-----------------------------
همه خبرها و ديدگاهاي سانسور شده و پشت فيلتر جمهوري اسلامي مانده را يكجا و بي درد سر در "هستي نيوز" بخوانيد... http://groups.google.com/group/hasti-news/
در پایانِ شبِ سیاه گفتگو بر سر برنامۀ اتمی ایران سحری هست؟ در هر صورت ارزش آن را دارد که جدیت تهران آزموده شود. اقدام نظامی بیش از حد نامطمئن است.
بعد از دور سوم گفتگو بین ۳ به اضافۀ ۳ (فرانسه ، انگلیس، آلمان، ایالات متحدۀ آمریکا، روسیه، چین) و فرستادگان ایران دربارۀ برنامۀ هسته ای این کشور تردید حکمفرماست. مواضع از هم بسیار دورند. در دیدار آخر در مسکو حتی برای لحظه ای امکان قطع گفتگوها پیش آمد. در پایان در مورد ادامۀ گفتگو در سطح پایین تر و به منظور بررسی مسائل فنی توافق کردند.
هیئت ایران در مسکو برای اولین بارخواسته های خود را کاملاٌ شفاف بیان کرد. نکتۀ مثبتی است. گرچه ایران برحق خود برای غنی سازی پای می فشرد اما آماده است غنی سازی بیست درصدی را محدود کند. در مقابل می خواهد که تحریم ها کنار گذاشته شوند. از این گذشته ایران مایل است دربارۀ موضوع های هسته ای و غیرهسته ای گفتگو کند. از آن جمله است بهبود امنیت تأسیسات هسته ای صلح آمیزش و همچنین همکاری در مبارزه با تجارت جهانی مواد مخدر.
این توافق الزاماٌ به معنای قناعت به حداقل نیست. وقتی کارشناسان هفتۀ آینده در استانبول با هم دیدار کنند حتی ممکن است نقطۀ شروعی را در راه روند چند مرحله ای بیابند که هدفش اعتماد سازی است.
برای این اعتماد سازی ایران می بایستی فعالیت های غنی سازی خود را به تدریج محدود کند.
هیئت ایران در مسکو برای اولین بارخواسته های خود را کاملاٌ شفاف بیان کرد. نکتۀ مثبتی است. گرچه ایران برحق خود برای غنی سازی پای می فشرد اما آماده است غنی سازی بیست درصدی را محدود کند. در مقابل می خواهد که تحریم ها کنار گذاشته شوند. از این گذشته ایران مایل است دربارۀ موضوع های هسته ای و غیرهسته ای گفتگو کند. از آن جمله است بهبود امنیت تأسیسات هسته ای صلح آمیزش و همچنین همکاری در مبارزه با تجارت جهانی مواد مخدر.
این بسته حاوی نکته های جالبی است. در واقع هم معقول است که ایران به دانش فنیِ امنیتی غرب مثلاٌ برای نیروگاه اتمی بوشهر دست یابد که احتمال سوء استفاده از آن برای هدف های نظامی تقریباٌ وجود ندارد. گفتگو دربارۀ مبارزه با مواد مخدر هم ضرر ندارد. مهم اما محدود کردن آتی غنی سازی در ایران است.
موضع ۳ به اضافۀ ۳ مشخص است: ایران باید تولید اورانیوم تا غلظت بیست درصد را متوقف کند و تأسیسات فردو را ببندد و آنچه را از اورانیوم بیست درصد موجود دارد به خارج بفرستد. به شرط آمادگی ایران می توان در استانبول و نیز دیدارهای کارشناسی بعدی، دربارۀ مسائل فنی صحبت کرد که چگونه از توقف مرحله ای غنی سازی به توقف کامل در فردو برسند.
تهران می تواند از فردو چشم پوشی کند. همین امروز هم کاربرد غیرنظامی برای بخش بزرگی از اورانیوم غنی شده در این تأسیسات ندارد. از این گذشته رهبری ایران می تواند وجهۀ خود را حفظ کند زیرا نباید علی الاصول از غنی سازی دست بردارد. تأسیسات دوم که در نطنز واقع است و در آن اورانیوم تنها با غلظت پایین غنی سازی می شود مقدمتاٌ به کار خود ادامه می دهد. دست آخر اینکه احتمال تخریب نظامی تأسیسات هسته ای به آن میزانی پایین می آید که بتوان روند کار سیاسی را آغاز کرد.
پایان تولید اورانیومِ غنی شده در عمل به معنای بستن این تأسیسات خواهد بود. زیرا تأسیسات غنی سازی اورانیوم را که مدتهاست راکد مانده نمی توان به همین سادگی دوباره به کار انداخت. سانتریفوژهای بسیار حساس «براثر توقف خراب خواهند شد.» بدین ترتیب کاری برای رفع یک نگرانی اسرائیل انجام شده است. تل آویو بیم آن دارد که ایران ممکن است در تأسیسات فردو که زیر کوه ها و در نتیجه امکان حملۀ نظامی به آن کم است گام تعیین کننده را برای تولید بمب بردارد.
تهران می تواند از فردو چشم پوشی کند. همین امروز هم کاربرد غیرنظامی برای بخش بزرگی از اورانیوم غنی شده در این تأسیسات ندارد. از این گذشته رهبری ایران می تواند وجهۀ خود را حفظ کند زیرا نباید علی الاصول از غنی سازی دست بردارد. تأسیسات دوم که در نطنز واقع است و در آن اورانیوم تنها با غلظت پایین غنی سازی می شود مقدمتاٌ به کار خود ادامه می دهد. دست آخر اینکه احتمال تخریب نظامی تأسیسات هسته ای به آن میزانی پایین می آید که بتوان روند کار سیاسی را آغاز کرد.
اما آیا ایران خواستار تعاملی دیپلماتیک هست؟ و برای این کار آمادگی دارد، بدون اینکه همزمان تحریم ها کنار گذاشته شوند؟ آیا برعکس، ۳ به اضافۀ ۳ کار درستی خواهد کرد اگر تحریم ها را سبک کند بدون اینکه ایران قبلاٌ به روشنی از ساخت بمب صرفنظر کرده باشد؟
۳ به اضافۀ ۳ در آخرین دور مذاکرات بیشتر از انتظار ایران پشت هم را داشتند. اکنون این کشورها باید همچنان نیت ایران را برای انجام گفتگو بیازمایند. به هرحال با توجه به علامت های سؤالی که در پشتِ مؤفقیت اقدام احتمالی نظامی وجود دارد ارزشش را دارد.
* از: اولیور تِرِنِرت / در: دِرتاگس اشپیگل
نویسنده مدیر اندیشگاهِ مرکز سیاست امنیتی در دانشگاه صنعتی زوریخ است.
تحریم اتحادیۀ اروپا تازه به اجرا درآمده که معلوم می شود کشورهای دیگر هم از نمونۀ اروپایی پیروی خواهند کرد. چند روز پیش کرۀ جنوبی نیز اعلام کرد دیگر نمی خواهد از ایران نفت وارد کند. بدین ترتیب اولین کشور آسیایی با اقتصاد بزرگ کمک می کند حکومت ایران را به دلیل برنامۀ هسته ای این کشور زیرفشار بگذارند. گرچه هنوز معلوم نیست چه کشورهایی در دنیا به تحریم اروپا خواهند پیوست اما پیوسته آشکارتر می شود که تحریم های برقرار شده علیه ایران، صنعت نفت وگاز این کشور را از ماهها پیش با مشکلات عمده مواجه کرده است.
آنگونه که روزنامۀ «دی ولت» از محافل امنیتی غربی کسب خبر کرده، وزیرنفت ایران رستم قاسمی در آخرهای آوریل رئیس جمهور محمود احمدی نژاد را در این باره مطلع کرده که شرکت های نفتی و گازی ایران نگرانی زیادی دارند مبادا واردکنندگان خارجی ارتباط تجاری خود را با آنها قطع کنند – نیز در کشورهایی که تا به حال در تحریم ها شرکت نداشته اند. وزیرنفت به اطلاع رئیس جمهور رسانده که شرکت های بزرگ نفت و گاز به شریکان تجاری ایرانی خود مراجعه کرده اند و تردید خود را در مورد توانایی تحویل این شرکت ها بیان داشته اند. ظاهراٌ این شرکت ها با توجه به تحریم ها در بخش بانکی هم که معامله با خارج را مشکل می کند نگران توان مالی شریکان ایرانی خود نیز هستند.
طرف های تجاری از این گذشته خواستار اطلاعاتی دربارۀ ارتباط شرکت های نفت وگاز ایران با سپاه پاسداران شده اند که بر بخش بزرگی از اقتصاد ایران سلطه دارند و به عنوان مسئول برنامۀ هسته ای در کانون توجه تحریم ها هستند. چنین می نماید حمله های سایبری به بخش نفت وگاز ایران و ثبات مالی شریکان ایران هم شرکت های بین المللی را نگران کرده است.
طرف های تجاری از این گذشته خواستار اطلاعاتی دربارۀ ارتباط شرکت های نفت وگاز ایران با سپاه پاسداران شده اند که بر بخش بزرگی از اقتصاد ایران سلطه دارند و به عنوان مسئول برنامۀ هسته ای در کانون توجه تحریم ها هستند. چنین می نماید حمله های سایبری به بخش نفت وگاز ایران و ثبات مالی شریکان ایران هم شرکت های بین المللی را نگران کرده است.
طبق اطلاعات این روزنامه در ۳۰ آوریل جلسۀ مهمی با شرکت مقام های بلند مرتبه در دفتر رئیس جمهور تشکیل شد تا در مورد مشکلات بخش نفت وگاز، یعنی منبع اصلی درآمد جمهوری اسلامی ایران، گفتگو کنند. علاوه بر رئیس جمهور و وزیر نفت، وزیراقتصاد شمس الدین حسینی و مدیرکل بانک مرکزی محمود بهمنی در این دیدار حضور داشته اند. وزیرنفت رستمی شرکت کنندکان را از نتیجۀ دیدارش با رئیسان مهمترین تولید کنندگان نفت وگاز در ایران مطلع ساخت که به وی در مورد پرسش های روز افزون مدیران شرکت های خارجیِ طرف قرارداد هشدار داده اند. طبق اطلاعاتِ «دی ولت» از این جمله اند میتسوبیشی و جی ایکس نیپون از ژاپن، توپراس از ترکیه، اِساراویل و بی پی سی ال از هند، و هیوندای اویل بانک از کرۀ جنوبی. با وجود درخواست چند بارۀ «دی ولت» شرکت های ژاپنی و هندی هیچگونه اطلاعاتی دربارۀ ارتباطشان با ایران نداده اند. شرکت توپراس ترکیه ای هم اعلام کرد این شرکت در مورد معامله اش با ایران هیچگونه اظهارنظری، بیشتر از آنچه وزیر انرژی ترکیه در این مورد داشته نمی کند. وزیر انرژی ترکیه اعلام کرده بود می خواهد وابستگی ترکیه را به واردات نفت از ایران به بیست درصد کاهش دهد. وی گفته می خواهد نفت ایران را با نفت لیبی جایگزین کند.
شرکت های خارجی ظاهراٌ در این باره هم ابراز نگرانی کرده اند که رئیس جمهور احمدی نژاد اعضای بلندپایۀ سپاه را در سمت های مدیریتی شرکت های نفت و گاز به کار گماشته است. ارتباط با سپاه این خطر را بالا می برد که شرکت های نفت و گاز ایران نیز دچار تحریم های سازمان ملل شوند.
طبق طلاعات «دی ولت» شرکت های خارجی در صحبت با طرف های ایرانی خود ابراز تردید کرده اند که آیا طرف ها هنوز می توانند مطالبات خود را در خارج وصول کنند یا نه زیرا بانک های ایرانی دیگر اجازه ندارند در نظام حوالۀ بین المللی (سوئیفت) شرکت کنند. مسائل بیمه ای شرکت ملی نفتکش ایران هم مورد سؤال قرار گرفت که به این جهت نفتکش های این شرکت در خیلی از بندرها دیگر اجازۀ پهلوگرفتن ندارند. از این گذشته شرکت های خارجی اصرار داشتند در قراردادهای آینده بندهایی در مورد «رویداد پیش بینی ناپذیر» آورده شود تا در صورت برقراری تحریم ناچار به دادن خسارت نباشند. شرکت های خارجی ظاهراٌ در این باره هم ابراز نگرانی کرده اند که رئیس جمهور احمدی نژاد اعضای بلندپایۀ سپاه را در سمت های مدیریتی شرکت های نفت و گاز به کار گماشته است. ارتباط با سپاه این خطر را بالا می برد که شرکت های نفت و گاز ایران نیز دچار تحریم های سازمان ملل شوند.
وزیر نفت ایران ظاهراٌ حاضران در دیدار با احمدی نژاد را مطلع کرده که در این فاصله نفتکش های ایران در دریای آزاد اغلب دستگاه های خودکار ناوبری خود را خاموش می کنند تا موقعیتشان کشف نشود.
وزیر خواستار سرمایه گذاری بیشتر دولت در بخش نفت وگاز شده تا شرکت های درگیر را حمایت کند و از «وعده های توخالی» درگذشته گله کرده است. اما طبق اطلاعات «دی ولت» احمدی نژاد این خواسته را رد کرده و خاطرنشان خواسته دولت همین اکنون هم مشکل دارد که بودجۀ سال آینده را از مجلس بگذراند. بعد از اعلام کرۀ جنوبی که احتمالاٌ دیگر کشورهای آسیایی هم به آن خواهند پیوست وضعیت صنعت نفت وگاز ایران بحرانی تر می شود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر