-----------------------------
همه خبرها و ديدگاهاي سانسور شده و پشت فيلتر جمهوري اسلامي مانده را يكجا و بي درد سر در "هستي نيوز" بخوانيد... http://groups.google.com/group/hasti-news/
کمال سعادت با درماندگی از دامنه کوه به صدها مشتری بالقوه ای نگاه می کند که می داند نمی تواند آنها را با قایقش به سفر ببرد تا از تعطیلات آخر هفته فصل بهار در دریاچه زیبای ارومیه، سومین دریاچه بزرگ آب شور دنیا لذت ببرند.
سعادت با اشاره به جایی از دریاچه که توسط نمک جامد احاطه شده است، ابراز ناراحتی می کند که نمی تواند بفهمد چرا دریاچه در حال محو شدن است: «نگاه کن، قایق گیر کرده است...نمی تواند بیشتر از این حرکت کند.»
این دریاچه مشهور که آشیانه فلامینگوهای مهاجر، پلیکان ها و کاکائی ها است، به دلیل خشکسالی، سیاست های نادرست آبیاری، توسعه و سدسازی در مسیر رودهایی که این دریاچه را آبرسانی می کنند، ۶۰ درصد کوچک تر شده است و کارشناسان می گویند که در چندسال آینده کاملا می تواند محو شود.
سعادت تا دوسال قبل از حمل گردشگران با قایق به عنوان کمک هزینه زندگی استفاده می کرد؛ زندگی ای که از راه پرورش بادام و انگور تامین می شود. اما از آنجایی که دریاچه پسروی کرده و میزان نمک آن افزایش یافته، او باید هر ده دقیقه یکبار قایق را متوقف می کرد تا پروانه قایق را تمیز کند – و بالاخره او از شغل دومش که برای حمایت از خانواده پنج نفره اش انجام می داد، دست کشید.
مقامات رسمی در ماه آوریل به دلیل کمبود آب دریاچه که اکنون در عمیق ترین نقاط به دو متر می رسد، فعالیت ها را در نزدیکی اسکله گلمنخانه متوقف کردند. اسکله های شرفخانه و اسلامی هم به همین سرنوشت دچار شده اند.
از آنجایی که کولاک گاهی نمک را تا دشت های دوردست می برد، این دریاچه اشباع شده از نمک علاوه بر گردشگری، کشاورزی نزدیکی های شمال غربی ایران را هم تهدید می کند.
کشاورزان زیادی نگران آینده زمین های کشاورزی شان هستند که در طول قرن ها، سیب، انگور، گردو، بادام، سیب زمینی، پیاز و همین طور نوشیدنی های معطر گیاهی، آب نبات ها و شربت های خوشمزه اش مشهور بوده اند.
مسعود محمدیان، یک مقام اداره کشاورزی بخش غربی دریاچه، حدود ۶۰۰ کیلومتری شمال غربی تهران- پایتخت- می گوید: «بادهای نمک نه تنها مناطق مجاور را تحت تاثیر قرار می دهند بلکه می توانند به کشاورزی مناطق دوردست هم خسارت وارد کنند.»
دیگر مقامات رسمی هم چنین پیش بینی شومی را انعکاس می دهند. سلمان ذاکر- یکی از نماینده های ارومیه در مجلس- هشدار می دهد که دریاچه بین سه تا پنج سال دیگر خشک می شود؛ اظهار نظری که حسن عباش نژاد-مدیر اداره محیط زیست این منطقه- هم با آن موافق است. ذاکر گفت هشت تا ده بیلیون تن نمک، زندگی میلیون ها نفر را به خطر خواهد انداخت.
گزارش های رسمی، خشکسالی های این یک دهه و مصرف آب رودخانه های آبرسان به دریاچه را در امر کشاورزی، مقصر اصلی خشک شدن دریاچه می دانند. آنها ۵ درصد از تقصیرها را متوجه سدسازی و ۳ درصد را به عوامل دیگر ربط می دهند. اما دیگران با این مساله موافق نیستند.
اولین هشدار در مورد کوچک شدن دریاچه در اواخر دهه ۱۹۹۰ در میان یک خشکسالی مزمن مطرح شد.
با این حال دولت به ساخت ۳۵ سد بر روی رودخانه هایی که به این دریاچه آبرسانی می کردند، ادامه داد؛ بیشتر از ده سد دیگر هم در مرحله نقشه کشی ساخت برای چندسال آینده قرار دارند.
تکمیل کننده اینها، بزرگراه بین ارومیه و تبریز بود که از این دریاچه عبور می کند. در طرح و برنامه ریزی برای ساخت جاده، هیچ مطالعه زیست محیطی انجام نشده بود و طرفداران محیط زیست اعتقاد دارند که این پروژه سلامت دریاچه را با اقدام به عنوان مانعی برای جریان آب بدتر کرد.
ماه گذشته، یک مقام دولتی ایران اعلام کرد که تلاشی سه وجهی برای نجات دریاچه صورت می گیرد: برنامه باروری ابرها تا ریزش باران در این منطقه را افزایش دهد، کاهش مصرف آب در سیستم های آبیاری و تامین آب دریاچه از منابع آبی دوردست.
برخی کارشناسان می گویند که بهترین پاسخ، رهاسازی بیشتر آب هایی است که هم اکنون پشت سدها نگهداری می شوند. نرخ تبخیر سه برابر نرخ ریزش باران بوده است و باعث شده نقش حیاتی تاریخی دریاچه به حمایت از دریاچه تبدیل شود.
مصطفی قنبری- دبیر انجمن نجات دریاچه ارومیه- اعتقاد دارد که انتقال آب از دریای خزر می تواند «تنها راه نجات» دریاچه ارومیه باشد. ولی چنین پروژه ای، در مقیاس وسیعی خواهد بود و باید آب در مسیری ۷۰۰ کیلومتری از بدنه ای که در ارتفاع خیلی پایین تری قرار گرفته به این دریاچه پمپاژ شود.
در شهر سبز و زیبای ارومیه که مشهور به همزیستی صلح آمیز مردم آذری، کرد، ارمنی، آشوری و همین طور مسلمان و مسیحی است، صحبت مشترک مردم عادی در قهوه خانه ها و خیابان ها در مورد سرنوشت این دریاچه است.
اسکندر خانجری، یک روزنامه نگار محلی در ارومیه، طرح باروری ابرها را «یک نمایش» می نامد. او می گوید بارش اخیر باران در این شهر همان طور که هواشناسان پیش بینی کرده بودند، فقط بارش فصلی بود.
ولی فراسوی بحث ها و مناظرات مقامات محلی و کشوری، بعضی مردم راه دیگری را پیشنهاد می دهند که می تواند ارومیه را نجات دهد.
یک افسانه محلی می گوید زنبق های بنفش وحشی نقشی معجره آسا برای انجام این کار دارند. این گلها هر سال و برای صدها سال است که در جایی می رویند که شاهزاده دریاچه به قتل رسیده چون به مردم شهر درباره هجوم و تجاوز دشمن هشدار داده بود.
غروب که دریاچه را طلائی رنگ می کند، کمال-مرد قایقران- تلاش می کند تا امید بیشتری را در بازگشت شکوفه ها پیدا کند. او می گوید: «ببینید، هنوز زنبق های بنفش در بهار ظاهر می شوند.»«شهر و دریاچه اش می تواند سرانجام زنده بماند.»
* از: ناصر کریمی / در: نیشین / این گزارش پیش از انتشار در نیشن در آسوشیتد پرس منتشر شده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر