ماری شریدان، واشنگتن‌پست
طی چندین هفته، فعالان دموکراسی‌خواه سوریه به‌طور جدی از فیس‌بوک و توییتر برای گسترش موج فزاینده تظاهرات و سازماندهی سیاسی معترضان، بهره گرفتند. حالا دولت سوریه و حامیانش قصد مقابله با اقدامات اکتیویست‌های سوری را دارند؛ نه فقط با گلوله، که با همان تکنیک‌هایی که مخالفان در شبکه‌های اجتماعی از آن بهره می‌گیرند.
برخی از چهره‌های ناشناس حامی دولت بشار اسد، بی‌محابا پیام‌هایی در حمایت از دولت روی صفحات فیس‌بوک مخالفان نوشته‌اند. حالا صفحات فیس‌بوک آنها پر از تبلیغ ابزارهای آنلاینی است که حامیان دولت می‌توانند برای حمله به اپوزیسیون از آنها استفاده کنند. تگ Syria# در توییتر که برای اطلاع‌رسانی پیرامون وضعیت اعتراضات سیاسی در آن کشور استفاده می‌شود، با پیغام‌های اتوماتیک نامربوط بمباران شده؛ پیغام‌هایی که حاوی لینک به تصاویری از طبیعت یا عکس‌های ورزشی‌اند (توسط افسران جنگ نرم) ارسال می‌شوند، تا از این طریق کسانی که پی‌گیر اخبار سوریه‌اند، با دردسر مواجه شوند.
ویسام تعریف، مدیر سازمان حقوق بشر خاورمیانه که وب‌سایت‌اش زیر حملات شدید سایبری بوده می‌گوید: «یک جنگ کامل در فضای سایبر در جریان است.»
سوریه تنها یک نمونه از کشورهایی است که رژیم‌های سرکوبگر و تمامیت‌خواه حاکم بر آنها، از روش‌های آنلاین هم برای سرکوب مخالفان بهره می‌گیرند. اگرچه همه به تحسین شبکه‌های اجتماعی و نقش آنها در «بهار آزادی جهان عرب» پرداختند، اما دولت‌ها هم به استفاده از همان فن‌آوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی برای خاموش کردن صدای اکتیویست‌ها روی آورده‌اند.
دنیل بائر، معاون وزارت خارجه آمریکا در حوزه حقوق بشر، می‌گوید: «از چند سال پیش تا کنون همه از وب 2.0 و مزایای آن حرف می‌زنند، و حالا شاهد سرکوب 2.0 هستیم.»
هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، پیش‌تر نسبت به گرایش کشورهایی نظیر ایران و چین به اقدامات سرکوبگرانه‌ای از این دست، هشدار داده بود: «در برخی از کشورها، ایمیل‌های فعالان دموکراسی و حقوق بشر و وبلاگ‌نویسان مستقل هک می‌شود، یا برای نفوذ به سیستم‌های کامپیوتری آنها تلاش‌های پی‌گیرانه‌ای صورت می‌گیرد. حتی فعالان دیجیتال تحت شکنجه قرار گرفته‌اند تا پسوردهای خود را در اختیار نیروهای امنیتی قرار دهند.»
چندین سال است که کنگره آمریکا چندین میلیون دلار بودجه در اختیار وزارت خارجه آمریکا قرار می‌دهد تا در راه توسعه تکنولوژی برای یاری رساندن به اکتیویست‌ها در دور زدن فیلترینگ و حفاظت از امنیت آنها هزینه شود. اما دیپلمات‌ها هر روز بیش‌تر به این نتیجه می‌رسند که مشکل فقط وب‌سایت‌های فیلترشده نیست و باید به فراتر از آن فکر کرد.
در برخی از کشورهای عربی که شاهد خیزش‌های خیره‌کننده مردمی‌اند، اکتیویست‌ها بارها هشدارهای تهدیدآمیز از طریق ایمیل، فیس‌بوک یا توییتر دریافت کرده‌اند. در بحرین، محمد مسکاتی ۲۴ ساله، از مدافعان حقوق بشر، قربانی کمپینی فیس‌بوکی شده که از بیخ و بن جعلی و دولت‌ساخته بود. او در یک مصاحبه گفته است حامیان دولت آدرس محل زندگی او و تصاویر آن را در چند وب‌سایت مختلف قرار داده‌اند و خواستار کشتن او شده‌اند. سفارت بحرین در آمریکا تا کنون حاضر به پاسخ‌گویی در این‌باره نشده است.
رابرت گرا، مدیر پروژه آزادی اینترنت در فریدم‌هاوس می‌گوید: «بسیاری از وبلاگ‌نویسان برجسته میانه‌رو، به خاطر همین تهدیدهای آنلاین مجبور به ترک وطن شده‌اند.»
شواهد نشان می‌دهد که در ایران و چین هم نیروهای وابسته به دولت هر اقدامی برای سرکوب مخالفان در فضای مجازی انجام می‌دهند. در ایران ارتش سایبری آشکارا به وب‌سایت‌های اپوزیسیون حمله و فعالیت آنها را مختل می‌کند. ارسال اطلاعات نادرست و نامربوط هم از جمله اقداماتی است که همه حکومت‌های تمامیت‌خواه در فضای مجازی به‌صورت سیستماتیک و هماهنگ انجام می‌دهند، تا از این طریق در فعالیت‌های شبکه‌ای مخالفان اختلال ایجاد کنند.
مخالفان سودانی هم می‌گویند نیروهای امنیتی این کشور در مواردی فعالان موثر در سازماندهی اعتراضات را شکنجه کرده‌اند تا پسورد فیس‌بوک یا اکانت‌های دیگر آنها را به دست آورند. یکی از مقامات سودانی به تازگی از راه‌اندازی گروه «جهادگران سایبری» خبر داده که قصد دارد با آغاز «عملیات دفاعی آنلاین» با هر تلاشی برای براندازی دولت مقابله کند.
“از چند سال پیش تا کنون همه از وب 2.0 و مزایای آن حرف می‌زنند، و حالا شاهد سرکوب 2.0 هستیم”
دولت سوریه که از دیرباز متهم به تلاش برای تجسس در حریم خصوصی کاربران وب و نفوذ به سیستم‌های آنها بوده، در ماه فوریه تلاش کرد با رفع فیلترینگ وب‌سایت‌هایی نظیر فیس‌بوک و یوتیوب و توییتر کمی انعطاف نشان دهد، اما از آن زمان تا کنون تانک‌ها و تک‌تیراندازها را به خیابان‌ها آورده تا اعتراضات صلح‌جویانه مردم این کشور را متوقف کند. دولت شبکه‌های مخابراتی و حتی برق مناطقی که در آنجا تظاهرات برگزار می‌شود را قطع می‌کند، پهنای باند اینترنت را به حداقل کاهش می‌دهد و بلاگرها را دستگیر می‌کند.
اخیرا برخی از کاربران فیس‌بوک در سوریه دریافته‌اند که سرتیفیکیت‌های امنیتی فیس‌بوک آنها تغییر کرده و این به مقامات امنیتی این امکان را می‌دهد که اطلاعات خصوصی و فعالیت‌های آنها در فیس‌بوک را به سادگی رصد کنند. گفته می‌شود همه این اقدامات توسط کمپانی Syrian Telecom انجام می‌شود.
هر وقت کاربران شبکه‌های اجتماعی ویدئوهای کشتار معترضان را منتشر می‌کنند، حامیان دولت بشار اسد هم به میدان می‌آیند تا با انتشار تصاویر یا متونی ثابت کنند که معترضان، اسلام‌گرایان افراطی بودند، یا مسلح بودند. یکی از ویدئوهایی که آنها از حمله معترضان به پلیس منتشر کردند، مشخص شد که مربوط به عراق بوده و هیچ ربطی به سوریه نداشت. آنها تلاش می‌کنند تا همین روایت‌های خود از ماجراها را در رسانه‌های خارجی هم بازتاب دهند.
رابرت گرا می‌گوید اکثر کاربران از شرایطی که ممکن است آنها را در دیدرس نیروهای امنیتی قرار دهد و رصد کردن فعالیت‌های آنها را ممکن سازد، اطلاعات دقیقی ندارند: «آنها فقط خوشحال‌اند از این‌که می‌توانند در اینترنت بگردند و به موقعیت ناامن خود اعتنایی نمی‌کنند.»
توییت‌های مرتبط با سوریه را می‌توانید از طریق همین باکس دنبال کنید:
سلیم عمامو، وبلاگ‌نویس مشهور تونسی، در اعتراض به اقدامات دولت پساانقلابی تونس در پی‌گیری سیاست‌های سانسور اینترنت، روز سه‌شنبه (۲۳ می) از دولت کناره‌گیری کرد. او پس از براندازی دیکتاتوری ۲۳ ساله زین‌العابدین بن‌علی، به عنوان وزیر ورزش و جوانان این کشور منصوب شده بود.
سلیم عماموی ۳۳ ساله، پیش از انقلاب یاسمین تونس، در این کشور زندانی بود و با به ثمر نشستن انقلاب، به ساختار سیاسی راه یافت. او پس از رسیدن به این سمت، حتی از درون جلسات کابینه هم توییت می‌کرد. سلیم خبر استعفای خود را هم برای اولین بار در توییتر منتشر کرد: «من اینجا تایید می‌کنم که استعفا داده‌ام و فقط تشریفات اداری کناره‌گیری‌ام باقی مانده است.» (ببینید: سلیم عمامو در توییتر)
او ۵ روز پس از آزادی‌اش از زندان، به پیشنهاد دولت برای وزارت، پاسخ مثبت داد، اما سامی بن‌غربیه، از مدیران وب‌سایت «نوات» که از مهم‌ترین وب‌سایت‌های هدایت‌کننده و پوشش‌دهنده اعتراضات مردم تونس در جریان انقلاب یاسمین بود، در واکنش به این اقدام او نوشت: «به‌عنوان یک دوست نزدیک، از سلیم می‌خواهم که همکاری با کسانی که در کشتار مردم تونس نقش داشتند را نپذیرد و یک شهروند پاک باقی بماند.» (بخوانید: انقلاب یاسمین تونس؛ نخستین انقلاب آنلاین؟)
گفته می‌شود اعتراض سلیم عمامو به دستور مقامات نظامی برای مسدود کردن صفحات فیس‌بوک ۴ کاربری است که رشید عمار، رئیس ستاد مشترک ارتش این کشور را متهم به تلاش برای کودتا کرده‌اند. ارتش تونس در پیامی که در وب‌سایت رسمی آن منتشر شده، اعلام کرده است که کاربران در این صفحات، حیثیت ارتش را زیر سوال برده‌اند و با انتشار تصاویر و مطالب، قصد «برهم زدن امنیت عمومی و مخدوش کردن اعتماد مردم به ارتش ملی و گسترش بحران در کشور» را دارند.
تونس در زمان حاکمیت بن‌علی، از جمله کشورهایی بود که سخت‌گیرانه‌ترین فیلترینگ دولتی را با سیستمی پیچیده و چندلایه روی اینترنت اعمال می‌کرد و در حوزه سانسور آنلاین، شانه به شانه ایران و چین می‌زد. آزادی اینترنت، در جریان خیزش‌های پیش از انقلاب یاسمین، از مطالبات جوانان تونسی بود و بن‌علی اولین سیاست‌مدار جهان بود که چند روز پیش از فروپاشی حکومتش وعده «اینترنت آزاد» را به جوانان معترض داد. (بخوانید: سایبراکتیویست‌هایی که دیکتاتور تونس را برانداختند)
اگرچه پس از براندازی حکومت سرکوبگر پیشین در اواسط ژانویه ۲۰۱۱ مردم تونس چند هفته‌ای طعم اینترنت آزاد و بدون سانسور را چشیدند، اما ظاهرا باز هم سانسور و سیاست‌های معطوف به حذف، بر فضای مجازی سایه‌ای سنگین انداخته و این موضوع اعتراض بسیاری از اکتیویست‌های تونسی را برانگیخته است. آنها این اقدام را «یک گام به پس» می‌دانند و می‌گویند بازگشت به شرایط پیشین را نخواهند پذیرفت.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر