اصالت و محتوا، انگار دیگر به گیرنده‌اش دست نمی‌زند، چون اساسا فرستنده‌ای که خبر مهمترین رویداد هنری و فرهنگی روز را سانسور می‌کند، به رسمیت شناخته نمی‌شود”
آن میان، عده‌ای از پخش شدن خبر در ساعات اولیه صبح گفتند٬ اما عجیب‌ترین نکته و محور تمامی بحث‌ها و کامنت‌ها یک چیز بود: فرستنده پیام، به طور کامل طرد شده و انکار شده بود. رسانه‌های وابسته به حاکمیت، از جمله خبرگزاری فارس که از روزهای قبل خبر دست دادن اصغر فرهادی با آنجلینا جولی را در بوق و کرنا کرده بود، همچنان پی حاشیه‌ها را می‌گرفتند، تا جایی که همین خبرگزاری از فرج‌الله سلحشور که ثابت کرده کینه تاریخی عجیبی به آنجلینا جولی دارد، یادداشت بگیرد که بله، «خانه از پای بست ویران است.»
از آن سو، باشگاه خبرنگاران جوان، در سایت رسمی‌خود، در یک خبر محیرالعقول، حضور جودی فاستر در مراسم اهدای جوایز «گلدن گلوب» در مجاورت اصغر فرهادی و اعلام شادمانی و ایما و اشاره‌های از سر ذوق و تاییدش از برنده شدن فیلم فرهادی را دست‌مایه قرار داد و به دلیل حضور و مجاورت «هنرپیشه‌ای فاسد و منحرف» که دارد اعلام شادمانی می‌کند، به اصغر فرهادی تاخت و ظاهرا هیچ کدام حواس‌شان نیست و نبود که جمعیت پرشماری، آن سوی صفحه‌های خاموش و شبکه‌های تار، منتظر هیچ خبر و اتفاقی نیست؛ «خبر» در رگ‌های ریز لابیرنت‌ها و شبکه‌های مجازی در جریان است و آن هشدار قدیمی بر صفحه تلویزیون که می‌گفت: «به گیرنده‌های خود دست نزنید، اشکال از فرستنده است» به تحقق تاریخی خود نزدیک شده است: مخاطب در جستجوی اصالت و محتوا، انگار دیگر به گیرنده‌اش دست نمی‌زند، چون اساسا فرستنده‌ای که خبر مهمترین رویداد هنری و فرهنگی روز را سانسور می‌کند، به رسمیت شناخته نمی‌شود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر