-----------------------------
همه خبرها و ديدگاهاي سانسور شده و پشت فيلتر جمهوري اسلامي مانده را يكجا و بي درد سر در "هستي نيوز" بخوانيد... http://groups.google.com/group/hasti-news/
گاهی بعید به نظر می رسد که واشنگتن را بتوان بدون ایده های چرند تصور کرد: گویی یک پای بدیهیات است که ایده های مذخرف هیچ گاه از واشنگتن رخت بر نبندند بلکه در پستو بمانند تا در نامناسب ترین لحظات قد علم کنند. سیاست امریکا در قبال ایران نیز یکی از همین موردهاست: سیاستی که در ماه های اخیر در گیروپیچ باب تازه گشوده ناآرامی های «بهار عرب» و عقبگرد های ایران و کارکشتگی روزافزونش در تلاش های اتمی به در و دیوار خورده است و مرکز سیاستگذاری واشنگتن را به این فکر انداخته که بار دیگر با این ایده وصف العیش کند که شاید بتوان با جمهوری اسلامی به گونه ای از روابط دیپلماتیک و حسنه دست یافت.
آخرین پرچمدار بازگشت به گزینه «گفتگو» کسی نیست جز جناب آقای فرید ذکریا، که شش دانگ سیاست خارجی سی ان ان را به نام تمثال مبارکش سند زده اند؛ سر مقاله نویس عمده تایمز. وی به تازگی در ستونی از واشنگتن پست، اوباما را بر آن داشت که به سال ۲۰۰۸ بازگردد؛ به زمانی که ایده گفتگوی بی قید و شرط با ایران گزینه خوبی به نظر می رسید. ذکریا چنین پیشنها کرد: «اوباما باید به رویکرد حقیقی خود بازگردد و ایران را آزمایش کند ، شاید دری از گفتگو و توافق گشوده باشد.»
خوب، نظر بدی نیست. ولی اگر حتا ایالات متحده چنین گفتگویی بخواهد، چه پیش آمده که ایران که عملا در همان آغازِ دولت اوباما دست دوستی و پیشنهاد واشنگتن را رد کرد، پس از سه سال بخواهد این فرصت را مثلا همین امروز مغتنم بشمرد؟ تازه بگذریم که ایالات متحده امروز نسبت به سه سال پیش در منطقه از موضع ضعیف تری برخوردار است. با خروج امریکا از عراق و وضعیتی مشابه در افغانستان برای سال پیش رو، ایران متقاعد شده که امریکا آهنگ خروج از خاور میانه را دارد. در نتیجه باید دید چه منافع ملموسی از گفتگو با «واشنگتنِ رختِ بازگشت بر بسته» دستگیر تهران می شود؟ چرا به سادگی نباید گمان کنیم که تهران می تواند باز هم صبر کند؟ به هر حال تهران خود را به خاطر این ناسازگاری با تهدید خاص و یا قریب الوقوعی روبرو نمی بیند.
با این که چنین پیش بینی ممکن است به واقعیت بینجامد ولی به جرات می توان گفت فعل و انفعالات سیاسی کنونی در منطقه از تونس و در زمستان سال پیش آغاز نشد، بلکه از ایران و تابستان ۲۰۰۹ شروع شد، یعنی زمانی که محمود احمدی نژاد با تقلب در انتخابات دوباره رییس جمهور شد و جبهه مخالفانی را روبروی حکومت ایران بنا کرد. جنبش هوادار مردمسالاری به نام «جنبش سبز» که به عنوان نتیجه یک نارضایتی عمومی بروز کرد شاید اکنون به دلیل فشارها و سرکوب های گسترده به حاشیه رانده شده باشد ولی شرایط داخل ایران از افزایش تورم گرفته تا بیکاری گسترده و رکود اقتصادی نشان می دهد که داستان تهران هم می تواند به تونس، قاهره و ترابلس بینجامد. با چنین پس زمینه ای «تعامل» با حکومت ایران نه تنها بیهوده نیست بلکه می تواند تیشه به ریشه چشم انداز واقعی تغییرهای خودجوش مردمی در داخل ایران بزند.
در حالی که مقامات دولت همچنان آیه «گزینه و دستور کار روی میز» را برای ایران باز می خوانند، برای تهران نیز چون همگان مثل روز روشن است که چنین اورادی روی همان میز باقی می ماند و به این زودی ها رنگ حمله نظامی به برنامه اتمی ایران را به خود نمی گیرد. فشار اقتصادی داستانی متفاوت است، اما اگرچه نیش برنامه تحریم انرژی -مصوب پارسال- دیگر دردآور شده ولی چنین برنامه ای طبیعتا کارایی مختصری دارد و در مرحله ابتدایی باقی می ماند. تنها شرکت های خارجی انگشت شماری تا به امروز (به خاطر داد و ستد با ایران) مشمول تحریم شده اند و کاخ سفید خود را با کشورهایی مثل چین درگیر نمی کند؛ کشورهایی که پیوسته ایران را در فعالیت های هسته ای تشجیع کرده و کمک های لازم را رسانده اند. علاوه بر این با گذشت زمان از تعهد و شدت چنین اقداماتی در منطقه کاسته می شود و آزادی عمل ایران نیز افزایش می یابد. تمامی این ها مسیر گفتگوی مداوم را تیره می کند و ایران را از پذیرش مذاکره نیز باز می دارد.
ولی شاید بزرگ ترین دلیل این که چرا نباید با ایران به داد و ستد نشست خود ایرانی ها باشند. مقامات دولت ایران به تازگی لعاب خوش بینانه ای بر ناآرامی های خاورمیانه و جهان عرب می بینند و ادعا می کنند که نظام های قدرتمندی که در تونس، مصر و لیبی در حال شکل گیری اند در نهایت به نتایجی چون جمهوری اسلامی منجر می شوند.
با این که چنین پیش بینی ممکن است به واقعیت بینجامد ولی به جرات می توان گفت فعل و انفعالات سیاسی کنونی در منطقه از تونس و در زمستان سال پیش آغاز نشد، بلکه از ایران و تابستان ۲۰۰۹ شروع شد، یعنی زمانی که محمود احمدی نژاد با تقلب در انتخابات دوباره رییس جمهور شد و جبهه مخالفانی را روبروی حکومت ایران بنا کرد. جنبش هوادار مردمسالاری به نام «جنبش سبز» که به عنوان نتیجه یک نارضایتی عمومی بروز کرد شاید اکنون به دلیل فشارها و سرکوب های گسترده به حاشیه رانده شده باشد ولی شرایط داخل ایران از افزایش تورم گرفته تا بیکاری گسترده و رکود اقتصادی نشان می دهد که داستان تهران هم می تواند به تونس، قاهره و ترابلس بینجامد. با چنین پس زمینه ای «تعامل» با حکومت ایران نه تنها بیهوده نیست بلکه می تواند تیشه به ریشه چشم انداز واقعی تغییرهای خودجوش مردمی در داخل ایران بزند.
ذکریا نیز چنین چیزی را خوب درک می کند. به همین دلیل است که بحث خود را با یادداشتی نپذیرفتنی و نامعقول به پایان می رساند و می گوید «هر چند «تعامل استراتژیک» با ایران امکان پذیر نباشد با این همه باید در این راه تمام تلاش خود را به خرج داد.»
اگر چنین سیاست ظریفی به نظر شکننده می رسد بیخود نیست، چون در واقع چنین این سیاست واقعا شکننده هست. واشنگتن در واقع نیاز مبرمی دارد که درباره گام های بعدی سیاست درباره ایران، عمیق بیندیشد. به ویژه باید درک کند که چگونه می توان حلقه تحریم را تنگ تر کرد و چه تحریم های تازه ای می تواند موثر واقع شود؛ چگونه می توان ایران را از هر دو جبهه هسته ای و هم از فعالیت در جاهایی چون عراق و افغانستان بر حذر داشت؛ و شاید از همه مهم تر چگونه می توان تغییری اساسی در درون جمهوری اسلامی را پرورش داد و تشویق کرد.
ولی بازگشت به همان شیوه شکست خورده که معرفِ دو سال اول دولت پرزیدنت اوباماست، پیشرفت به شمار نمی رود؛ دو سال وقت تلف کردن که به دولت ایران زمان با ارزشی داد تا به تلاش های هسته ای خود بپردازد. ادامه چنین دیوانگی خطرناک خواهد بود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر